รวมดาวที่ไกลและเหงากว่าพลูโต
ในช่วงที่ต้องกักตัวหนีไวรัสแบบนี้ คงทำให้หลายคนประสบกับความเหงา จนบางทีก็เข้าใจความรู้สึกของดาวพลูโต อดีตหนึ่งในดาวเคราะในระบบสุริยะ แต่ด้วยความห่างไกลและเหตุผลอีกหลายๆประการมันจึงถูกตัดออกจากการเป็นดาวเคราะในระบบสุริยะ เหลือเพียงตำแหน่งดาวเคราะแคระเท่านั้น
แต่ก็ยังมีวัตถุอื่นอีกที่อยู่ในระบบสุริยะที่เหงากว่าพลูโตอยู่อีก โดยวัตถุเหล่านั้นจะมีชื่อเรียกว่าวัตถุโพ้นเนปจูน Trans-Neptune Object ( TNO ) และถ้ายิ่งไกลไปกว่านั้นอีกก็จะมีศัพท์เรียกว่า extreme trans-Neptunian objects ( ETNO )
มาเริ่มกันที่ " 2003 UB313 Eris " วัตถุโพ้นดาวเนปจูนขนาดใหญ่
วัตถุหนึ่งที่น่าสนใจคือ 2003 UB313 หรือ Eris ดาวหินเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 2,300 กิโลเมตร ขนาดของมันใหญ่พอ ๆ กับดาวพลูโต (แต่ก็ยังเล็กกว่าดวงจันทร์ของโลกอยู่ดี) วงโคจรของ Eris เข้ามาใกล้ดวงอาทิตย์มากที่สุดที่ระยะ 37 AU และห่างที่สุดอยู่ที่ 97 AU หรือ ทำให้ในการโคจรรอบดวงอาทิตย์ 1 ครั้งมันใช้เวลานานถึง 558 ปี ด้วยขนาดและมวลของมันที่ไม่ต่างจากดาวพลูโตมากนัก มันมีบริวาร 1 ดวงชื่อว่า Dysomia ซึ่งค้นพบด้วยเทคนิค Adaptive Optics System ชื่อ Dysomia ตั้งชื่อตาม ลูกสาวของ Eris ตามตำนานกรีก
ภาพ Render ของ Eris และ Dysomia ที่มา – NASA ผ่าน Universe Today
ณ ตำแหน่งปัจจุบันของ Eris นักวิทยาศาสตร์ได้คาดคะเนเวลาสำหรับภารกิจการสำรวจในอนาคต (หากมี) พวกเขาพบว่าหากยานอวกาศใช้เทคนิคการเดินทางแบบเดียวกับยาน New Horizons ที่ใช้แรงโน้มถ่วงของดาวพฤหัสในการเร่งความเร็วพบว่าจะต้องใช้เวลาถึง 24 ปี (ภารกิจ New Horizons ใช้เวลา 9 ปีในการเดินทางไปดาวพลูโต)
มาต่อกันที่วัตถุชื่อแสนคุ้นหูอย่าง " Makemake " และ " Haumea "
ในช่วงปี 2003-2005 นับว่าเป็นช่วงสำคัญที่เราค้นพบวัตถุโพ้นดาวเนปจูนหลายดวง นักดาราศาสตร์เริ่มรู้ว่ายังมีวัตถุอีกมากซึ่งขนาดใหญ่มากพอ ๆ กับดาวพลูโต ซึ่งเป็นหนึ่งในเหตุผลที่บีบคั้นให้เกิดการจำแนกดาวเคราะห์ นำไปสู่การตัดพลูโตออกในปี 2006 มีหนังสือเล่มนึงชื่อว่า How I Killed Pluto and Why It Had It Coming ของ Mike Brown นักดาราศาสตร์จาก Caltech อธิบายเรื่องนี้ไว้อย่างละเอียด
ภาพถ่าย Makemake และดวงจันทร์ของมัน จากกล้อง Hubble ที่มา – NASA/ESA
Makemake อ่านว่ามาเกะมาเกะ ตามชื่อพื้นเมืองฮาวาย เป็นวัตถุขนาดสองในสามของดาวพลูโต มันถูกค้นพบในปี 2005 พร้อมกับดวงจันทร์ขนาดเล็กอีก 1 ดวง ชื่อตาม Provisional designation ของมันคือ 2005 FY9 มันใช้เวลาในการโคจรรอบดวงอาทิตย์นานถึง 309 ปี
Haumea คือวัตถุอีกดวง รูปทรงของมันเป็นวัตถุทรงรีที่ใช้เวลาในการหมุนรอบตัวเองเพียงแค่ 4 ชั่วโมง (แรงเหวี่ยงจากการหมุนทำให้ทรงของมันเป็นแบบนี้ เรียกว่า Ellipsoid) ในปี 2010 กล้องโทรทรรศน์อวกาศ Herschel และ Splitzer ได้ทำให้เราสามารถคาดประมาณขนาดของมันได้อย่างแม่นยำ รวมถึงการวิเคราะห์เชิงเคมี ก็ทำให้เราคาดคะแนนการถูกพุ่งชนของมันได้ว่าเกิดขึ้นเมื่อประมาณหนึ่งร้อยล้านปีที่แล้ว
