ใครคุมชิป? = คุมโลก … เซมิคอนดักเตอร์: สมรภูมิแห่งอนาคต
📜 อดีต: การผงาดและถดถอยของสหรัฐฯ
“ซิลิคอนแวลลีย์” ไม่ได้เกิดขึ้นโดยบังเอิญ แต่เริ่มจากการประดิษฐ์ทรานซิสเตอร์และวงจรรวมในอเมริกา ช่วงทศวรรษ 1980 สหรัฐฯ ต้องเผชิญแรงกดดันจากญี่ปุ่นที่ครองตลาดชิปหน่วยความจำ แต่ก็พลิกกลับมาด้วยการตั้ง SEMATECH และข้อตกลงการค้า 1986 ก่อนจะเข้าสู่ยุคใหม่ที่บริษัทอเมริกันเน้นการออกแบบมากกว่าการผลิต (Fabless model)
📊 ปัจจุบัน: ตลาดมหาศาล แต่การผลิตไหลออก
บริษัทสหรัฐฯ ยังคงครองส่วนแบ่งตลาดเซมิคอนดักเตอร์โลกกว่า 50% โดยมียักษ์ใหญ่เช่น Intel, NVIDIA, Qualcomm, Micron และการลงทุน R&D มหาศาลกว่า 59 พันล้านดอลลาร์ต่อปี ทว่า “กำลังผลิตในประเทศ” ลดจาก 37% ในปี 1990 เหลือเพียง 10–12% เท่านั้น ในขณะที่เอเชียตะวันออกครองฐานการผลิตกว่า 78% ของโลก
ตลาดโลกเองกำลังโตไม่หยุด มูลค่ากว่า 630 พันล้านดอลลาร์ในปี 2024 และคาดแตะ 701 พันล้านในปี 2025 สหรัฐฯ เป็นผู้ใช้ชิปใหญ่สุด มูลค่า 129 พันล้านดอลลาร์ หรือกว่า 1 ใน 5 ของยอดขายโลก แต่กลับต้องพึ่งพาการนำเข้ามหาศาล โดย 6 ใน 10 แหล่งนำเข้าหลักมาจากอาเซียน
🐉 จีน: คู่แข่งที่พึ่งพาตลาดในประเทศ
แม้สหรัฐฯ จะกีดกันไม่ให้เข้าถึงเทคโนโลยีล้ำหน้า แต่จีนยังเดินหน้าลงทุนภายใต้ยุทธศาสตร์ Made in China 2025 และการอุดหนุนบริษัทอย่าง SMIC และ YMTC ที่ผลิตหน่วยความจำและ logic chips ระดับกลาง–ล่าง จีนได้เปรียบเพราะมี ตลาดภายในขนาดมหาศาล ที่สามารถดูดซับชิปได้ และเป็นแรงผลักดันให้พัฒนา ecosystem ของตนเอง แม้ยังห่างจากสหรัฐฯ–ไต้หวันในด้าน cutting-edge แต่ก็มีความสามารถในการ scale ที่น่าจับตา
🚨 Taiwan และเกาหลีใต้: choke points ของโลก
TSMC และ Samsung คือ “คอขวดเชิงยุทธศาสตร์” ที่โลกทั้งใบต้องพึ่งพา สองบริษัทนี้ควบคุมการผลิตชิปขั้นสูงที่สุด (3nm และกำลังมุ่งสู่ 2nm) แม้สหรัฐฯ จะมี R&D และดีไซน์ที่แข็งแกร่ง แต่สุดท้ายก็ยังต้องพึ่งพาการผลิตจากสองประเทศนี้ ความเปราะบางที่เห็นชัดคือ หากมีวิกฤตช่องแคบไต้หวัน หรือความตึงเครียดคาบสมุทรเกาหลี โลกอาจเผชิญ “ช็อกชิป” ที่รุนแรงกว่า shock น้ำมันในอดีต
🤖 Demand ใหม่จาก AI และ EV
