Vermeer เฮียจะบอกอะไร ?
Woman holding a balance
ภาพนี้ชื่อ
Woman holding a balance
วาดโดย Johannes Vermeer ชาวดัชท์ ปี 1664 ( วงการยกให้ เป็นเขาเป็น great Dutch painter ที่รองจาก Rembrandt คนเดียว เท่านั้น )
ขนาดก็ เล็กนิดเดียว ภาพขนาดฟุต เศษๆ
15 5/8 x 14 นิ้ว เท่านั้น !
ตอนแรกที่ผมต้องการตามหาภาพของลุง ( ภาพอื่น ไม่ใช่ภาพนี้ )
ผมไปถาม จนท ฝรั่งใน พพภ. ( พิพิธภัณฑ์ ) ว่า
ภาพของ เวอร์เมีย อยู่ห้องไหน ?
ตาลุงฝรั่ง ฟังไม่ออกว่า เวอร์เมีย คือใคร
พอผมเอารูปของลุงคนนี้ให้ชม
ตะแกถึงกับร้องว่า
อ๋อออ.... เฟอร์ เมร์ น่ะเอง !!
ภาพของ Vermeer ที่มีการพิสูจน์ทราบ ในโลกนี้ มีไม่มากครับ 3 โหล หย่อนแค่ ภาพเดียว ( 35 ภาพ )
ราคามันถึงได้สูง ทะลุฟ้า
ภาพ Woman holding a Balance นี้
แอบวางสัดส่วนลงตัวมาก จนได้รับการคัดเลือก มาเป็นปกหนังสือ ศิลปะ เล่มที่ผมนำมาอ้างอิง ( หนึ่งในหลายเล่ม )
ชื่อหนังสือว่า Art unpacked
แสดงว่า ภาพๆนี้ เจ๋ง พอ ขนาดขึ้นปก ได้เลยนา !
ก่อนจะไปมองหาและตีความหมายสิ่งของต่างๆในภาพ
เรามาลองดู ลักษณะ ทาง กายภาพและองค์ประกอบ ทางกายภาพกันดูก่อน ว่ามีอะไรบ้าง
สิ่งของในภาพ เอาที่สำคัญๆพอ
ก็ตามที่ผม label ในภาพนะครับ
ผ้าม่าน / แสงที่ผ่านหน้าต่าง / กระจกแขวนซ้ายมือ / สร้อยและมุก บนโต๊ะ / โต๊ะไม้ขนาดเล็ก / หญิงสาว และตาชั่งเล็กในมือขวา /รูปภาพด้านหลังหญิงสาว
แสงส่องผ่านผ้าม่าน จากมุมซ้ายบน
ซึ่งตำแหน่งแหล่งกำเนิดแสง ในทิศนี้ มีอยู่ในภาพวาดอื่นๆ ของเขาอยู่หลายภาพ
แสงสาดมายัง ภาพเขียนที่แขวนบนผนัง ด้านหลังหญิงสาว
โดยที่ภาพที่ติดกับผนัง ก็คือ ภาพ
the last judgement ของคริสต์
แสงยัง สาดมายังเหนือข้อมือซ้ายของหญิงสาว
และแสงยังตกกระทบกับสร้อยมุก และอัญมณี บนโต๊ะ ทำให้ส่งสะท้อนแสง แวววาว หลายเม็ด
ที่น่าสนใจมากก็คือ สัดส่วนของวัตถุต่างๆในภาพ เมื่อโยงดูแล้ว คิดว่า น่าจะเป็นไปโดยความจงใจของ Vermeer มากกว่า ความบังเอิญ
เช่นว่า เมื่อแบ่งภาพโดยตีเส้นแบ่งครึ่งภาพทั้งแนวตั้งและแนวนอน จะพบว่า
กรอบของรูปที่แขวนติดผนังด้านหลัง มีขนาด 1/4 ของ พื้นที่รูปทั้งหมด !