ภาพจำลองพื้นผิวของ Makemake ที่มา – ESO/L. Calçada/Nick Risinger
Haumea ใช้เวลาในการโคจรรอบดวงอาทิตย์นานถึง 284 ปี คนที่ค้นพบมันก็ไม่ใช่ใคร แต่เป็น Mike Brown นั่นเอง
ข้อพิเศษของ Haumea ก็คือในปี 2017 นักดาราศาสตร์ได้ค้นพบว่ามันมี วงแหวน แต่ Haumea นั้น ไม่ใช่วัตถุขนาดเล็กที่สุดที่มีวงแหวน และก็ไม่ใช่วัตถุเดียวในแถบไคเปอร์ที่มีวงแหวนด้วย ในปี 2013 ได้มีการค้นพบวงแหวนกว้าง 300 กิโลเมตร ล้อมรอบดาวเคราะห์น้อย Chariklo และในปี 2015 ก็ได้มีการค้นพบวงแหวนของดาวเคราะห์น้อย Chairon เช่นกัน รวมถึงวัตถุในแถบไคเปอร์อย่าง Centaurs ก็มีวงแหวนเช่นเดียวกัน
วัตถุอื่น ๆ นอกจาก Pluto, Eris, Makemake และ Haumea เริ่มจะไม่คุ้นชื่อ ไม่ว่าจะเป็น Albion, Lempo หรือ Quaoar แต่จะมีชื่อหนึ่งที่อาจจะคุ้นชื่อกันก็คือ " Sedna "
90377 Sedna มีเส้นผ่านศูนย์กลางเพียงแค่ประมาณ 1,000 กิโลเมตรเท่านั้น แต่ก็ยังนับว่าเป็นวัตถุขนาดใหญ่พอที่จะทำให้เราสนใจมัน แต่เราไม่ได้สนใจมันในเชิงขนาด ขนาดประมาณ 1,000 กิโลเมตรนั้น ก็พอ ๆ กับวัตถุ TNOs อื่น ๆ ความน่าสนใจมันคือวงโคจร
วงโคจรของ Sedna เมื่อเทียบกับวงโคจรของพลูโตสีม่วง ที่มา - https://spaceth.co/further-than-pluto/
จากภาพด้านบนจะสังเกตได้ว่าวงโคจรของ Sedna เข้ามาใกล้ดวงอาทิตย์ที่สุดที่ 76 AU แต่ไกลออกไปสุดถึง 936 AU (หนึ่งแสนสี่หมื่นล้านกิโลเมตร) ทำให้มันต้องใช้เวลาในการโคจรรอบดวงอาทิตย์ 1 รอบนานถึง 11,400 ปี
2003 VB12 หรือ Sedna ค้นพบโดย Mike Brown (อีกแล้ว) กับทีมของเขา ซึ่งเป็นการเก็บข้อมูลจากกล้องโทรทรรศน์หลายตัว
ภาพถ่ายของ Sedna ที่มา – NASA/JPL/ESO
Sedna นั้่นแทบจะไม่มีกลางวันกลางคืน เนื่องจากระยะห่างของมันกับดวงอาทิตย์ที่ทำให้เห็นดวงอาทิตย์แทบจะเป็นเหมือนดาวดวงหนึ่งเท่านั้น (โดยเฉพาะเมื่อมันโคจรไปอยู่ที่จุด 936 AU) ท้องฟ้าของมันจะปรากฏทางช้างเผือกชัดเจน นับเป็นปรากฏการณ์ที่แปลกเมื่อเราสามารถเห็นดวงอาทิตย์กับทางช้างเผือกพร้อมกันได้
แต่ท้ายที่สุดแล้ว Sedna ก็ยังไม่ใช่ที่สุดของความห่างไกล แท้จริงแล้วยังมีดาวหางและวัตถุต่าง ๆ อีกหลายชนิดที่มีวงโคจรความรีสูงที่แทบจะโคจรออกไปนอกระบบสุริยะแต่ยังคงสภาพเป็นวัตถุในระบบสุริยะเนื่องจากแรงโน้มถ่วง บังคับให้มันโคจร แม้มันจะใช้เวลาในการโคจรหลักหมื่นหรือหลักแสนปีก็ตาม ส่วนวัตถุบางชนิดที่เดินทางเฉียดเข้ามาในระบบสุริยะ (ถูกจับไว้ด้วยแรงโน้มถ่วงของดวงอาทิตย์ ทำให้มันมี Perihelion แต่ไม่มี Aphelion) ลักษณะเส้นทางการโคจรจะเป็นแบบไฮเปอร์โบลา สิ่งนี้จะนับเป็นเพียงแค่ “ผู้มาเยือน” เท่านั้น ไม่ใช่ครอบครัวของระบบสุริยะที่เรารู้จัก
แล้วคุณล่ะ กำลังเหงาระดับไหน พลูโต Eris หรือ Sedna
- 22
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