แรงขับเคลื่อนตลาดไม่ได้มาจาก PC หรือมือถือเพียงอย่างเดียวอีกต่อไป แต่คือ AI accelerators, รถ EV, 5G/6G และ edge computing NVIDIA กลายเป็นสัญลักษณ์ของยุค AI ชิป โดยที่ตลาดนี้ใช้พลังการประมวลผลมหาศาลและมีมูลค่าสูงกว่าชิปทั่วไป การเติบโตของ AI ทำให้การแข่งขันเรื่อง “ชิปประสิทธิภาพสูง” เป็นแกนกลางของศึกนี้
🏭 ศึกชิงห่วงโซ่อุปทาน: Reshoring ของสหรัฐฯ
เพื่อลดความเสี่ยงเชิงภูมิรัฐศาสตร์ วอชิงตันเดินหน้า CHIPS and Science Act มูลค่า 52.7 พันล้านดอลลาร์ ดึงดูดการผลิตกลับบ้าน พร้อมจำกัดการส่งออกชิปขั้นสูงไปจีน และให้แรงจูงใจแก่นักลงทุนอย่าง Apple, TSMC, Samsung อย่างไรก็ตาม โรงงานในสหรัฐฯ ต้องเผชิญต้นทุนสูงกว่าเอเชีย 3–4 เท่า และยังขาดแรงงานทักษะเฉพาะด้าน ทำให้ความพยายาม reshoring นี้อาจไม่ง่ายอย่างที่คิด
🌏 อาเซียน: ผู้เล่นใหม่ในเกมใหญ่
🇲🇾 มาเลเซีย: ฐานประกอบและทดสอบโลก กำลังขยับสู่การออกแบบ
🇻🇳 เวียดนาม: เปิดโรงงานเวเฟอร์แห่งแรกปี 2025 เป้าเป็นศูนย์กลางโลกภายในปี 2050
🇮🇩 อินโดนีเซีย: ใช้ทรัพยากร Silica Sand, Nickel, Tin ขับเคลื่อน downstreaming
🇸🇬 สิงคโปร์: ศูนย์กลาง R&D และ chip design ของภูมิภาค
🇹🇭 ไทย: ตั้งคณะกรรมการเซมิคอนดักเตอร์ ดึงดูดลงทุน 5 แสนล้านบาทภายในปี 2029 และพัฒนาบุคลากร 8 หมื่นกว่าคน
แต่คำถามสำคัญคือ ไทยยังเผชิญข้อจำกัดด้าน โครงสร้างพื้นฐาน น้ำ–ไฟฟ้า–ระบบนิเวศนวัตกรรม เราจะสามารถดึงดูด global players ได้จริงหรือแค่เป็น “ฐานการประกอบ”
🏁 บทสรุป
เซมิคอนดักเตอร์คือ “หัวใจของเศรษฐกิจดิจิทัล” ที่ใครคุมได้ก็มีอำนาจกำหนดอนาคตโลก วันนี้สหรัฐฯ กำลังเดิมพันครั้งใหญ่เพื่อทวงคืนการผลิต ขณะที่เอเชียกำลังตอกย้ำความเป็นฐานหลักของอุตสาหกรรม โลกจึงกำลังเดินเข้าสู่สงครามชิปที่เดิมพันสูงสุดทั้งด้านเทคโนโลยี เศรษฐกิจ และความมั่นคง
แต่ไทยจะเลือกเป็นแค่ “ผู้ประกอบ” หรือจะก้าวสู่การเป็น “เจ้าของนวัตกรรม” ในสมรภูมิแห่งอนาคตนี้?
เรื่องและภาพ: กรรวี วงษ์ศิริเลิศ Economist, Bnomics
════════════════
Bnomics - Bangkok Bank Economist, Bnomics
'Be an Economist for Everyone'
วิเคราะห์ เจาะทุกประเด็นเศรษฐกิจ ให้เป็นเรื่องง่ายสำหรับคุณ
════════════════
#เซมิคอนดักเตอร์ #สหรัฐฯ #อาเซียน #ธนาคารกรุงเทพ #Bnomics #BBL #BangkokBank
- 4
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
