[ เรื่องเล่าชมรมศิลป์ SPECIAL ]
Ep.3 : House of Stairs Part I - จริงหรือลวง
ความเดิมตอนที่แล้ว : ผมและซายน์พบว่าตัวเองหลุดเข้ามาอยู่ในโลกสุดเซอร์เรียลของ M.C. Escher ศิลปินเจ้าของผลงานในห้องของคุณปู่
หนทางเดียวที่จะกลับออกไปได้คือการเดินทางไปยังสถานที่สุดท้ายซึ่งไม่รู้ว่าคือที่ไหน มีเพียงคำใบ้ที่ดูไม่ค่อยปะติดปะต่อจากสมุดบันทึกที่ช่วยนำทาง
เวลานี้ดูเหมือนว่าเราจะต้องพึ่งพากันและกันมากกว่าที่คิดซะแล้ว
“เตรียมขาให้พร้อมนะซายน์ อาร์ตว่าที่ ๆ เรากำลังจะไปต่อคงไม่มีลิฟท์แน่ ๆ”
ด้วยเหตุผลบางอย่างทำให้อวัยวะภายในอกซ้ายของผมเต้นรัว จนรู้สึกได้ถึงเลือดในกายที่สูบฉีดแรงขึ้น อาการแบบนี้คงคล้ายกับการตกหลุมรัก
ใช่แล้วล่ะ...หากไม่คิดว่าเราติดอยู่ในโลกประหลาดที่อาจจะหาทางออกไม่ได้ ทั้งหมดนี้คือความฝันที่เป็นจริงของภัณฑารักษ์อย่างผม จะมีสักกี่คนที่ได้สัมผัสและเข้าถึงงานศิลปะได้ลึกซึ้งถึงเพียงนี้ ไม่ใช่การมองผ่านกรอบรูป หรือเลนส์ แต่ใกล้ชิดจนสัมผัสได้ถึงไออุ่นของแดดในภาพ สายลมที่พัดเสื้อผ้าที่ตากอยู่บนราวระหว่างตึกและผ่านกระทบผิวหนัง ไปจนถึงแว่วเสียงหวูดของเรือที่อยู่ไกลออกไป
ที่นี่คือซาโวนา…เมืองท่าทางตอนเหนือของอิตาลี
Still Life and Street คือหนึ่งในผลงานจากช่วงเวลาการเดินทางท่องเที่ยวข้ามทะเลเมดิเตอร์เรเนียนในฤดูใบไม้ผลิ ปี 1936 ของแอชเชอร์ ศิลปินชาวดัชต์ และถนนสายเก่าที่มีบ้านเรือนสูงขนาบทั้งสองฝั่งนี้เอง ที่เป็นจุดกำเนิดของมุมมองที่ชวนให้ลวงตาอย่างน่าอัศจรรย์
เช่นเดียวกับระยะภาพช่วงกลางที่หายไป ใบหน้าเรียบเฉยปราศจากอารมณ์จนน่าตกใจของผู้คนที่ผ่านมา เตือนให้รู้ว่าแม้จะดูสมจริงแค่ไหน พวกเขาล้วนเป็นเพียงตัวละครที่มีชีวิตอยู่ในภาพเท่านั้น
นาทีนั้น ผมจึงรู้สึกตัวว่าใครบางคนหายไป
“ซายน์”
อารามตื่นเต้นกับบรรยากาศตรงหน้าทำให้ผมไม่ทันสังเกตว่าเพื่อนร่วมทางไม่ได้เดินตามมาด้วย เคราะห์ดีที่ร่างกระทัดรัดในชุดเสื้อยืดสีเขียวพาสเทลและกางเกงยีนส์ห้าส่วน ที่ยืนนิ่งอยู่เบื้องหลังนั้นไม่ได้ไกลเกินสายตา
ผมถอนหายใจด้วยความโล่งอก ก่อนจะส่งเสียงตะโกนเรียก
“มาเร็วเถอะ เรายังต้องเจออะไรอีกก็ไม่รู้นะ”
ทันทีที่จบประโยค ร่างที่ดูเหมือนเพิ่งตื่นขึ้นจากภวังค์ก็รีบรุดเดินตรงมา ผมมองให้แน่ใจว่าเธอจะตามทันก่อนส่งยิ้มให้แล้วหันหลังเดินต่อ แต่ผ่อนฝีเท้าให้ช้าลงเล็กน้อยจากความเร็วปกติที่เคยชิน
เราเดินไปเรื่อย ๆ บนถนนสายนี้ที่ดูเหมือนจะทอดตัวยาวออกไปโดยไม่มีสิ้นสุด ขณะที่ผมกำลังนึกถึงสถานที่ถัดไปตามคำใบ้จากปกหนังสือ จู่ ๆ สิ่งนั้นก็ปรากฎขึ้นเบื้องหน้า
