3 พ.ย. เวลา 01:16 • ข่าว

🧭 “เกษียณ 70” เมื่อประเทศต้องยืดอายุทำงาน แต่หัวใจของระบบยังไม่ขยับ

💥 ทางรอด หรือกับดักที่เราไม่กล้าพูด?
ข่าวการศึกษาแนวทาง “ยืดอายุเกษียณราชการถึง 70 ปี” ได้กลายเป็นหนึ่งในประเด็นสังคมที่ร้อนแรงที่สุดของปี เพราะมันไม่ได้แตะเพียงแค่เรื่องอายุของคน แต่ยังแตะ “โครงสร้างอำนาจของระบบงาน” ที่ฝังรากลึกในวัฒนธรรมไทยมานานหลายสิบปี
ในโลกออนไลน์ เสียงคัดค้านส่วนใหญ่สะท้อนความรู้สึก “เหนื่อยล้าและหมดหวัง” ของผู้คนที่กำลังวิ่งอยู่บนเส้นทางอาชีพยาวนาน แต่เส้นชัยกลับถูกเลื่อนออกไปอย่างไม่รู้จบ ขณะที่บางฝ่ายมองว่านี่คือ “ความจำเป็น” เพราะประเทศไทยกำลังเผชิญแรงกดดันทั้งจากโครงสร้างประชากรและภาระงบประมาณที่สูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง
“ประเทศไทยกำลังแก่ก่อนรวย และกำลังจะขาดแรงงานก่อนจะปรับระบบทัน” เราไม่ได้อยู่ในโลกที่ “ทำงานจนเกษียณ” อีกต่อไป แต่กำลังเข้าสู่โลกที่ต้อง “ทำงานเพื่อให้ชีวิตยืนยาวได้อย่างมีคุณค่า”
คำถามที่ต้องกล้าถามจึงไม่ใช่ “จะเกษียณเมื่อไหร่?” แต่คือ “เราจะสร้างระบบอย่างไร ให้คนอายุ 60-70 ยังมีที่ยืนในเศรษฐกิจสมัยใหม่?”
====
🎯 เมื่อ “เกษียณ” ไม่ใช่เส้นชัย แต่คือจุดเริ่มต้นของชีวิตบทใหม่
สิ่งที่น่ากลัวไม่ใช่การทำงานถึงอายุ 70 แต่คือ “การมีชีวิตอยู่ถึง 80 โดยที่เงินหมด ความหมายหมด และสังคมไม่เหลือพื้นที่ให้คนรุ่นเก่าได้ใช้ประสบการณ์สร้างคุณค่าอีกต่อไป”
“อายุยืนแต่ไม่มีคุณค่า คือความเหนื่อยล้ารูปแบบใหม่ของศตวรรษนี้”
ในยุคที่เทคโนโลยีแทนแรงงานได้ทุกอย่าง มูลค่าของคนไม่ได้อยู่ที่ความเร็ว แต่อยู่ที่ “ความลึก” ความลึกของประสบการณ์ ความเข้าใจ และปัญญาที่สะสมจากเวลายาวนาน ซึ่งเป็นทุนมนุษย์ที่ระบบราชการและภาคธุรกิจไทยยังใช้ไม่คุ้ม
หากรัฐจะยืดอายุเกษียณจริง มันต้องมาพร้อมการปรับแนวคิดจาก “การขยายเวลาทำงาน” เป็น “การออกแบบเส้นทางอาชีพใหม่” ที่ให้ผู้สูงวัยเปลี่ยนบทบาทจากแรงงานผลิต เป็น “แรงงานถ่ายทอด” และ “แรงงานสร้างปัญญา”
====
🧩 “ระบบราชการ” ที่แก่ก่อนคน
ปัญหาไม่ได้อยู่ที่คนอายุยืน แต่อยู่ที่ “ระบบราชการที่ไม่ยอมเปลี่ยน”
การยืดอายุราชการโดยไม่ปฏิรูประบบ คือการขยายอายุของโครงสร้างที่หมดอายุแล้ว
* คนรุ่นใหม่หมดโอกาสเติบโต เพราะตำแหน่งไม่ว่าง
* คนเก่าหมดไฟแต่ยังอยู่ เพราะไม่มีทางลงอย่างสง่างาม
* ระบบการทำงานยังติดกับวัฒนธรรม “อาวุโสคืออำนาจ” แทนที่จะเป็น “ประสบการณ์คือคุณค่า”
“องค์กรที่ยืดอายุคน แต่ไม่ยืดความคิด คือองค์กรที่ยืดเวลาให้อนาคตล่าช้าออกไป”
หากรัฐเลือกแนวทาง “ยืดอย่างมีเป้าหมาย” เช่น เปิดเฉพาะตำแหน่งในสายวิชาชีพขาดแคลนจริง (แพทย์ พยาบาล วิศวกร ครู นักวิจัย) และเปิดทางสมัครใจ จะช่วยให้เกิด “สมดุลระหว่างคนเก่ากับคนใหม่” โดยไม่ทำลายแรงขับเคลื่อนของระบบทั้งหมด
แต่ทั้งหมดนี้จะล้มเหลว หากผู้นำในระบบราชการยังคิดว่า “อายุงานยาว” เท่ากับ “อำนาจมาก” เพราะสิ่งที่ควรยืดคือ “คุณค่า” ไม่ใช่ “เก้าอี้”
