ป้ายจราจรมากเกินไปหรือไม่
แยกใกล้บ้านบังคับเลี้ยวขวา ป้ายให้เลี้ยวซ้ายสองอัน ป้ายห้ามตรงไปหนึ่งอัน และป้ายห้ามเลี้ยวขวาสองอัน หลายปีก่อนที่เสาและรั้วเคยมีครบชุดสามแบบ คือ ให้เลี้ยวซ้าย ห้ามตรงไป ห้ามเลี้ยวขวา แต่ปัจจุบันเหมือนจะถูกเก็บออกไปบ้าง แต่ภาพรวมยังคงทำให้ผู้ขับต้องประมวลผลแบบเร่งด่วนในสถานการณ์ที่ไม่ควรซับซ้อนตั้งแต่แรก
กฎของฮิกส์ (Hick’s Law) อธิบายว่า ยิ่งมีข้อมูลหรือทางเลือกมาก ความเร็วในการตัดสินใจจะลดลงแบบลอการิทึม
กล่าวอีกอย่างคือ ป้ายซ้ำหลายอันไม่ได้เพิ่มความเข้าใจ แต่เพิ่มต้นทุนการคิด
แต่กฎของฮิกส์เป็นเพียงหนึ่งในหลายหลักการและมีกรอบที่ต้องตระหนัก เช่น
1. ใช้ได้ดีในสถานการณ์ที่ผู้ใช้ต้องเลือกหรือตีความ เช่น เมนูในแอป แต่ในการจราจร บางครั้งป้ายไม่ได้ให้เลือก แต่เป็นคำสั่ง
2. การเรียนรู้ซ้ำช่วยลดผลของกฎของฮิกส์ ถ้าขับผ่านเป็นประจำ ความคุ้นเคยทำให้ความล่าช้าในการตัดสินใจลดลง แต่สำหรับผู้ใช้ถนนครั้งแรก—ผลกระทบยังคงเต็ม ๆ
3. ความชัดเจนของสัญลักษณ์สำคัญกว่าจำนวนป้าย กฎของฮิกส์บอกผลของจำนวนทางเลือก แต่ไม่ได้วัดความเข้มของความหมาย ถ้าป้ายหนึ่งอันไม่ชัด ต่อให้ลดจำนวนลงก็ไม่ได้ช่วย
4. ปัจจัยอื่นในงานจราจรมีผลมากกว่า เช่น ความเร็วรถ ระยะมองเห็น สภาพแสง และความเคยชินในท้องถิ่น
แล้วทำไมป้ายต้องเยอะ? เคยได้ยินเหตุผลว่าติดป้ายย้ำหลายครั้ง จะช่วยให้การบังคับใช้กฎหมายเข้มขึ้น ลดข้อโต้แย้งว่าไม่เห็นเวลาจับปรับ
ในมุมการบังคับใช้กฎหมาย ป้ายซ้ำถูกมองว่า เพิ่มน้ำหนักหลักฐาน แต่ในมุมผู้ขับขี่ ป้ายซ้ำคือภาระการประมวลผล และเมื่อการบังคับใช้กฎหมายไม่สม่ำเสมอ ผู้ใช้ถนนเรียนรู้ว่าให้ดูตำรวจมากกว่าป้าย ผลคือผู้ขับขี่จำนวนมากตัดสินใจตามประสบการณ์ส่วนตัว ไม่ใช่ตามป้ายหรือหลักวิศวกรรมจราจร
ตามหลักด้านการออกแบบข้อมูลในสถานการณ์ที่ต้องตัดสินใจเร็ว เช่น ทางแยก ควรลดจำนวนป้ายให้เหลือเท่าที่จำเป็น ใช้ป้ายเดียวที่สื่อชัด เช่น เลี้ยวซ้ายเท่านั้น และออกแบบป้ายให้เด่นและอ่านง่ายในเวลาอันสั้น หลายครั้ง ป้ายจำนวนมากไม่ได้เพิ่มระเบียบ แต่สะท้อนการแก้ปัญหาที่ผิดจุด
แต่ในบริบทของไทย หลักการด้านการออกแบบทั่วไปอาจไม่เหมาะสม ถ้าท่านเป็นผู้ออกแบบทางแยกนี้ ท่านจะเลือกแนวทางไหน?
1. คงจำนวนป้ายหลายอันเพื่อให้จุดยืนทางกฎหมายแข็งแรง
2. ตัดเหลือป้ายเดียวที่ชัดเจนที่สุด
3. ทำป้ายใหม่ที่รวมสาระสำคัญให้อยู่ในสัญลักษณ์เดียว
4. เพิ่มความสม่ำเสมอของการบังคับใช้กฎหมาย
5. หาแนวทางอื่น
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