บันไดนั่นเอง…หรือจะพูดให้ถูก มันคือส่วนหนึ่งของตึกใหญ่ที่ตั้งตระหง่านอยู่ริมถนนด้านขวามือ บันไดใหญ่แข็งแรงนั้นทอดยาวจากชั้นสองลงมาบนพื้นถนน ผมเงยหน้าขึ้นมองสำรวจดูตัวอาคาร จากระยะนี้แม้ไม่เห็นรายละเอียดอะไรมากนัก แต่พอจะดูออกจากโครงสร้างและลักษณะของอาคารว่าเป็นสถาปัตยกรรมแบบนีโอคลาสสิก ด้านนอกประกอบด้วยเสาเรียบ ๆ ที่รับน้ำหนักจากช่องโค้งโดยรอบ
ฝีเท้าของผมสะดุดกึก จนคนข้างหลังเกือบคะมำ
จากคำใบ้เรื่องบันไดและลักษณะที่ดูเหมือนจะตรงกับหนึ่งในภาพวาดของแอชเชอร์ทำให้ผมมั่นใจว่านี่คือจุดหมายถัดไปของเรา แต่ความรู้สึกคุ้นเคยนี้มันคืออะไรกันนะ…
“นี่อาร์ต ทำไมหยุดแบบนี้ ซายน์เกือบชนแล้วนะ”
“ซายน์ นี่แหละ House of Stairs”
สายตาที่เต็มไปด้วยความสงสัยของสาวนักวิทย์ดูเหมือนพยายามจะมองหาหลักฐานมาพิสูจน์เพิ่มเติม แม้ว่าบันไดใหญ่นี้จะทอดตัวอยู่ตรงหน้าก็ตาม
“อาร์ตรู้ได้ยังไง ไม่เห็นมีป้ายบอกเลย”
ผมนึกขำอยู่ในใจ ขณะที่อธิบายสิ่งที่ผมคิดไว้ให้เธอฟัง
“เพราะว่าตึกนี้ก็เป็นภาพวาดของแอชเชอร์เหมือนกันน่ะสิซายน์ ชื่อว่า Ascending and Descending เป็นผลงานภาพพิมพ์หินของเขาจากปี 1960 อืม…บางทีซายน์อาจจะเคยได้ยินชื่อของโรเจอร์ เพนโรส บ้างละมั้ง เขาคือคนที่เป็นต้นกำเนิดไอเดียของแอชเชอร์ในภาพนี้นั่นแหละ”
ทันทีที่ได้ยินชื่อ ตาของเธอก็เบิกกว้าง
“โรเจอร์ เพนโรส...ศาสตราจารย์จากมหาวิทยาลัยออกซฟอร์ดคนนั้นน่ะเหรอ คนที่ได้รางวัลโนเบลฟิสิกส์…คนที่คิดโมเดลคณิตศาสตร์พิสูจน์หลุมดำจากทฤษฎีสัมพัทธภาพทั่วไปอะนะ อาร์ตหมายถึงคนนั้นใช่มั้ย โอ้ย…เป็นไปได้ยังไงเนี่ย”
เสียงละล่ำละลักที่บ่งบอกความตื่นเต้นของซายน์ เป็นสิ่งที่ผมคาดเดาเอาไว้ไม่มีผิด
“ใช่แล้วล่ะซายน์ ก่อนจะมาเป็นเจ้าของรางวัลโนเบลฟิสิกส์ ท่านเซอร์โรเจอร์ เพนโรส และเอ็มซี แอชเชอร์ เคยเป็นสหายที่แลกเปลี่ยนความคิดร่วมกันมาก่อน ใครจะรู้ว่าเมื่อคณิตศาสตร์มาเจอกับงานศิลปะแบบเซอร์เรียล รูปทรงที่เป็นไปไม่ได้ในแบบสามมิติ ก็สามารถเกิดขึ้นได้จริง…อย่างน้อยก็ในโลกแปลก ๆ นี้ล่ะนะ”
ซายน์เงียบไปครู่หนึ่งก่อนจะพูดต่อด้วยแววตามุ่งมั่น
“งั้นเราควรเข้าไปข้างในกันมั้ยอาร์ต แต่ว่านะ ตอนนี้ซายน์เห็นทางเข้าทั้งหมดสามทาง คือประตูโค้งด้านซ้ายที่ดูเหมือนจะพาลงไปชั้นใต้ดิน บันไดกลาง และประตูเล็กด้านขวา เราจะเลือกทางไหนดี”
ผมมองทางเลือกทั้งสามตามที่ซายน์บอก ทันใดนั้นก็ภาพหนึ่งก็ซ้อนเข้ามาในหัว ผมเคยเห็นสิ่งนี้มาก่อนแน่ ๆ เพียงแต่ว่ามันดูเรียบง่าย และเล็กกว่าตึกนี้มาก…
.