====
🏢 ภาคเอกชน = กุญแจที่ต้องจูงใจ ไม่ใช่บังคับ
หัวใจของการขยายอายุแรงงานอยู่ที่ภาคเอกชน เพราะพวกเขาคือเครื่องจักรจริงของเศรษฐกิจ ไม่ใช่เอกสารในระบบราชการ
ภาคเอกชนไม่จำเป็นต้องรอให้กฎหมายบังคับ เพราะตลาดจะคัดเลือกเอง คนเก่ง ต่อให้อายุ 70 ก็ยังถูกจ้างต่อ ส่วนคนที่ขาดคุณค่า ต่อให้ 55 ก็เกษียณก่อนเวลาอยู่ดี
สิ่งที่รัฐต้องทำคือ “จูงใจ” มากกว่า “ควบคุม” ด้วยมาตรการที่ชาญฉลาด เช่น
* ขยายสิทธิ์ลดหย่อนภาษีให้แรงงานสูงวัย (ยกเพดานเงินเดือน 15,000 บาทที่ต่ำเกินจริง)
* ส่งเสริมการจ้างงานแบบยืดหยุ่น เช่น Part-time, Advisory, Freelance, หรือ Mentoring Program
* พัฒนาโครงสร้างประกันสังคมให้รองรับรูปแบบการทำงานใหม่สำหรับคนอายุ 60+ ที่อยากอยู่ในระบบโดยสมัครใจ
ประเทศที่เข้าใจแรงงานสูงวัย จะไม่มองพวกเขาเป็นต้นทุน แต่จะมองว่าเป็น “ทุนมนุษย์” ที่ลงทุนไว้แล้วและพร้อมสร้างผลตอบแทนต่อได้เสมอ
====
🔁 เปลี่ยน “ภาระ” ให้เป็น “พลัง”
การยืดอายุเกษียณไม่ใช่แค่การยืดชีวิตการทำงาน แต่คือ “การเปลี่ยนบทบาทของคน” ในระบบเศรษฐกิจและสังคมทั้งหมด
สิ่งที่รัฐต้องทำ คือออกแบบ “ระบบนิเวศแรงงานใหม่” ที่ให้คุณค่ากับทุกช่วงวัย และสร้างความสมดุลระหว่างความสดใหม่ของคนรุ่นใหม่ กับความลึกของประสบการณ์จากคนรุ่นเก่า
* ออกแบบภาษีที่เป็นมิตรกับแรงงานสูงวัย เพื่อให้พวกเขายังอยู่ในระบบได้โดยไม่รู้สึกเสียเปรียบ
* สร้างกลไกพิเศษให้คนสูงวัยสามารถเป็น Mentor, Coach หรือ Board Advisor โดยได้รับสิทธิประโยชน์ชัดเจน
* สนับสนุนโครงการ Reskill & Upskill สำหรับวัย 50+ เพื่อให้สามารถปรับตัวเข้าสู่งานเทคโนโลยีได้จริง
ถ้าเราไม่เปลี่ยนวิธีคิดต่อคำว่า “ทำงาน” คำว่า “เกษียณ” ก็จะกลายเป็นแค่เครื่องมือควบคุม มากกว่าการเคารพศักดิ์ศรีของมนุษย์
====
🌱 ผู้นำที่เข้าใจคน คือผู้นำที่เข้าใจเวลา
ประเทศไทยกำลังเข้าสู่สังคมสูงวัยเต็มรูปแบบอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ การเปลี่ยนผ่านครั้งนี้ไม่ใช่เพียงเรื่องเศรษฐกิจ แต่คือ “บททดสอบทางคุณค่าของความเป็นมนุษย์” ว่าเราจะมองคนสูงวัยอย่างไร? “เป็นภาระ หรือเป็นพลัง?
ผู้นำที่เข้าใจเวลา คือผู้นำที่รู้ว่า “คนอายุเยอะ” ไม่ได้หมายถึง “หมดไฟ” และ “คนอายุน้อย” ก็ไม่ได้หมายถึง “ยังไม่พร้อม”
ประเทศต้องสร้างระบบที่ให้คนทุกวัยรู้สึกว่ามีพื้นที่ของตัวเองในสังคม ไม่ว่าจะอยู่ในบทบาทใดก็ตาม
“เกษียณ 70” จะเป็นทางรอดของชาติ หรือกับดักของระบบราชการ ขึ้นอยู่กับว่าเราจะกล้าเปลี่ยนวิธีคิดต่อ ‘คุณค่าของคน’ ได้จริงแค่ไหน”
เพราะอนาคตของประเทศไม่ได้ขึ้นอยู่กับว่าเราจะให้คนทำงานถึงกี่ปี แต่ขึ้นอยู่กับว่าเราจะ “ให้ความหมายกับการทำงาน” ได้ลึกและยาวนานแค่ไหน
#วันละเรื่องสองเรื่อง
#สังคมสูงวัย
#เกษียณ70
#นโยบายสาธารณะ
#ภาวะผู้นำ
#HumanizedLeadership
#แรงงานไทย
#TransformationWithEmpathy
โฆษณา