ขาโต๊ะ ในแนวตั้ง อยู่กึ่งกลางรูปของ ด้านล่างพอดี ! ( ดูที่รูปขาวดำข้างบน )
เมื่อลากเส้นทะแยงจากมุมซ้ายบนของภาพลงมายังมุมขวาล่าง
เส้นจะผ่าน ขอบบนของกรอบกระจก (ด้านซ้ายมือ) ผ่านศูนย์กลางภาพที่ปลายนิ้วก้อยมือขวาของหญิงสาว
และผ่านตาชั่งเล็กข้างขวา
ตลอดจนผ่าน ขอบของโต๊ะ !
ที่คิดว่า การวางองค์ประกอบของภาพเหล่านี้ เป็นไปแบบ จงใจ ก็เพราะว่า
มีการพบ ร่องรอยรูเข็มถูกปักอยู่ในหลายๆรูปของ เวอร์เมีย เอ๊ย เฟอร์ เมร์ !
แสดงว่า เฟอร์เมร์ ใช้เทคนิค ปักเข็มหมุดในจุดเปอร์สเปคตีบ ( ชาวถาปัดจะย่อคำเหลือแค่ ตีบ - แต่ไม่ตัน )
แล้วขึงด้ายไปยังตำแหน่งที่จะวาดเพิ่มเติม
ใครที่ชอบวาดภาพ ค่อยๆศึกษาและนำไปดัดแปลง ใช้ได้นะครับ
พ้น 50 ปีไปแล้ว ไม่มีค่าลิขสิทธิ์แล้ว ไม่ต้องกังวล
เอาล่ะครับ เข้าสู่บทเรียนการแปลภาพหรือตีความเสียที
( เราไม่เรียกว่า การมั่ว ( ตีความ ) นะเออ !)
อันดับแรกเลย คือ
สาวน้อย ที่ไม่ได้ร้อยชั่ง ( เพราะน้ำหนักไม่อ้วนที ถ้าดูตามรูป ) แต่กำลังหยั่งตาชั่งจิ๋ว เธอนี้ เป็นไผ ?
ตอบ - ไม่ทราบ
นางอาจจะเป็นแค่สาวชาวบ้านธรรมดาๆทั่วไป และภาพนี้ อาจจะเป็นภาพ วิถีชีวิตประจำวันทั่วไป ที่เริ่มนิยมวาดกันในยุคนั้น
ซึ่งเป็นยุค Dutch golden age ของวงการศิลป์
ภาพชีวิตประจำวันนี้ ตาลุง เฟอร์เมร์ วาดไว้หลายรูปอยู่ เช่น หญิงสาวยืนอ่าน จม.ข้างหน้าต่าง / หญิง(สาวอีกแหละ ) กำลังยืนรินนมจากเหยือก / เด็กหญิงนั่ง ดีดเปียโน เป็นต้น ( มีใครบ้างที่ยืนดีดเปียโน ? - ดังนั้น ตัดคำว่า นั่ง ในประโยคออกได้ไหมครับ ) ?
แต่เนื่องจากเธอถือคันชั่ง
และ
ภาพที่แขวนบนผนังด้านหลัง คือ ภาพ วันพิพากษา ความดีเลวของดวงวิญญาณ ของแต่ละคน
ใครทำดี( มากกว่าความเลว จากการชั่งน้ำหนักความดี-เลว) ขึ้นสวรรค์
ใคร ทำเลว ( มากกว่าทำดี ) นำมันไปลงนรก !
