28 ต.ค. เวลา 09:00 • ข่าวรอบโลก

วิทยาศาสตร์อธิบาย พระจันทร์เต็มดวงมีผลต่อการนอนหลับจริงหรือ?

มีความเชื่อกันว่า “พระจันทร์เต็มดวง” ส่งผลต่อการนอนหลับของเรา เป็นเรื่องจริงหรือไม่? ลองอ่านคำอธิบายตามหลักวิทยาศาสตร์
ในอดีต ผู้คนเชื่อกันว่า “ดวงจันทร์” มีพลังทำให้คนนอนไม่หลับและพฤติกรรมแปลก ๆ แม้กระทั่งคำว่า “ความบ้าคลั่ง” (lunacy) ยังมีที่มาจากคำว่า “luna” ซึ่งเป็นภาษาละตินที่แปลว่าดวงจันทร์อีกด้วย
นอกจากนี้ เจ้าหน้าที่ตำรวจ เจ้าหน้าที่โรงพยาบาล และเจ้าหน้าที่ฉุกเฉิน หลายคนพูดตรงกันว่า คืนของพวกเขาจะยุ่งวุ่นวายมากขึ้นภายใต้แสงจันทร์เต็มดวง แต่วิทยาศาสตร์ยืนยันเช่นนั้นหรือไม่?
พระจันทร์เต็มดวง
พระจันทร์เต็มดวงมีผลต่อการนอนหลับอย่างไร?
แน่นอนว่าคำตอบนั้นมีความละเอียดอ่อนมาก งานวิจัยแสดงให้เห็นว่า พระจันทร์เต็มดวงสามารถส่งผลต่อการนอนหลับได้ในระดับหนึ่ง แต่อิทธิพลของมันที่มีต่อสุขภาพจิตนั้นยังไม่แน่นอนนัก
ผลกระทบที่แท้จริงของพระจันทร์เต็มดวงต่อการนอนหลับ
รศ.โจแอนนา ฟอง-อิสริยวงศ์ นักประสาทวิทยาผู้เชี่ยวชาญด้านเวชศาสตร์การนอนหลับ มหาวิทยาลัยพิตต์สเบิร์ก บอกว่า งานวิจัยหลายชิ้นแสดงให้เห็นว่า ผู้คนนอนหลับแตกต่างกันจริง ๆ ในช่วงวันก่อนพระจันทร์เต็มดวง
โดยพบว่า ช่วงที่แสงจันทร์ส่องสว่างที่สุดบนท้องฟ้า ผู้คนจะนอนหลับน้อยลงประมาณ 20 นาที ใช้เวลานานขึ้นกว่าจะนอนหลับ และนอนหลับลึกเพื่อฟื้นฟูร่างกายได้น้อยลง
โจแอนนากล่าวว่า งานวิจัยที่ศึกษากลุ่มตัวอย่างจำนวนมากยืนยันรูปแบบนี้ โดยพบว่า ผู้คนในวัฒนธรรมที่แตกต่างกันมักจะเข้านอนดึกขึ้นและนอนหลับสั้นลงในหลายคืนก่อนพระจันทร์เต็มดวง
สาเหตุที่เป็นไปได้มากที่สุดคือ “แสงสว่าง” พระจันทร์ที่สว่างไสวสามารถชะลอนาฬิการ่างกาย ลดเมลาโทนิน ซึ่งเป็นฮอร์โมนที่ส่งสัญญาณถึงเวลานอน และทำให้สมองตื่นตัวมากขึ้น
การเปลี่ยนแปลงนี้เกิดขึ้นเพียงเล็กน้อย โดยคนจะสูญเสียการนอนเพียง 15-30 นาที แต่สามารถวัดผลได้ โดยจะพบมากที่สุดในสถานที่ที่ไม่มีแสงประดิษฐ์ เช่น ชนบท หรือขณะตั้งแคมป์
งานวิจัยบางชิ้นยังชี้ให้เห็นว่า ผู้ชายและผู้หญิงอาจได้รับผลกระทบที่แตกต่างกัน ยกตัวอย่างเช่น ผู้ชายดูเหมือนจะนอนหลับน้อยลงในช่วงข้างขึ้น ขณะที่ผู้หญิงจะหลับสนิทน้อยลงเล็กน้อยในช่วงพระจันทร์เต็มดวง
