23 มี.ค. 2020 เวลา 12:38 • ปรัชญา
อะไรคือความสุขของโบเอธีอุส?
...
เครดิตภาพประกอบ: https://blog.12min.com/the-consolation-of-philosophy-summary/
โบเอธีอุส หรือชื่อเต็ม ‘แอนซิอุส มานลิอุส เซเวอรีนุช โบเอธีอุส (Ancius Manlius Severinus Boethius)’ นักปรัชญาชาวโรมันคนท้ายๆ ในช่วงก่อนที่โรมตกเป็นบาร์บาเรียนในอีก 20 ปีต่อมา
...
ชีวิตของโบเอธีอุสออกสตาร์ทอย่างหรูหรา เมื่อกษัตริย์แห่งโรมได้แต่งตั้งให้เขาเป็นที่ปรึกษาชั้นสูง ในขณะที่อายุยังน้อย
...
แต่ชีวิตอันสวยหรูของโบเอธีอุสต้องจบลง เมื่อเขาถูกใส่ความว่ามีแผนร้ายลอบปลงกษัตริย์แห่งโรม
...
จากสูงสุดสู่สามัญดูเป็นคำที่ปลอบประโลมใจมากเกินไป ต้องใช้คำว่าจากสูงสุดร่วงลงสู่ตะกอนจะเถรตรงกว่า
...
เพราะโบเอธีอุสถูกจองจับอยู่ที่เมืองราเวนนา และปลายทางเดียวที่รอเขาอยู่คือ โทษประหารด้วยวิธีการรัดคอ
...
แม้โบเอธีอุสให้การปฏิเสธในทุกข้อหล่าวหา แต่จะมีประโยชน์อะไรเล่า เมื่อไม่มีผู้ใดสนใจที่จะฟังคำพูดของเขาเลย
...
ในระหว่างที่อยู่ในคุก โบเอธีอุสได้เขียนหนังสือเล่มหนึ่งที่มีชื่อว่า ‘การปลอบโยนของปรัชญา (The Consolation of Philosophy)’
...
เครดิตภาพประกอบ: https://presbyformed.com/2016/09/15/book-review-the-consolation-of-philosophy-by-boethius/
หนังสือเล่มนี้ คือการดำเนินเรื่องด้วยเหตุการณ์สุดพิลึกกึกกือในช่วงเวลาที่เขาอยู่ในคุก
...
วันหนึ่ง ในขณะที่โบเอธีอุสกำลังรู้สึกหดหู่ เศร้าโศก ไปกับโชคชะตาของตัวเอง
...
เขาพลันได้เห็นภาพของหญิงสาวนางหนึ่ง กำลังเฝ้ามองดูเขาอยู่
...
เธอเป็นผู้หญิงที่เดี๋ยวสูงเสียดฟ้าเดี๋ยวก็สูงเท่ามนุษย์ มือข้างหนึ่งถือหนังสือ และอีกข้างหนึ่งถือคทา
...
เครดิตภาพประกอบ: https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Plik:D%C3%BCrer,_Philosophia.png
เธอเป็นใครมาจากไหนไม่มีใครทราบ เธอเป็นเทพยดา เป็นภาพหลอนในหัวของเขา หรือเป็นพลังงานบางอย่างที่สิงสถิตอยู่ ณ ที่แห่งนี้ก็เป็นได้
...
แต่ที่แน่ๆ โบเอธีอุสได้ถือวิสาสะตั้งชื่อให้เธอผู้นั้นว่า ‘ปรัชญา (Philosophy)’ ไปเสียแล้ว
...
เธอบอกว่าเธอจะมาชี้แนะ ‘ความสุขที่แท้จริง’ ให้กับโบเอธีอุส
...
โบเอธีอุสจะสามารถมีความสุขได้ แม้จะถูกคุมขังอยู่ที่นี้และนอนรอวันตายก็ตาม
...
ปรัชญาเทศน์กับโบเอธีอุสชุดใหญ่ว่า “มนุษย์นั้นช่างแปลกประหลาดที่เอาความสุขของตัวเองไปยึดติดกับสิ่งที่ไม่แน่นอนอย่างสภาวะของโลก (โลกีย์) เพราะมันช่างเปราะบางและไม่แน่นอน”
...
“สภาวะของโลกมีสถานะไม่ต่างอะไรกับกงล้อแห่งโชคชะตา ที่วันนี้เจ้าอาจได้ขึ้นไปอยู่จุดสูงสุดของวงล้อ แต่ต้องมีวันหนึ่งที่เจ้าจะต้องตกลงมา ณ จุดต่ำสุดของวงล้อ”
...
