มีตำนานที่เขียนเป็นภาษามคธ เรียกพระแก้วมรกตว่า"รัตนพิมพวงศ์" กล่าวว่าเทวดาเป็นผู้สร้างถวายพระอรหันต์นามว่า "พระนาคเสนเถระ" แห่งเมืองปาฎลีบุตร พระนาคเสนเป็นพระอรหันต์ ที่มีฤทธิ์สำเร็จด้วยอภิญญา ได้อารา

เมื่อพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช อัญเชิญพระแก้วมรกตจากธนบุรี มาประดิษฐานยังกรุงรัตนโกสินทร์ ได้นำพระบาง(พระพุทธลาวัณ) ซึ่งทรงอัญเชิญจากเมืองเวียงจันทร์ตามมาด้วย พระเจ้านันทเสน ราชบุตรพระเจ้

ในหลักศิลาจารึกกรุงสุโขทัยหลักที่1 ซึ่งองค์กรUnescoแห่งสหประชาชาติ ประกาศให้เป็นมรดกโลกแห่งความทรงจำ มีข้อความตอนหนึ่งบันทึกว่า "เบื้องหัวนอนเมืองสุโขทัยนี้ มีกุฎิพิหารปู่ครูอยู่ มีสรีดภงส มีป่าพร้าว

มีหนุ่มเหนือ5พี่น้อง มีใจใฝ่ในพระพุทธศาสนา จึงชวนกันไปบวชเป็นภิกษุ ต่างศึกษาธรรมบำเพ็ญบารมีจนสำเร็จเป็นอริยสงฆ์ ทั้ง5พระองค์ พร้อมใจกันอฐิษฐานว่า จะบำเพ็ญบารมีเพื่อช่วยเหลือ เหล่าสัตว์โลกให้พ้นทุกข์ จ

พระพุทธรูปที่ถูกค้นพบเป็นข่าวเกรียวกราวที่สุด คงเป็นพระพุทธรูปทองคำ วัดไตรมิตรที่ถูกค้นพบ พศ.2498 จากนั้นก็พบพระพุทธรูปทองคำอีกหลายองค์ องค์ที่ใหญ่ที่สุด&เป็นทองคำบริสุทธิ์ที่สุด หนักถึง5ตัน คือพระพุท

พระราชพงศาวดาร ร.1 ฉบับเจ้าพระยาทิพากรวงศ์(ขำ บุนนาค)กล่าวถึงพระนามร.1ว่า "ในกาลครั้งนั้น สมเด็จพระสังฆราช&พระคณะราชาผู้ใหญ่ประชุมพร้อมกัน ได้คิดขนานพระนามถวายจารึก ลงในพระสุพรรณบัฎว่า พระบาทสมเด็จพระ

ในการถวายพระเพลิง พระพุทธสรีระของพระพุทธเจ้า ที่นครกุสินารานั้น กษัตริย์มัลละได้ทรงประกอบพิธีเช่นเดียวกับพระบรมศพของ พระเจ้าจักรพรรดิ คือห่อหุ้มพระพุทธสรีระ ด้วยผ้า500ชั้น โดยชั้นนอก&ชั้นในสุด ใช้ผ้า"

พระสารีริกธาตุของพระสัมมาสัมพุทธเจ้านั้น ไม่ว่าจะสถิตย์อยู่ที่ใด ก็สามารถเสด็จออกจากที่ และเพิ่มปริมาณขึ้นได้เอง อย่างน่าอัศจรรย์ กล่าวกันว่า บางครั้งก็แสดงปาฎิหารย์ ปรากฎเป็นแสงสีเขียวปนเหลืองนวลๆ เท

พญานาคราช นันโทปนันทะ พญานาคราชจอมอิทธิฤทธิ์ ถือว่ามีบทบาทสำคัญ ในพระพุทธศาสนาเช่นกัน เพราะในวีรกรรมที่ได้สร้างไว้ถึงจะไม่ชอบธรรมนักแต่ก็เปรียบเสมือนเป็นการเทิดพระเกียรติ ประกาศก้องเกียรติคุณของ องค์พ