.
.
ใช่แน่ ๆ หอคอยจำลองในตู้ปลาที่บ้านของผมเอง
ภาพของบ๊อบที่แหวกว่ายผลุบเข้าออกจากช่องเปิดของหอคอย หากทั้งสองอย่างนี้เหมือนกันล่ะก็ ทางที่พอจะเป็นไปได้ก็คือ…
ยังไม่ทันที่ผมจะพูดอะไร เสียงของซายน์ก็ดังขึ้นซะก่อน เธอคงใจร้อนเกินกว่าจะรอคำตอบจากผม
“แต่ถ้าให้ซายน์เลือก ซายน์จะเลือกบันไดนะ ดูปลอดภัยสุด”
ไหน ๆ ก็มาถึงตอนนี้แล้ว คงต้องลองพิสูจน์กันสักตั้ง
“เอางี้ ซายน์เดินไปที่ประตูด้านขวานะ ดูสิว่าล็อคอยู่หรือเปล่า เดี๋ยวอาร์ตจะไปดูทางเข้าด้านซ้ายเอง”
ร่างเล็กที่ดูห้าวหาญนั้นพยักหน้าแล้วเดินไปสำรวจตามทิศทางที่ผมบอก เมื่อเธอหันหลังไป ผมสูดหายใจเข้าปอดให้ลึกที่สุดแล้วค่อย ๆ ผ่อนลมหายใจออกสองสามครั้ง เขาว่ากันว่าวิธีนี้จะช่วยลดความตื่นเต้น แต่มันจะช่วยเอาชนะความรู้สึกลึก ๆ ของผมได้ไหมนะ
1…2…3…4…5
แต่ละก้าวที่เดินลงบันไดจากทางเข้าที่อยู่ด้านซ้าย แสงจากข้างนอกก็ส่องผ่านเข้ามาได้น้อยลงเรื่อย ๆ จนเห็นผนังด้านข้างเพียงสลัว ๆ ผมรวมรวมสติก่อนจะบังคับขาตัวเองให้ก้าวเดินต่อ
6…7…8…9
มาถึงจุดนี้ก็มืดเสียจนผมมองมือที่ยกขึ้นมาตรงหน้าแทบไม่เห็น รู้แต่เพียงว่ามันกำลังสั่นอยู่เบา ๆ ผมควานหาวัตถุอิเล็กทรอนิกส์สี่เหลี่ยมในกระเป๋ากางเกง แน่นอนว่าประโยชน์สูงสุดที่มีในตอนนี้คือการเป็นแหล่งกำเนิดแสงในทางเดินอันมืดมิด
แสงวาบจากหน้าจอแสดงตัวเลขของแบตเตอรี่ที่เหลืออยู่เพียง 6% ชวนให้ใจแป้ว คงจะไม่ดีแน่ถ้าเครื่องดับไปในสถานการณ์ที่ผมไม่อยากเจอมากที่สุด
ไม่รอช้า ขาทั้งสองข้างพาผมกลับขึ้นมาที่ด้านบน เป็นจังหวะเดียวกับที่ซายน์เดินย้อนกลับมา
“ประตูล็อคน่ะอาร์ต ทางนั้นเป็นยังไงบ้าง”
ผมปรับสีหน้าให้เป็นปกติเพื่อซ่อนความกลัวไม่ให้เล็ดลอดออกมาให้เธอเห็น
“มืดมากเลยซายน์ เป็นขั้นบันไดลงไปเรื่อย ๆ อาร์ตลองก้าวลงไปเกือบสิบขั้น มองไม่เห็นอะไรรอบข้างเลย เย็นมากด้วย”
“ถ้างั้นขึ้นไปทางนี้นี่แหละ”
สิ้นเสียงอันเด็ดเดี่ยวของซายน์ เธอก็เดินฉับ ๆ ขึ้นบันไดไปด้านบนทันที จนผมต้องรีบเดินตามไป
ที่บันไดขั้นสุดท้ายนี้เอง ร่างของบุรุษผู้หนึ่งที่นั่งนิ่งมานานจนดูเผิน ๆ เหมือนรูปปั้นแกะสลักก็ผุดลุกขึ้น เสียงทุ้มต่ำไร้อารมณ์ฟังดูแล้วชวนขนลุกก็ดังขึ้น