“วันนั้นเจ้าเป็นถึงที่ปรึกษาชั้นสูง แล้วดูเจ้าในตอนนี้สิ เกียรติยศ เงินทอง เจ้าไม่สามารถนำติดตัวเข้ามาในนี้ได้หรือไม่?”
...
“ความสุขที่แท้จริง คือความสุขที่เกิดจากภายในที่มนุษย์สามารถควบคุมได้ นั้นคือสภาวะของจิต ไม่ใช่สภาวะของโลก”
...
หลังโดนเทศน์ไปชุดใหญ่ไฟกระพริบ โบเอธีอุสจำต้องสะบัดหน้าของตัวเองสักทีสองที ไม่ใช่เพื่อเรียกสติ แต่เพื่อสลัดน้ำลายของหญิงนิรนามออกจากใบหน้าเขาเสียหน่อย สิวขึ้นในคุกคงเป็นอะไรที่แย่แน่ๆ ดีไม่ดีจะติดโควิดด้วยไหมเนี่ย สาวเจ้าก็ไม่ได้ใส่หน้ากากอนามัยมาเสียด้วย
...
โบเอธีอุส เริ่มตั้งคำถามให้กับตัวเองว่า “ความสุขที่เกิดจากภายในนั้นคืออะไรกันแน่?”
...
ภายในที่ว่านั้นคืออะไร สุขภาพหรือ? อารมณ์หรือเปล่า?
...
และด้วยความที่โบเอธีอุสเชื่อเรื่องชีวิตหลังความตายและพระเจ้า นั้นทำให้เขาคิดไปไกลกว่านั้น
...
หากเราตายลง ‘สิ่งที่เราเอาไปด้วยได้มีอะไรบ้าง?’ ทรัพย์สิน, เงินทอง, อำนาจ, เกียรติยศ, ร่างกาย อย่างนั้นหรือ?
...
ของเหล่านี้คือสิ่งที่ไม่แน่นอน เมื่อมันเข้ามาแล้วก็ย่อมผ่านไป ยิ่งในเรื่องเงินทองยิ่งมองเห็นภาพได้ชัดเจน ที่ทุกต้นเดือนเราจะกลายเป็นเศรษฐีในช่วงระยะเวลาเพียง 3 วัน แล้วหลังจากนั้นเงินเราก็จะผ่านหายไปจากเราไปสู่ หนี้บัตรเครดิต, ค่าบูสต์บทความ, ให้เพชรบทความที่เราชอบ, และที่สำคัญที่สุดคือค่าเทอมเด็กๆ เพราะเราเชื่อว่าการศึกษาคือสิ่งสำคัญ และเราต้องให้การสนับสนุน (อิอิ!!!)
...
เฮ่อ! ทำไมกงล้อแห่งโชคชะตามันถึงหมุนจากจุดสูงสุดลงมาต่ำสุดได้รวดเร็วเช่นนี้
...
แล้วอะไรล่ะ? คือสิ่งที่เราจะนำไปได้ในชีวิตหลังความตาย
...
และคำตอบที่โบเอธีอุสคิดได้นั้นก็คือ ‘ความดี’ ยังไงล่ะ ที่แม้เขาจะตายไป ก็สามารถนำติดตัวไปสร้างความสุขให้กับตัวเองต่อได้ และพระเจ้าเองก็คงชื่นชอบด้วยเช่นกัน
...
แล้วความดีมันทำให้คนเรามีความสุขได้จริงหรือ?
...
มีงานวิจัยของประเทศอังกฤษฉบับหนึ่ง ที่พบว่าความความดีนั้นมีความเกี่ยวโยงกับพฤติกรรมความพยายามช่วยเหลือคนอื่นค่อนข้างชัดเจน
...
แต่ข้อมูลที่น่าสนใจคือ จากอาสาสมัครจำนวน 2,000 คน มีจำนวนเกือบครึ่งหนึ่งยอมรับว่า พวกเขารู้สึกอบอุ่นใจและมีความสุขทุกครั้งที่ได้ช่วยเหลือคนอื่น
...
เครดิตภาพ : https://www.chiangmainews.co.th/page/archives/654651
ในทางพระพุทธศาสนาเรียกความสุขทางใจนี้ว่า ‘โสมนัสเวทนาเจตสิก’
...