ดวงจันทร์กับสุขภาพจิต
โจแอนนาบอกว่า หลายศตวรรษที่ผ่านมา ผู้คนกล่าวโทษว่าพระจันทร์เต็มดวงเป็นตัวกระตุ้นให้เกิดความบ้าคลั่ง นิทานพื้นบ้านกล่าวว่า แสงของพระจันทร์เต็มดวงอาจกระตุ้นให้เกิดอาการคลุ้มคลั่งในโรคไบโพลาร์ กระตุ้นให้เกิดอาการชักในผู้ป่วยโรคลมชัก หรือกระตุ้นให้เกิดโรคจิตเภท
ทฤษฎีนี้เรียบง่าย การนอนหลับไม่เพียงพอภายใต้แสงจันทร์ที่สว่างไสวอาจทำให้จิตใจที่อ่อนแอแหลกสลายไป
วิทยาศาสตร์สมัยใหม่ได้เพิ่มมุมมองที่สำคัญ งานวิจัยชี้ว่าก ารนอนหลับไม่เพียงพอเป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้เกิดปัญหาสุขภาพจิต แม้แต่คืนที่เลวร้ายเพียงคืนเดียวก็สามารถเพิ่มความวิตกกังวลและฉุดรั้งอารมณ์ได้ การนอนหลับไม่สนิทอย่างต่อเนื่องเพิ่มความเสี่ยงต่อภาวะซึมเศร้า ความคิดฆ่าตัวตาย และอาการกำเริบของโรคต่าง ๆ เช่น โรคไบโพลาร์และโรคจิตเภท
นั่นหมายความว่า แม้การนอนหลับไม่เพียงพอเพียงเล็กน้อยในช่วงพระจันทร์เต็มดวงก็อาจมีความสำคัญมากสำหรับผู้ที่มีความเสี่ยงอยู่แล้ว
แต่ประเด็นสำคัญคือ เมื่อนักวิจัยลองสังเกตกลุ่มคนจำนวนมาก หลักฐานที่บ่งชี้ว่าข้างขึ้นข้างแรมเป็นปัจจัยกระตุ้นให้เกิดวิกฤตทางจิตเวชนั้นยังอ่อนอยู่ ยังไม่พบรูปแบบที่น่าเชื่อถือระหว่างดวงจันทร์กับจำนวนผู้ป่วยที่เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาล การออกจากโรงพยาบาล หรือระยะเวลาในการรักษาตัวในโรงพยาบาล
แต่มีงานวิจัยอื่น ๆ อีกจำนวนหนึ่งที่ชี้ให้เห็นว่า อาจมีผลกระทบเล็กน้อย ในอินเดีย โรงพยาบาลจิตเวชมีการบันทึกการใช้อุปกรณ์ยึดจับมากขึ้นในช่วงพระจันทร์เต็มดวง โดยอ้างอิงจากข้อมูลที่รวบรวมระหว่างปี 2016 ถึง 2017
ในประเทศจีน นักวิจัยสังเกตเห็นว่า จำนวนผู้ป่วยโรคจิตเภทที่เข้ารับการรักษาในช่วงพระจันทร์เต็มดวงเพิ่มขึ้นเล็กน้อย โดยใช้ข้อมูลจากโรงพยาบาลตั้งแต่ปี 2012 ถึง 2017
อย่างไรก็ตาม ผลการวิจัยเหล่านี้ยังไม่สอดคล้องกันทั่วโลก และอาจเป็นเรื่องของปัจจัยทางวัฒนธรรมหรือแนวปฏิบัติของโรงพยาบาลในท้องถิ่นมากพอ ๆ กับชีววิทยา
ท้ายที่สุดแล้ว ดวงจันทร์อาจทำให้เรานอนหลับน้อยลงเล็กน้อย และการขาดการนอนหลับอาจส่งผลต่อสุขภาพจิตได้อย่างแน่นอน โดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับผู้ที่มีความเสี่ยงสูง
