ตอนที่ 176 สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ตำนานโกศอาถรรพ์
มีเรื่องเล่าต่อกันมาในราชสำนักจักรีวงศ์ ว่ามีโกศโถถูกสร้างขึ้นในสมัยสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ดังปรากฏใน "ตำนานพระโกศและหีบศพบรรดาศักดิ์" เอาไว้ว่า
"ได้ยินแต่กล่าวกันว่าเป็นโกศเก่าแก่ ใช้มาแต่ในรัชกาลที่ 1 แล้ว คำกล่าวเช่นนี้ประกอบกับฝีมือที่ทำรุ่นเดียวกับโกศแปดเหลี่ยม ชักให้น่าเชื่อขึ้นอีกว่าโกศแปดเหลี่ยมแลโกศโถทั้ง 2 อย่างนี้ สร้างแต่ครั้งกรุงธนบุรี" (1 : 3)
ในวันที่ 10 ตุลาคม พ.ศ. 2478 สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ทรงมีลายพระหัตถ์ถึงสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ โดยสันนิษฐานว่าโกศโถใบนี้สร้างสำหรับพระศพสมเด็จพระพันปีหลวง กรมพระเทพามาตย์ และใช้ในพระบรมศพสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชอีกด้วย ดังปรากฏใน "สาส์นสมเด็จ" เอาไว้ว่า
"เห็นว่าเจ้ากรุงธนบุรีโปรดให้สร้างสำหรับพระศพ กรมพระเทพามาตย์พระราชชนนีพันปีหลวง เมื่อ พ.ศ. 2318 สันนิษฐานต่อมาว่าเมื่องานพระศพพระเจ้ากรุงธนบุรี ก็คงใช้พระโกศใบนี้เองทรงพระศพเมื่อตั้งในพระเมรุ เห็นจะไม่สร้างพระโกศขึ้นใหม่" (2 : 528)
ต่อมาในสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 3) โปรดเกล้าฯ ให้ใช้โกศโถใบนี้ในงานศพเจ้าพระยานครศรีธรรมราช (น้อย) ต่อมาเกิดอุบัติเหตุล้มทับเจ้าพนักงานภูษามาลาเสียชีวิต จึงเกิดความเชื่อต่อกันมาว่า โกศใบนี้มีความอาถรรพ์และมีผีสิงอยู่ ดังปรากฏในหลักฐานที่กล่าวมาแล้วว่า
"เมื่องานศพเจ้าพระยานคร (น้อย) พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวจึงโปรดฯ ให้เอาโกศใบนี้ไปใส่ศพ ด้วยทรงยกย่องว่าเป็นโอรสของพระเจ้ากรุงธนบุรี เหมือนเช่นกลัวพระแท่นและอะไรอื่นๆ ของพระเจ้ากรุงธนบุรี มาทับภูษามาลาตาย ก็เลยถือกันว่าเป็นโกศผีสิง" (2 : 529)
ปัจจุบันโกศโถใบนี้จัดแสดงอยู่ที่โรงราชรถ ในพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร กรุงเทพมหานครนั้นเอง
เชิงอรรถ
(1) ตำนานพระโกศและหีบบรรดาศักดิ์ และระเบียบการศพ. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพมหานคร : ชวนพิมพ์, 2523
(2) สาส์นสมเด็จ ภาค 2. พระนคร : คลังวิทยา, 2499
- 1
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
