Blockdit Logo (Mobile)
Michael Puksawat
•
15 ต.ค. เวลา 10:02 • วิทยาศาสตร์ & เทคโนโลยี

ดาวหาง Lemmon C/2025 A6: รายงานข้อมูลเชิงลึกทางดาราศาสตร์

ในปี 2568 นี้ นักดาราศาสตร์ต่างจับตามองวัตถุที่กลายเป็นไฮไลต์ของฟากฟ้าในช่วงท้ายปี ได้แก่ “ดาวหาง C/2025 A6 (Lemmon)” หรือที่มักเรียกกันสั้นๆ ว่า “ดาวหางเลมมอน” ซึ่งมีแนวโน้มว่าจะเป็นหนึ่งในเหตุการณ์ทางดาราศาสตร์สำคัญที่คาดว่าอาจสังเกตพบได้ด้วยตาเปล่าในระยะไกลจากแสงเมือง ฟากฟ้ายามค่ำคืนปลายตุลาคมถึงต้นพฤศจิกายน 2568
กำลังจะถูกแต่งแต้มด้วยดาวหางเส้นยาวที่มีประวัติโคจรผ่านระบบสุริยะรอบนี้เป็นครั้งแรกในรอบกว่าพันปี รายงานฉบับนี้จะรวบรวมและวิเคราะห์ข้อมูลหลักด้านประวัติการค้นพบ ลักษณะทางกายภาพ พฤติกรรมวงโคจร การปรากฏและการสังเกตการณ์จากโลก รวมถึงความสำคัญทางวิทยาศาสตร์ ผลกระทบที่อาจเกิดขึ้น และประเด็นด้านดาราศาสตร์ร่วมสมัยที่เกี่ยวข้องกับ C/2025 A6 (Lemmon) อย่างละเอียดรอบด้าน
ดาวหาง C/2025 A6 (Lemmon) ถูกค้นพบอย่างเป็นทางการเมื่อวันที่ 3 มกราคม ค.ศ. 2025 โดยโครงการ Mount Lemmon Survey ซึ่งเป็นโปรแกรมสำรวจวัตถุใกล้โลกด้วยกล้องโทรทรรศน์ขนาด 1.5 เมตร ตั้งอยู่บนภูเขาเลมมอน รัฐแอริโซนา สหรัฐอเมริกา
ผู้ค้นพบคือ David Fuls โดยวัตถุถูกบันทึกภาพลักษณะแรกเป็น “วัตถุคล้ายดาวเคราะห์น้อย” ที่โชติมาตรประมาณ 21.5 มองเห็นไกลจากดวงอาทิตย์ถึง 4.5 AU ต่อมา การสำรวจย้อนหลังพบร่องรอยในภาพพรีคัพเวอรีโดยกล้อง Pan-STARRS เมื่อวันที่ 12 พฤศจิกายน 2567 จากการติดตามเพิ่มเติม พบว่ามีโคมา (coma) กะทัดรัดขนาดประมาณ 2.2 อาร์กวินาที และมีหางสั้นแสดงชัดบนภาพถ่ายตั้งแต่ 21 กุมภาพันธ์ 2568.
กระบวนการระบุว่าเป็นดาวหางเสร็จสมบูรณ์ในกลางกุมภาพันธ์เมื่อ CBET 5508 เผยแพร่ประกาศการค้นพบ หลังจากนั้นจึงตั้งชื่ออย่างเป็นทางการว่า C/2025 A6 (Lemmon) ตามสถานที่ค้นพบ ด้วยความสว่างที่เพิ่มขึ้นเหนือความคาดหมาย นักดาราศาสตร์ทั่วโลกเริ่มให้ความสนใจ
เพราะในระยะแรกคาดว่าจะสว่างได้เพียงโชติมาตร 10 แต่ข้อมูลล่าสุดบ่งชี้ว่าอาจสว่างกว่านั้นมาก (ต่ำกว่าโชติมาตร 4) จนถึงระดับที่เห็นได้ด้วยตาเปล่าในสถานที่ฟ้าที่มืดสนิท เป็นดาวหางวงโคจรยาว (long-period comet) ชนิด “dynamically old” คือ มีการเข้าใกล้ดวงอาทิตย์มาแล้วหลายครั้งในอดีต.
ลักษณะทางกายภาพของ C/2025 A6
C/2025 A6 (Lemmon) เป็นดาวหางที่มีลักษณะตรงตามนิยามของ “ก้อนหิมะสกปรก (dirty snowball)” โครงสร้างประกอบด้วยนิวเคลียสแข็งที่เป็นหิน น้ำแข็งประเภทต่างๆ (น้ำ, คาร์บอนไดออกไซด์, มีเทน, แอมโมเนีย) ผสมกับฝุ่นและแก๊สแบบจำเพาะ เมื่อเข้าใกล้ดวงอาทิตย์ แก๊สและน้ำแข็งจะระเหิดกลายเป็นโคมา และสร้างหางยาวที่เกิดจากฝุ่นสะท้อนแสงอาทิตย์กับไอออนที่ถูกลมสุริยะเป่าออกไป.
ประมาณการณ์ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางนิวเคลียสยังไม่ชัดเจน แต่หลักฐานเบื้องต้นจากการสังเกตการณ์และการวัดความสว่างบ่งชี้ว่ารัศมีโคมาช่วงเดือนกันยายน-ตุลาคม 2568 อยู่ที่ 1-3.5 ลิปดา (arcminutes) และในปลายกันยายนพบหางไอออน (ion tail) ชัดเจน ร่วมกับหางฝุ่น (dust tail) หางนี้ยาวได้ตั้งแต่ 2 อาร์กวินาทีจนขยายไปถึงหลายองศาบนฟ้าเมื่อเข้าใกล้ดวงอาทิตย์มากยิ่งขึ้น.
หนึ่งในปัจจัยที่ทำให้ดาวหางสว่างขึ้นกว่าคาด คือกระบวนการปะทุ (outburst) มีแนวโน้มว่าจะเกิดขึ้นเมื่อใกล้ดวงอาทิตย์มากขึ้น เป็นปรากฏการณ์ที่นิวเคลียสปลดปล่อยฝุ่นและแก๊สปริมาณมากในช่วงสั้นมาก ส่งผลให้ความสว่างเพิ่มขึ้นเฉียบพลัน เห็นได้จากค่าความสว่างปรากฏรายงานโดย COBS ว่าเพิ่มขึ้นจาก 16 ‒ 9 ในเวลาเพียงหนึ่งเดือน (สิงหาคม-กันยายน)
โฆษณา