นั้นหมายความว่า ความดีนั้นสร้างความสุขและส่งผลเชิงบวกให้กับจิตใจของเราได้ไม่มากไม่น้อยจริงๆ
...
แต่สิ่งที่โบเอธีอุสคิดไม่ถึงคือ ความสุขจากการทำความดีนั้น ไม่ได้มีอิทธิพลแค่เฉพาะกับตัวคนทำ (ผู้ให้) เท่านั้น
...
แต่มันมีพลังที่ส่งต่อความสุขไปถึงผู้รับด้วยอีกเช่นกัน
...
เช่น ในวันที่ 6 สิงหาคม พ.ศ.2562 เมื่อคุณฮายสาวลาวที่ทำงานเป็นแม่บ้านศูนย์อาหารแห่งหนึ่งในกรุงเทพ ได้พาลูกสาวที่เดินทางมาจากลาวขึ้น BTS
...
ทั้งสองตื่นเต้นมากกับได้ขึ้น BTS เป็นครั้งแรกในชีวิต แต่เกิดเหตุการณ์สวรรค์เบี่ยงขึ้น เมื่อคุณฮายได้ทำกระเป๋าเงินหาย ซึ่งหมายถึงเงินเดือนอันน้อยนิดของเธอได้อันตรธานหายไปหมดสิ้นแล้ว
...
สองแม่ลูกกอดกันร้องไห้ จนกระทั่งมีพลเมืองดีที่ชื่อคุณกบได้วิ่งเข้ามาช่วยเหลือ โดยพา 2 แม่ลูกไปแจ้งกับทางเจ้าหน้าที่ BTS และทั้งคุณกบและเจ้าหน้าที่ BTS คนนั้น ก็ช่วยกันมอบให้คุณฮายเบื้องต้นไปคนละ 100 บาท (รวมเบ็ดเสร็จ 200 บาท)
...
โดยเจ้าหน้าที่ BTS สัญญาว่าจะช่วยตามหาให้อย่างเต็มที่ และคุณกบก็โทรถามความคืบหน้ากับคุณฮายเป็นระยะๆ และพร้อมให้ความช่วยเหลือเพิ่มเติม แต่ด้วยความเกรงใจคุณฮายจึงปฏิเสธไป
...
เช้าวันรุ่งขึ้น เจ้าหน้าที่ BTS ได้โทรแจ้งกับคุณฮายว่า ได้มีน้องนักเรียนชั้น ป.4 เก็บกระเป๋าได้แล้วนำมาคืนให้กับทางเจ้าหน้าที่
...
การทำความดีของทั้งคุณกบ เจ้าหน้าที่ BTS และน้องเด็กนักเรียน ได้ส่งมอบความสุขและรอยยิ้มให้กับ 2 แม่ลูกชาวลาวเป็นอย่างมาก
...
คุณฮายและลูกสาว (ภาพซ้าย) และครอบครัวผู้ที่เก็บกระเป๋าเงินได้ (ภาพขวา) : เครดิตภาพโดยคุณ nintara1991 แห่งเว็บ goodlifeupdate
และความดีนั้นไม่ได้มอบแค่รอยยิ้มและความสุขในระดับปัจเจกชนเท่านั้น มันยังมีอิทธิฤทธิ์ในระดับรัฐจนไปถึงระดับประเทศได้อีกด้วย
...
และหากคิดว่าความดีจะมีพลังเพียงเท่านี้ล่ะก็ เราคงโดนข้อหาหมิ่นประมาทกันเป็นทิวแถวเป็นแน่แท้
...
เพราะความดีนั้น มีพลังมากเหลือเกินกับการมอบความสุข
...
ไม่ใช่แค่ผู้ให้และไม่ใช่แค่ผู้รับเท่านั้นที่มีความสุข
...
ความสุขยังสามารถสาดส่องมาถึงผู้คนที่พบเห็นตามหน้าหนังสือพิมพ์, สื่อโซเชียลเน็ตเวิร์ก, ด้วยตาตัวเอง หรือแม้กระทั่งการได้ยินผ่านการบอกเล่าจากปากสู่ปากก็ตาม
...
นับความเป็นเรื่องที่น่ามหัศจรรย์อีกเรื่องหนึ่งบนโลกของเรา ที่แม้ตัวเราจะได้มีส่วนร่วมใดๆ ในเหตุการณ์นั้นเลยก็ตาม
...
