14 มิ.ย. 2019 เวลา 08:49 • ปรัชญา
"ทำไมโสเครตีสถึงเกลียดประชาธิปไตย?"
คุณเชื่อหรือไม่ว่า .. โสเครตีส (Socrates)..
นักปรัชญายุคกรีกโบราณ.. ไม่ชอบระบบการปกครองแบบประชาธิปไตย..
** บทความนี้ไม่ได้มีเจตนาที่จะตัดสินว่าระบอบการปกครองแบบประชาธิปไตยไม่ดี .. แต่เป็นเพียงการเล่าสู่กันฟังแต่เพียงเท่านั้น ..
2
พวกเราทุกคน..(ส่วนใหญ่ของโลก) เชื่อว่าระบบการปกครองแบบประชาธิปไตยดีและเหมาะสม (ในสังคมตอนนี้) .. แต่ทว่าสำหรับโสเครตีสไม่ได้มองแบบนั้น ..
2
ความคิดของโสเครติสถูกพรรณาเอาไว้ใน "บทสนทนา" (dialogues) ระหว่าง สโสเครติสกับตัวละครที่ชื่อว่า .. เอเดเมนทัส (Adeimantus) ในหนังสือ The Republic เล่มที่ 6 ของเพลโต (Plato)
ในบทสนทนาดังกล่าวโสเครตีสพยายามที่จะชี้ให้เห็นถึงข้อตำหนิของระบบการปกครองแบบประชาธิปไตย โดยการเปรียบเทียบสังคมกับเรือ..
2
ความคิดของโสเครติสจะน่าสนใจเพียงไร ...
.. มาเริ่มไปพร้อมกันเลย .. 🧐
1
Socrates - โสเครตีส
.. ระหว่างบทสนทนา ..
โสเครตีสถามเอเดเมนทัสว่า .. "ถ้าคุณต้องออกเดินทางด้วยเรือในทะเล ใครในความคิดของคุณที่คุณตัดสินใจให้เป็นคนควบคุมเรือ .. ระหว่างใครก็ได้หรือคนที่ได้รับการฝึกฝน?"
เอเดเมนทัสตอบกลับทันทีว่า .. "แน่นอนว่าต้องเป็นคนที่ได้รับการฝึกฝนมา"
โสเครตีสถามกลับทันทีว่า .. "แล้วทำไมพวกเรายังคงคิดว่า จะเป็นใครก็ได้ที่เหมาะสมจะได้รับตำแหน่งผู้บริหารประเทศ?"
** โสเครตีสพยายามชี้ให้เห็นว่า การโหวต (voting) สำหรับการเลือกตั้ง (election) นั้น เป็นทักษะอย่างหนึ่ง ไม่ใช่เพียงแค่การเลือกโดยสัญชาตญาณ
** โสเครตีสอธิบายว่า .. ทักษะการเลือกตั้งนั้นจำเป็นที่จะต้องได้รับการสอนและฝึกอย่างเป็นระบบ .. เพราะฉะนั้น.. การปล่อยให้พลเมืองโหวตโดยปราศจากความรู้ความเข้าใจที่ถูกต้องก็เหมือนราวกับการปล่อยให้พวกเขาควบคุมเรือที่ต้องเผชิญกับพายุตามลำพัง ..
.. สาเหตุที่โสเครติสเชื่อแบบนั้นเพราะเขาเคยพบเจอประสบการณ์เกี่ยวกับความโง่เขลาของผู้มีสิทธิออกเสียง ..
1
399 ปีก่อนคริสตกาล มีนักปรัชญาคนหนึ่งถูกกล่าวหาว่ามีความผิด คณะลูกขุน (jury) ซึ่งเป็นชาวเอเธนส์จำนวน 500 คน ได้ถูกเชิญมาพิจารณาคดี ท้ายที่สุดการตัดสินคดีเต็มไปด้วยความคลุมเครือ แต่นักปรัชญาคนนี้ก็ถูกตัดสินว่ามีความผิด .. และถูกประหารชีวิต ..
2
** อย่างไรก็ตาม.. แม้ว่าโสเครตีสจะเสนอแนวคิดแบบนี้ แต่เขาก็หาได้เป็นชนชั้นสูงของเอเธนส์ไม่ .. เขายังคงไม่เชื่อว่า สิทธิในการโหวตหรือออกเสียงควรที่จะมีเพียงคนจำนวนน้อยเท่านั้น..
แต่สิ่งที่โสเครตีสต้องการจะบอกคือ .. โสเครตีสยืนยันว่า ผู้ที่มีสิทธิในการออกเสียงจะต้องเป็นผู้ที่มีตรรกะเชิงเหตุและผลนั่นเอง ..
โสเครตีสพยายามบอกว่า พวกเรานั้นลืมความแตกต่างระหว่าง "ประชาธิปไตยแบบมีปัญญา" (Intellectual democracy) และ "ประชาธิปไตยแบบมอบสิทธิให้ตั้งแต่เกิด (a democracy by a birthright.) พวกเราเพียงแค่มอบสิทธิในการโหวตทั้งหมดโดยไร้ซึ่งการยึดโยงกับความรู้นั่นเอง ..
1
โสเครตีสเข้าใจดีว่าการเลือกตั้งมันเป็นสิ่งง่ายที่จะทำให้ผู้คนได้ตรงกับความต้องการของตัวเอง ..
โสเครติสบอกให้เราจินตนาการถึง การเลือกตั้งที่มีผู้สมัคร 2 คน .. คนแรก เป็นหมอ คนที่สอง เป็นเจ้าของร้านขนมหวาน
ในการโต้วาที .. ผู้สมัครเจ้าของร้านขนมกล่าวว่า .. "ดูสิผู้สมัครอีกคนทำงานเหมือนเป็นปีศาจเลย .. เขาทำให้คุณต้องเจ็บปวดนะ เขาให้คุณดื่มอะไรก็ตามที่มันขม .. บอกคุณว่าอย่ากินอย่างนั่นอย่างนี้ทั้ง ๆ ที่คุณชอบ .. เขาจะไม่มีทางให้สิ่งที่คุณต้องการได้เลยนะ"
1
Plague doctor
แต่ทว่า .. ผู้สมัครที่เป็นหมอกลับตอบว่า .."ฉันอาจจะเป็นปีศาจหรือสร้างปัญหาให้ รวมไปถึงขัดความต้องการของคุณ .. แต่ทั้งหมดนั้นก็เพื่อว่า ฉันต้องการจะช่วยแค่นั้น" ..
*** บางทีโสเครตีสเพียงแค่ต้องการจะเตือนว่า .. ปัจจุบันผู้คนอาจจะชอบระบบการปกครองแบบประชาธิปไตยจนละเลยสิ่งสำคัญนั่นก็คือ ระบบการศึกษาที่อยู่รายล้อมนั่นเอง ..
2
ทั้งหมดที่ผู้เขียนเล่าไปเป็นเพียงความคิดของโสเครติสเท่านั้น .. ไม่ได้ต้องการจะตัดสินว่าระบอบการปกครองใดดีกว่า.. เพราะทุกอย่างบนโลกย่อมมีข้อดีและข้อเสียอย่างปฏิเสธไม่ได้..
หากคุณชอบ .. ได้ความรู้ .. และถูกใจ ฝากติดตาม ฝากแชร์เพจ 'ไม้ขีดไฟ' ด้วยนะครับ ..
สามารถคอมเม้นท์พูดคุยแลกเปลี่ยนกันได้นะครับ
- ขอบคุณครับ - ☘️
โฆษณา