ยักษ์วัดโพธิ์คือตัวไหนกันนะ?
What is the Legendary Wat Pho giant?
จากภาพยนตร์ไทย “ท่าเตียน” ในปีพ.ศ. 2516 ของไชโยภาพยนตร์ ที่เป็นภาพยนตร์ขนาด 35 มม. นำแสดงโดยสมบัติ เมทะนี, สุภัค ลิขิตกุล และนักแสดงสมทบอีกมากมาย
ส่วนหนึ่งจากภาพยนต์เรื่องนี้เองรวมไปถึงสื่อในรูปแบบอื่น ทั้งคำบอกเล่าที่ผิดๆสืบต่อกันมา จึงทำให้ผู้คนนั้น ต่างจดจำภาพลักษณ์ของยักษ์วัดโพธิ์ว่าเป็นเจ้า “ลั่นถัน” ตุ๊กตาหินสไตล์จีน
โปสเตอร์ภาพยนต์เรื่อง "ท่าเตียน" ที่หน้าโรงหนัง
แต่ในความเป็นจริงแล้ว “ลั่นถัน” นั้นมิใช่ยักษ์วัดโพธิ์อย่างที่เรารับรู้กันมาหรอกนะเจ้าค่ะ เพราะยักษ์วัดโพธิ์ตัวจริง ก็คือยักษ์ไทยของเราเหมือนอย่างเดียวกับยักษ์วัดแจ้งและวัดพระแก้วเจ้าค่ะ หากแต่มีเหตุจำเป็นที่ต้องกลายตัวยักษ์ตัวเล็กและกลายเป็นยักษ์ที่ผู้คนหลงลืม
หากย้อนไปเมื่อแรกสร้างยักษ์วัดโพธิ์ในสมัยรัชกาลที่ 1 ยักษ์วัดโพธิ์นั้นก็คือยักษ์ไทยที่มีขนาดเท่าตัวคนเจ้าค่ะ โดยพวกเขาจะยืนเฝ้ารักษาซุ้มประตูวัดโพธิ์ ซุ้มละ 1 คู่ ซึ่งมีจำนวนทั้งสิ้น 4 ซุ้มประตู อันประกอบไปด้วย
คู่ที่ 1 ทศกัณฐ์ (เขียว) และสหัสสเดชะ (ขาว) ประจำประตูด้านทิศตะวันออกเฉียงเหนือ
คู่ที่ 2 อินทรชิต (เขียว) และสุริยาภพ (แดง) ประจำประตูด้านทิศตะวันออกเฉียงใต้
คู่ที่ 3 พญามัยราพณ์ (ม่วง) และพญาแสงอาทิตย์ (แดง) ประจำประตูด้านทิศตะวันตกเฉียงใต้
คู่ที่ 4 พญาขร(เขียว) และพญาสัทธาสูร (ชมพู) ประจำประตูด้านทิศตะวันตกเฉียงเหนือ
ต่อมาในสมัยรัชกาลที่ 3 รูปปั้นยักษ์เหล่านี้เกิดชำรุดลง พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวจึงได้ทรงโปรดเกล้าฯ ให้รื้อรูปปั้นยักษ์ออกแล้วนำตุ๊กตาลั่นถัน ตุ๊กตาจีนที่เราคุ้นชินกันในปัจจุบันมาตั้งแทน พร้อมกันนั้นก็ทรงโปรดเกล้าฯให้หล่อรูปยักษ์ขนาดเล็ก สูงประมาณ 175 จำนวน 8 ตนตั้งไว้ที่ทางเข้าพระมณฑป (หอไตรจตุรมุข) ตรงบริเวณซุ้มประตูทั้ง 4 ด้าน ด้านละ 1 คู่ เพื่อทำหน้าที่พิทักษ์และรักษาหอพระไตรปิฎก
แต่ในภายหลังได้มีการสร้างพระมหาเจดีย์ประจำรัชกาลเพิ่มเติมในสมัยรัชกาลที่ 4 พระองค์จึงทรงโปรดเกล้าฯให้รื้อซุ้มประตูออกไป 2 ซุ้ม จึงปรากฎซุ้มประตูที่มียักษ์เหลืออยู่เพียง 2 คู่เท่านั้นในปัจจุบัน คือ มัยราพณ์กับพระอาทิตย์ ประจำอยู่ประตูด้านทิศตะวันตกเฉียงใต้ และพญาขรกับสัทธาสูร ประจำอยู่ประตูด้านทิศตะวันตกเฉียงเหนือที่เราเห็นกันในปัจจุบันนี้เองเจ้าค่ะ (ดังตัวอย่างภาพที่ 1 และ 2)
พญาขรและพญาสัทธาสูรประจำประตูด้านทิศตะวันตกเฉียงเหนือ ภาพโดย Le Siam
พญามัยราพณ์และพญาแสงอาทิตย์ประจำประตูด้านทิศตะวันออกเฉียงใต้ ภาพโดย Le Siam
และนี้ก็คือความจริงของยักษ์วัดโพธิ์ที่ฉันได้นำมาเล่าให้ฟังในวันนี้เจ้าค่ะ เพราะยังมีอีกจำนวนไม่น้อยที่ยังเข้าใจผิดกันอยู่มาก
อย่างเคสล่าสุดที่ตอนฉันไปเก็บข้อมูล ก็มีนักท่องเที่ยวชาวไทยมาเที่ยวเป็นกลุ่มเพื่อนฝูง มีเพียงหนึ่งนางที่ยืนหยัดในคำตอบว่ายักษ์ที่ยืนอยู่หน้าซุ้มพระมณฑป ส่วนคนอื่นๆนั้นว่าคือยักษ์จีน
ด้วยความที่ฉันรู้สึกสงสารน้องที่ยืดหยัดหนึ่งผู้เดียวนั้น ฉันจึงเดินเข้าไปอธิบายถึงความจริงเรื่องนี้ให้พวกเขาได้ทราบ ซึ่งที่เหลือที่กับบางอ้อ และน้องหนึ่งเดียวนั้นแววตาเป็นประกายประมาณ ภูมิใจกับสิ่งที่เขาหยัดยืน 555+
นั้นแหละเจ้าค่ะ เมื่อเวลายาวนานผ่านไปการรับรู้และข้อมูลอาจมีการผิดพลาดได้ ดังนั้นแล้วลองค้นคว้าและศึกษาให้ดีๆ เพราะในทุกเรื่องราวย่อมมีออริจินอลฝังอยู่ หามันให้เจอ แล้วเรียนรู้มันนะเจ้าค่ะ
Le Siam
“สยาม ... ที่คุณต้องรู้”
เขียน, เรียบเรียง กราฟฟิกโดย : Le Siam
ภาพถ่ายโดย : Le Siam และ รายการLINEกนก
ข้อมูลอ้างอิงจาก : วัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามราชวรมหาวิหาร
- 13
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