แต่แนวคิดที่ว่าพระจันทร์เต็มดวงเป็นตัวกระตุ้นให้เกิดอาการป่วยทางจิตเวชโดยตรงนั้น โจแอนนาบอกว่า ยังคงเป็นความเชื่อที่ผิด ๆ มากกว่าจะเป็นความจริง
ทฤษฎีอื่น ๆ ยังมีหลักฐานไม่เพียงพอ
โจแอนนากล่าวว่า ตลอดหลายปีที่ผ่านมา นักวิทยาศาสตร์ได้สำรวจคำอธิบายอื่น ๆ เกี่ยวกับผลกระทบจากดวงจันทร์ต่อการนอน ตั้งแต่แรงดึงดูดจากแรงโน้มถ่วงที่ส่งผลต่อวัตถุ ไปจนถึงการเปลี่ยนแปลงทางธรณีแม่เหล็กและการเปลี่ยนแปลงความกดอากาศในระดับเล็กน้อย
แต่ประเด็นเหล่านี้ยังไม่สามารถพิสูจน์ได้ภายใต้การตรวจสอบอย่างละเอียด
โจแอนนาบอกว่า แรงดึงดูดที่ดวงจันทร์กระทำต่อโลกรวมถึงคนบนโลกนั้นอ่อนเกินกว่าที่จะส่งผลกระทบต่อสรีรวิทยาของมนุษย์ และการศึกษาการเปลี่ยนแปลงทางธรณีแม่เหล็กและบรรยากาศในช่วงข้างขึ้นข้างแรมของดวงจันทร์ก็ให้ผลลัพธ์ที่ไม่สอดคล้องกันหรือแทบไม่มีนัยสำคัญ
นั่นทำให้การนอนหลับไม่สนิทจากการได้รับแสงในเวลากลางคืนเป็นความเชื่อมโยงที่น่าเชื่อถือที่สุดในเวลานี้
บทเรียนจากดวงจันทร์สำหรับการนอนหลับยุคใหม่
โจแอนนาบอกว่า แม้ว่าดวงจันทร์จะไม่ได้ทำให้เรา “คลั่ง” แต่อิทธิพลเล็ก ๆ น้อย ๆ ที่มีต่อการนอนหลับกลับชี้ให้เห็นถึงสิ่งสำคัญอย่างหนึ่ง นั่นคือ แสงสว่างในยามค่ำคืนมีความสำคัญ
เธอบอกว่า ร่างกายของมนุษย์เราถูกออกแบบมาให้เป็นไปตามวัฏจักรธรรมชาติของแสงและความมืด
ดังนั้น แสงสว่างที่เพิ่มขึ้นในยามค่ำคืน ไม่ว่าจะมาจากแสงจันทร์ ไฟถนน หรือหน้าจอโทรศัพท์ อาจทำให้จังหวะชีวภาพของร่างกายช้าลง ลดระดับเมลาโทนิน และนำไปสู่การนอนหลับที่ด้อยลง
โจแอนนากล่าวว่า ในโลกยุคใหม่ของเรา แสงประดิษฐ์มีผลกระทบต่อการนอนหลับมากกว่าที่ดวงจันทร์เคยกระทำ
ดังนั้น หากคุณรู้สึกกระสับกระส่ายในคืนพระจันทร์เต็มดวง คุณอาจไม่ได้จินตนาการไปเอง ดวงจันทร์อาจรบกวนการนอนหลับของคุณได้ “แต่หากเกิดอาการนอนไม่หลับบ่อย ๆ ลองมองใกล้ตัวคุณดูสิ สาเหตุน่าจะมาจากแสงในมือคุณมากกว่าแสงบนท้องฟ้า”
เรียบเรียงจาก The Conversation
อ่านเนื้อหาต้นฉบับได้ที่ : https://www.pptvhd36.com/news/260187
ติดตามข่าวสารเพิ่มเติมที่เว็บไซต์ https://www.pptvhd36.com
และช่องทาง Social Media
โฆษณา