“ช้าก่อนผู้มาเยือน ตัวข้าคงปล่อยให้ท่านผ่านไปไม่ได้ ถ้ายังไม่ตอบคำถามเสียก่อน ทางที่ท่านกำลังจะก้าวเดินต่อจากนี้ หนึ่งทางนำไปสู่ทางออก หนึ่งทางนำไปสู่ความตาย...ท่านจงเลือกมาเถิด ว่าจะไปทางไหน”
แน่นอนว่าทางเลือกของเรามีเพียงก้าวข้ามบันไดนี้ หรือเดินกลับลงไปสู่ประตูโค้งด้านล่างที่ผมเพิ่งจากมา
“แต่ว่านะอาร์ต ประตูโค้งด้านล่างมันมืดมากเลยนี่ ไม่น่าใช่ทางที่ถูกนะ” ซายน์เอ่ยขึ้น แต่ผมคิดถึงบางสิ่งที่สอดคล้องกับความรู้สึกก่อนหน้าขึ้นมา
“ซายน์ นกซีเมิร์กพูดอะไรกับเราก่อนบินหายไป จำได้มั้ย”
“อาร์ตหมายถึงเรื่องไหนล่ะ นกซีเมิร์กพูดตั้งเยอะ”
“บทกลอนไง สิ่งที่เห็น อาจไม่จริง”
“สิ่งที่จริง ก็ไม่เห็น”
ซายน์ต่อประโยคที่เหลืออย่างรวดเร็ว เห็นได้ชัดว่าประโยคของนกซิเมิร์กยังติดอยู่ในสมองของเราทั้งสองคน
ขณะที่ซายน์เปิดสมุดบันทึกคุณปู่เพื่อค้นหาคำใบ้ เสียงอันน่าขนลุกนั้นก็ดังขึ้นอีกครั้ง ไม่เพียงเท่านั้นภาพที่เกิดขึ้นตรงหน้ายังชวนให้รู้สึกสะพรึง
“ถ้าท่านอยากได้คำใบ้”
“ตัวข้าจะให้โอกาสท่านถามสิ่งที่อยากรู้” / “ถามสิ่งที่ท่านอยากรู้”
“อาร์ต!”
“ใจเย็น ๆ นะซายน์ ตั้งสติก่อน”
เสียงที่สองนั้นดังออกมาจากอีกศีรษะหนึ่งที่ปริตัวแยกออกมาจากศีรษะเดิมของชายผู้นั้น ที่บัดนี้กลายเป็นร่างที่มีสองหัว ซายน์กระโดดหลบอยู่ข้างหลังผมด้วยความตกใจ
เสียงจากหัวทั้งสองยังคงพูดต่อไป ราวกับเป็นเสียงสะท้อนของกันและกัน
“เพียงแต่ว่า”
“เพียงแต่ว่า”
“ถามข้าได้ทีละครั้ง”
“แค่ทีละครั้งเท่านั้น”
“หนึ่งในตัวข้าพูดความจริงเสมอ”
“ตัวข้าพูดจริงเสมอ”
“หนึ่งในตัวข้าพูดโกหกเสมอ”
“ตัวเขาโกหกเสมอ”
ผมกับซายน์มองหน้ากัน ไม่บ่อยนักที่เวลาสบตาใครบางคนแล้วจะสามารถเข้าใจตรงกันได้โดยไม่ต้องอธิบายอะไร…เวลานี้คือหนึ่งในนั้น
ร่างของหญิงสาวที่เคยอยู่เบื้องหลัง บัดนี้ก้าวขึ้นมาเผชิญหน้า
“ขอถามท่านทางซ้ายนะคะ…ถ้าถามท่านทางขวาว่า บันไดนี้นำไปสู่ทางออกใช่หรือไม่ ท่านทางขวาจะตอบว่า ใช่ หรือ ไม่”
“ตัวเขาจะตอบท่านว่า ใช่”
เธอหันกลับมาสบตากับผม วินาทีนั้นความทรงจำเก่า ๆ สมัยที่เราเคยร่วมทีมแข่งตอบปัญหาให้โรงเรียนก็ย้อนกลับมา ซายน์ยิ้มร่าก่อนเอ่ยด้วยเสียงร่าเริง
“ขอบคุณค่ะ งั้นลาก่อนนะคะ”
“เดี๋ยว ท่านจะไปไหน”
“จะไปไหน”
“เราจะไปทางข้างล่างค่ะ”