แต่เรากลับรู้สึกมีความสุขและเผลอแอบยิ้มที่มุมปากเสมอ ที่พบเห็นภาพความมีน้ำใจ หรือการช่วยเหลือเกื้อกูลกันของผู้คนในสังคม โดยไม่จำเป็นว่าเราจะต้องรู้จักคนในภาพนั้นหรือไม่ก็ตาม
...
เครดิตภาพ : https://www.tsood.com/contents/151135
การที่เราได้เห็นภาพเหล่านี้แล้วมีความสุข มันอาจเป็นเพราะความดีคือความสุขที่เป็นมาตรฐานเบื้องต้นของโลกใบนี้?
...
หรือมันอาจคือความดีงามที่เป็นที่พอใจของคนส่วนใหญ่ในสังคม และเป็นที่ยอมรับว่าความสุขกับความดีงามของสังคมนั้นต้องเกิดมาคู่กัน?
...
หรือมันอาจเติมเต็มอะไรบางอย่างให้กับใจของเราได้ ทำให้เรารู้สึกว่าโลกใบนี้ยังมีสิ่งดีๆ และความสวยงามที่รอให้เราไปพบเจอหรือค้นหาเสมอกันแน่นะ?
...
แต่สิ่งที่เรารับรู้ได้ตรงกันก็คือ ความสุขจากการทำความดีสามารถแผ่ขยายความสุขจากผู้ให้สู่ผู้รับได้ในระดับปัจเจกชนคนกันเอง
...
รวมทั้งยังสามารถสร้างแรงบันดาลใจไปสู่ภาคสังคมในการร่วมกันสร้างความสุขให้แก่กันและกันมากขึ้นได้อีกด้วย
...
เครดิตภาพ : คุณ ##-Reaper-## แห่งชุมชน C1UB
การทำความดีนั้น ไม่จำเป็นที่เราจะต้องรวยในระดับ ‘เจฟฟ์ เบโซส์ (Jeffrey Bezos)’ เจ้าของเว็บไซต์ Amazon
...
ไม่จำเป็นที่เราจะต้องยิ่งใหญ่ติดยศฐาบรรดาศักดิ์
...
ไม่จำเป็นที่เราจะต้องหล่อหรือสวย
...
สิ่งเหล่านี้ไม่ได้เป็นตัวมากำหนดบรรทัดฐานว่าใครทำความดีได้ หรือใครทำความดีไม่ได้เสียหน่อย เพราะเราสามารถทำความดีได้ในทุกสถานะ มันคือสิ่งที่มนุษย์ทุกคนสามารถควบคุมและลงมือทำมันได้ด้วยตัวเอง
...
บางทีการสร้างความสุขให้กับทั้งของตัวเอง และสังคมคนรอบตัวของพวกเรา อาจเริ่มต้นได้ที่หัวใจของเราเอง
...
และนี่ก็คือ ‘นิยามความสุข’ ของชายที่มีชื่อว่าโบเอธีอุส
...
เครดิตภาพประกอบ: https://blog.12min.com/the-consolation-of-philosophy-summary/
บรรณานุกรม
ไนเจล วอร์เบอร์ตัน. (2561). ปรัชญา : ประวัติศาสตร์สายธารแห่งปัญญา. แปลจาก A Little History of Philosophy. แปลโดย ปราบดา หยุ่น และ รติพร ชัยปิยะพร. นนทบุรี : สำนักพิมพ์บุ๊คสเคป.
...
ภก.กิตติชาญ ภคพรวงศ์. (2555). คำคมผู้นำ ถ้อยคำแห่งปราชญ์. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์ก้าวแรก.
...
rungnapa. (27 มีนาคม 2553). ทำดี...มีสุข. [เว็บไซต์]. สืบค้นจาก http://www1.onab.go.th/index.php?option=com_content&view=article&id=2584:2010-03-27-11-59-20&catid=96:2009-09-19-10-13-59&Itemid=326
...
TUMDEE. (6 กันยายน 2561). ทำความดีง่ายๆ ความอิ่มใจทวีคูณ. [เว็บไซต์]. สืบค้นจาก https://emagicusa.com/%E0%B8%97%E0%B8%B3%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%87%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B9%86/
...
ดร.สุเทพ สุวีรางกูร. ความสุขที่แท้จริงจากสังคม เป็นอย่างไร. [เว็บไซต์]. สืบค้นจาก https://sites.google.com/site/sininuch5512254305/rupphaph-kar-cad-kickrrm
...
โฆษณา