22 ต.ค. เวลา 02:46 • ธุรกิจ

เทศกาลกินเจ: เมื่อประเพณีเก่าแก่กลายเป็น Soft Power แห่งสุขภาพและเศรษฐกิจ

🥗 Nine Emperor Gods หรือ เทศกาลกินเจที่จัดขึ้นเป็นเวลา 9 วันในช่วงปลายเดือนกันยายนหรือต้นเดือนตุลาคมของทุกปี ไม่ได้เป็นเพียงพิธีกรรมทางศรัทธาของชาวไทยเชื้อสายจีน แต่ค่อย ๆ กลายเป็น ไลฟ์สไตล์ ที่ผสมผสานความเชื่อเข้ากับเทรนด์สุขภาพและสิ่งแวดล้อม จนสังคมไทยทุกเจนเข้ามามีส่วนร่วม
1️⃣ตำนานการกินเจ: จากจีนสู่สยาม
🪷 ต้นกำเนิดมาจาก เทศกาลเก้าอ๊วงฮ้วงฮุ้ย (Nine Emperor Gods Festival) ในจีนแผ่นดินใหญ่ ตามความเชื่อแบบเต๋าและพุทธมหายาน เลข 9 ถือเป็นเลขมงคลแทนความยืนยาวและอำนาจ จึงมีพิธีละเว้นเนื้อสัตว์และของคาวเป็นเวลา 9 วัน เพื่อบูชาเทพเจ้าเก้าองค์และชำระกายใจให้บริสุทธิ์
🚢เมื่อชาวจีนฮกเกี้ยนและแต้จิ๋วอพยพมาตั้งถิ่นฐานในภูเก็ตเมื่อราว 200 ปีก่อน มีตำนานเล่าว่า คณะงิ้วจีนที่มาแสดงในภูเก็ตเจ็บป่วยจากโรคระบาด จึงประกอบพิธีถือศีลกินเจบูชาเทพเจ้า ผลคือโรคระบาดคลี่คลาย ชาวบ้านจึงศรัทธาและสืบทอดต่อจนกลายเป็นเทศกาลใหญ่ของจังหวัดภูเก็ต และแพร่หลายไปทั่วไทย
2️⃣จากศรัทธาสู่เทรนด์สุขภาพ
🪶เดิมทีการกินเจมุ่งเน้นชำระร่างกายและจิตใจ แต่ในทศวรรษที่ผ่านมา คนรุ่นใหม่โดยเฉพาะ Gen Y และ Gen Z เข้าร่วมด้วยเหตุผลใหม่ ๆ เช่น การลดเนื้อสัตว์เพื่อสุขภาพ การรักษ์โลก และการทดลองไลฟ์สไตล์แบบวีแกน
📊 งานวิจัย Hakuhodo ปี 2567 ระบุว่า คนไทยกว่า 79% เลือกกินเจบางมื้อหรือตลอดเทศกาล ไม่ใช่แค่เพราะความเชื่อ แต่เพราะมัน สอดรับกับตัวตนและไลฟ์สไตล์สมัยใหม่
🧓Gen X ให้ความสำคัญกับประเพณีและบุญกุศล
👩🏻Gen Y มองหาประสบการณ์ใหม่ ๆ ทั้งในด้านสังคมและสุขภาพ
👧🏻Gen Z ต้องการให้การกินเจสอดคล้องกับไลฟ์สไตล์ที่ทันสมัย
3️⃣ ฤดูกาลทอง 9 วัน: มูลค่าทางเศรษฐกิจที่มาพร้อมต้นทุน
แม้จะเป็นเทศกาลสั้น ๆ แต่ธุรกิจอาหารเจมีอัตราการเติบโตเฉลี่ยปีละ 5-10% สร้างเม็ดเงินหมุนเวียนกว่า 45,000 ล้านบาทต่อปี เฉลี่ยคนละเกือบ 5,000 บาท
📊 ข้อมูลจาก The 1 Insight (ปี 2565) ชี้ว่า ยอดขาย อาหารเจปรุงสำเร็จ ในช่วงเทศกาล พุ่งสูงกว่าปกติถึง 7 เท่า สะท้อนพฤติกรรมผู้บริโภคที่นิยมซื้ออาหารพร้อมทานมากกว่าลงมือทำเอง
🥦 ปรากฏการณ์ “ผักแพง” เกิดขึ้นซ้ำทุกปี ราคาผักสดบางชนิดกระโดดขึ้น 30–100% เช่น ถั่วฝักยาวจาก 20 บาท/กก. พุ่งเป็น 40 บาท/กก. ทำให้คนไทยราว 40% เลือกไม่เข้าร่วมเพราะมองว่าต้นทุนสูงเกินไป
4️⃣ ธุรกิจอาหารเจ: จากเต้าหู้สู่ Plant-Based
📈 การกินเจไม่จำกัดอยู่ที่ผักหรือเต้าหู้อีกต่อไป แต่ก้าวสู่ตลาดนวัตกรรมอาหาร เช่น นมจากพืช (Plant-based milk) และเนื้อเทียม (Plant-based meat) ที่ได้รับความนิยมเพิ่มขึ้น ยอดขายช่วงเทศกาลพุ่งกว่า 2 เท่า เทรนด์นี้สะท้อนว่าเทศกาลกินเจในยุคใหม่คือเวทีของอาหารสุขภาพที่ทั้งสะดวกและทันสมัย ตอบโจทย์คนเมืองที่ต้องการโภชนาการครบถ้วน
💡 จากตำนานความศรัทธาของชาวจีน สู่การปรับตัวในสังคมไทย และต่อยอดเป็น Soft Power ที่ขับเคลื่อนเศรษฐกิจสีเขียว เทศกาลกินเจจึงไม่ใช่แค่ประเพณีเก่าแก่ แต่คือประเพณีที่มีชีวิต
วันนี้ภูเก็ตกลายเป็นเวทีที่ทั่วโลกจับตา อาหาร Plant-Based กำลังขยายตัวเป็นอุตสาหกรรม และการกินเจก็สะท้อนวิถีการใช้ชีวิตที่ใส่ใจสุขภาพและสิ่งแวดล้อม
คำถามคือ…เมื่อเทศกาลเจจากรากจีนโบราณก้าวสู่การเป็น “เทรนด์โลก” ไทยจะใช้โอกาสนี้ต่อยอด Soft Power ให้กลายเป็น แบรนด์ระดับชาติ และเปลี่ยน 9 วันของการกินเจ ให้กลายเป็น Brand Thailand ที่เชื่อมสุขภาพ ศรัทธา และนวัตกรรม พร้อมพาประเทศก้าวสู่เวทีโลกได้หรือไม่?
เรื่องและภาพ: ธนาชัย คณาพิทักษ์ และกรรวี วงษ์ศิริเลิศ Economist, Bnomics
════════════════
Bnomics - Bangkok Bank Economist, Bnomics
'Be an Economist for Everyone'
วิเคราะห์ เจาะทุกประเด็นเศรษฐกิจ ให้เป็นเรื่องง่ายสำหรับคุณ
════════════════
#เทศกาลกินเจ #อาหาร #ผักแพง #ธนาคารกรุงเทพ #Bnomics #BBL #BangkokBank
โฆษณา