“ท่านรู้ได้อย่างไร ตัวข้าอาจจะพูดความจริงก็ได้”
“ใช่ พูดความจริง”
“ถ้าท่านพูดความจริง แสดงว่าท่านทางขวาพูดโกหก ท่านบอกว่าเขาจะตอบ ใช่ เพราะฉะนั้นคำตอบก็คือไม่ บันไดเป็นกับดัก”
เสียงของซายน์ที่ตอบกลับนั้นเต็มไปด้วยความมั่นใจเช่นเดียวกับตอนที่ยืนอยู่บนเวทีชิงชนะเลิศ
“แน่ใจรึ ถ้าเช่นนั้นตัวข้าอาจจะพูดโกหกก็ได้”
“ใช่ พูดโกหก”
บทสนทนาของชายประหลาดผู้นี้ดูไม่มีทีท่าจะจบลงง่าย ๆ ผมจึงพูดปิดท้ายเพื่อไม่ให้เสียเวลาไปมากกว่านี้
“ถ้าท่านโกหก แสดงว่าท่านทางขวาพูดความจริง ท่านโกหกว่าเขาจะตอบ ใช่ เพราะฉะนั้นคำตอบก็คือไม่ บันไดก็ยังเป็นกับดักอยู่ดี…ไปกันเถอะซายน์”
เราพร้อมใจกันหันหลังให้ชายลึกลับสองหัวผู้นั้น แล้วเดินลงบันไดกลับมายังชั้นล่าง จนมาหยุดอยู่หน้าประตูโค้งบานเดิม ผมแอบถอนหายใจเบา ๆ แม้จะยังกลัวอยู่ แต่อย่างน้อยครั้งนี้ก็มีเพื่อนร่วมทาง ความมืดนี้จะทำอะไรผมไม่ได้อีกต่อไป
“เราต้องเดินลงไปทางมืด ๆ นี่จริงเหรออาร์ต”
สีหน้าของเธอบ่งบอกชัดเจนว่าไม่อยากลงไป แต่นี่ก็เป็นทางเดียว และเป็นไปตามที่ผมคาดการณ์ไว้ ทางออกที่ถูกต้องคือด้านล่างของหอคอย เช่นเดียวกับที่บ๊อบ เจ้าปลาทองฮอลันดาเพื่อนยากมักจะมุดลงไปเพื่อโผล่สู่ผิวน้ำเสมอ
ผมหายใจเข้าลึก ๆ อีกครั้ง ก่อนจะพูดด้วยน้ำเสียงที่หนักแน่นเพื่อให้เธอมั่นใจ
“ซายน์จับอาร์ตไว้นะ ทางมืดมาก จะได้ไม่หลงกัน”
ด้วยสัญชาตญาณ ผมคว้ามือของเธอเอาไว้ บอกไม่ถูกเหมือนกันว่าเป็นเพราะความกลัวหรืออะไร
ขณะที่เราก้าวเข้าไปสู่ความมืด เสียงประสานนับร้อยก็ดังขึ้นราวกับบทสวดอาขยานที่ผ่านสายลมมาให้พอได้ยินเพียงแผ่ว ๆ
“Tis true without lying,
certain and most true.
That which is below
is like that which is above
and that which is above
is like that which is below
to do the miracle of one only thing...”
[ To be continued ]
สวัสดีครับทุกคน 💙
มาถึงตอนที่สามพาร์ตแรก ของซีรีส์ชมรมศิลป์นอกเวลาตอนพิเศษ ที่เขียนร่วมกันกับเรื่องเล่าชมรมวิทย์นอกเวลากันแล้วนะครับ
สำหรับตอนนี้ขอเชิญให้อ่านเรื่องราวอีกมุมหนึ่งของตัวละคร ‘ซายน์’ ได้ที่เพจ EveryGreen หรือคลิกที่ลิงค์ข้างล่างนี้ได้เลยครับ 😊👇
Reference :
- 2
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