บางท่านเลยตีความว่า
หญิงในรูป อาจจะเป็นอวตารของเทพแห่งการชั่งความดีเลว ชื่อยาวๆ ตามรูปข้างล่าง
ในภาพ ตาชั่งด้านขวาหนักกว่า จากแรงยุดยื้อของสัตว์ตัวดำๆขนรุงรัง น่าจะเป็นซาตานฝ่ายเลว ( เพราะตัวดำน่าเกลียดน่ากลัว )
วิญญาณรายนี้
จึงน่าจะถูกพิพากษาให้ลงนรกแหงๆ ( หลังจากถูกพิพากษาให้ติดคุก 2 หน ในตอนมีชีวิตอยู่ - ติดคุกทิพย์หนนึง , คุกจริงอีกหน )
เอาละ ตกลง หญิงสาวในรูปลุงเมร์ จะเป็นแค่สาวชาวบ้าน หรือสาวอวตาร ก็แล้วแต่ๆละคน จะเลือกตีความเอา
ไม่ซีเรียส
แต่ที่แน่ๆ ( ผมขอรวบรัดสรุปเลยก็แล้วกัน ) ก็คือว่า
ภาพแขวนผนัง The last judgement ก็คือ การตัดสิน ชั่งน้ำหนัก ระหว่างความดีงาม ของบุคคล กับความชั่ว
ถือเป็นการชั่งน้ำหนักของ จิตวิญญาณ
ซึ่ง ลุงเฟอร์ ตั้งใจเปรียบเทียบแน่ๆ เพราะเน้นให้แสงตกลงตรงภาพ เทพที่ทำหน้าที่พิพากษา ให้เตะตา ผู้ชม
ส่วน หญิงถือคันชั่ง ( เอ...คันชั่งเล็กและเบานิดเดียว ใช้คำกริยาว่า หยิบหรือฉวยจะดีกว่าไหมครับ )
และมี สร้อยกับเม็ดมุก กองบนโต๊ะ
แสดงว่า น่าจะกำลังชั่ง อัญมณี
ซึ่งเป็นทรัพย์สิ่งของทางโลก
ภาพนี้ ตอนแรก คนรุ่นหลังที่พบเห็น ตั้งชื่อภาพว่า
หญิงสาวกำลังชั่งทอง
แต่พอขยายภาพดูแล้ว ตัวชั่ง ทั้งซ้ายและขวา ล้วนว่างเปล่า
จึงยกเลิก ชื่อนี้ไป
ส่วนตัวชั่งที่ว่างเปล่า นี้
ตีความได้ 2 ทาง
1. กำลัง titrate หยั่งดูว่า ตัวช่าง 2 ฟาก สมดุล ได้ดุล อยู่หรือไม่ ?
2. หรือว่า เธอกำลังชั่ง นามธรรม ?
บทสรุป สำหรับภาพนี้ ก็คือ
เฟอร์ เมร์ คงวาดภาพนี้ สื่อถึง การเปรียบเทียบ ภาพของ การชั่งสิ่งของ ทางโลก ( ตาชั่งและสร้อยมุก สมบัติทางโลก และจับต้องได้ เป็น รูปธรรม )
และเปรียบกับ การชั่ง (ตัดสิน ) ทางจิตวิญญาณ ( หรือทาง นามธรรม ) โดยใช้ภาพแขวนผนัง ตอน the last judgement มาเป็นตัวแทนคำพูด คำอธิบาย นั่นเอง
ก็ เปรียบดังว่า เป็น ภาพพูดได้
the picture that speaks itself !
หรือจะตีความอีกอย่างว่า
Vermeer ใช้ภาพนี้บอกกับผู้ชมว่า
ชีวิตเรา ควรดำรงไปด้วย การวางสมดุล ระหว่าง โลกวัตถุและโลกทางจิตวิญญาณ
นอกจากนี้ Vermeer ยังไม่ละเลย ที่จะวาด gimmick เล็กๆน้อยๆ เพื่อแสดงความสมจริงของภาพ
โดยวาดรอยตะปูบนผนังด้านบนของภาพผนัง
มีร่องรอยตะปู 2 จุด
จุดหนึ่ง ตัวตะปูแขวนของ ยังอยู่
ส่วนจุดข้างๆอีกจุด เป็นรอยรูตะปูเท่านั้น
ตัวตะปูไม่มี หลุดหล่นไปแล้ว
จะให้ตีความเรื่องรอยตะปูสองจุดนี้ กันอีกไหม ?
รอยตะปูที่ผนัง 2 รอย
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
