16 ธ.ค. เวลา 16:18 • ความคิดเห็น
การยกย่องหลักการประชาธิปไตย เป็นการโฆษณาเกินจริงหรือไม่ ?
คำถามนี้ถูกลบ
ถ้าจะตอบคำถามนี้ให้ตรงแก่นจริงๆ ผมคิดว่าต้องเริ่มจากการย้อนถามกลับไปที่คำว่า โฆษณาเกินจริง ก่อน ว่ามันหมายถึงอะไร และใครเป็นคนโฆษณา
1
ถ้าประชาธิปไตยเป็นเพียงการโฆษณาเกินจริง เราคงไม่ต้องเสียเวลายึดคำนี้มาแปะไว้หน้าป้ายชื่อประเทศ ไม่ต้องมีการเลือกตั้ง ไม่ต้องมีสภา ไม่ต้องมีรัฐธรรมนูญ และไม่ต้องยอมรับแรงกดดันจากประชาชน แต่ความจริงคือ แม้แต่รัฐที่ไม่เป็นประชาธิปไตยแท้ๆ ยังพยายามอ้างคำนี้มาใช้ เพราะคำว่าประชาธิปไตยมันมีความชอบธรรมในตัวมันเอง มันไม่ใช่คำโฆษณา แต่มันคือคำอธิบายเจตจำนงว่าประเทศนี้ควรถูกกำหนดโดยใคร
2
ประชาธิปไตยไม่ได้สัญญาว่าประเทศจะรวย ไม่ได้สัญญาว่าจะไม่มีสงคราม ไม่ได้สัญญาว่าเศรษฐกิจจะเติบโตเร็วกว่าใครในโลก สิ่งที่มันสัญญามีอย่างเดียว คือ อำนาจในการตัดสินใจขั้นสุดท้ายต้องมาจากประชาชน และเมื่อการตัดสินใจนั้นผิดพลาด คนที่ตัดสินใจต้องถูกตรวจสอบ ถูกเปลี่ยน ถูกลงโทษทางการเมืองได้ นี่คือเจตจำนงของประชาธิปไตย ไม่ใช่ผลลัพธ์เชิงตัวเลขทางเศรษฐกิจ
1
ประเทศประชาธิปไตยในอเมริกาและยุโรปที่กำลังเผชิญปัญหา ไม่ได้แปลว่าประชาธิปไตยล้มเหลว แต่มันสะท้อนว่าระบบเปิดเผยปัญหาออกมาให้เห็น ปัญหาความเหลื่อมล้ำ ปัญหาทุนผูกขาด ปัญหานโยบายพลาด ถูกถกเถียง ถูกโจมตี ถูกขยายให้เห็นต่อหน้าสาธารณะ ต่างจากรัฐที่ปัญหาถูกกดไว้ใต้พรม และเรียกความเงียบนั้นว่าความมั่นคง
กรณียูเครนก็เช่นกัน การที่รัฐบาลที่มาจากการเลือกตั้งไม่หนีห่างจากสงคราม ไม่ได้แปลว่าประชาธิปไตยพาประเทศเข้าสู่หายนะ แต่สะท้อนว่ารัฐบาลนั้นต้องตอบสนองเจตจำนงของประชาชนที่เลือกจะรักษาอธิปไตย แม้ต้องแลกด้วยต้นทุนสูง ถ้าเป็นรัฐเผด็จการ การตัดสินใจอาจง่ายกว่า เร็วกว่า และเงียบกว่า แต่ไม่จำเป็นต้องสะท้อนความต้องการของคนทั้งประเทศ
ส่วนจีนหรือเวียดนามที่ถูกเรียกว่าคอมมิวนิสต์ หากมองกันตรงไปตรงมา ระบบเศรษฐกิจของเขาไม่ใช่คอมมิวนิสต์มานานแล้ว การผลิต การแข่งขัน ตลาด ทุน เอกชน ทั้งหมดนี้คือกลไกทุนนิยมที่ถูกควบคุมโดยรัฐ ไม่ใช่เจตจำนงของคอมมิวนิสต์แบบดั้งเดิมที่ยกเลิกกรรมสิทธิ์ส่วนบุคคลและความเหลื่อมล้ำ จีนเติบโตเร็วเพราะรวมศูนย์การตัดสินใจ ใช้ตลาดโลก ใช้แรงงานราคาถูก และไม่ต้องฟังเสียงคัดค้าน แต่ทั้งหมดนี้ไม่ใช่ข้อพิสูจน์ว่าระบบนั้นเหนือกว่าทางศีลธรรม หรือยั่งยืนกว่าในระยะยาว
1
คำถามที่สำคัญกว่าคือ ความก้าวหน้าที่วัดจากอะไร ถ้าวัดจากถนน รถไฟ ตึกสูง แน่นอนว่าระบบอำนาจรวมศูนย์ทำได้เร็วกว่า แต่ถ้าวัดจากศักดิ์ศรีของมนุษย์ เสรีภาพในการคิด พูด เลือก และเปลี่ยนผู้นำ ประชาธิปไตยไม่เคยแพ้ เพียงแต่มันไม่เคยสัญญาว่าจะง่าย
1
สุดท้าย คำว่าโฆษณาเกินจริง เป็นคำที่มักใช้กับระบบที่ต้องสร้างภาพลักษณ์ทดแทนความชอบธรรม เพราะไม่มีที่มาจากความยินยอมของประชาชน รัฐเผด็จการจึงต้องโฆษณาความสำเร็จตลอดเวลา ห้ามล้ม ห้ามพลาด ห้ามตั้งคำถาม ในขณะที่ประชาธิปไตยไม่จำเป็นต้องโฆษณาตัวเอง เพราะมันเปิดพื้นที่ให้วิจารณ์แม้กระทั่งตัวมันเอง
1
ถ้าประชาธิปไตยเป็นแค่โฆษณาเกินจริงจริง คำถามไม่ใช่ว่าทำไมมันยังถูกใช้ แต่คือ ทำไมอำนาจที่ไม่เป็นประชาธิปไตยถึงยังอยากสวมหน้ากากคำนี้อยู่ตลอดเวลา
3
โฆษณา