25 ต.ค. 2019 เวลา 05:45 • สุขภาพ
เปลือกส้มโอเชื่อม
จากของขมเป็นขนมหวาน
Cr. ภาพเปลือกส้มโอเชื่อม จาก Internet 🙏
ด้วยความที่ย่าของฉันท่านไม่เคยปล่อยให้วัตถุดิบที่ได้มาทิ้งเสียเปล่า หรือปล่อยให้เสียของเลย จึงทำให้ที่บ้านของฉันมีเมนูแปรรูปหรือเมนูถนอมอาหารทั้งคาวและหวานที่หลากหลาย ดังที่จะกล่าวถึงนี้ คือ เปลือกส้มโอเชื่อมที่แปรรูปจากของขมเป็นขนมหวาน
ฉันคุ้นชินกับการทำและการกินเปลือกส้มโอเชื่อมนี้มาตั้งแต่เด็กๆ เพราะเห็นย่า แม่ และบรรดาอาๆ ช่วยกันแปรรูปเจ้าเปลือกส้มโอที่ขมและฉุนนี้ให้เป็นขนมที่แสนหวาน
(ฉันว่ามันหวานจนแสบคอ)
สมัยก่อนที่บ้านของฉันทำสวนส้มโอ ในสวนนั้นมีส้มโออยู่หลากหลายสายพันธุ์ ได้แก่ ทองดี ขาวพวง สายน้ำผึ้ง ขาวหอม และขาวใหญ่ แต่ที่นิยมปลูกกันมากที่สุดคือ ทองดี และสายน้ำผึ้ง เพราะเป็นที่ต้องการของตลาด พอถึงฤดูเก็บส้มโอ ที่บ้านฉันก็จะคึกครื้นมากๆ เพราะญาติๆจะมาช่วยกันตัดส้มโอ ส้มโอที่ได้มาหากมีขนาดลูกไม่ได้ตามขนาดที่ตลาดต้องการเราก็ต้องเอามาบริโภคเองหรือแจกจ่ายญาติพี่น้องแบ่งกันไปกิน ทีนี้พอกินเนื้อส้มโอแล้วเหลือเปลือก ย่าก็ไม่อยากทิ้งให้เสียของเลยนำมาทำเปลือกส้มโอเชื่อม
Cr. ภาพส้มโอ จาก Internet 🙏
เปลือกส้มโอที่ย่าจะเอามาเชื่อมนี้ทำจากเปลือกของส้มโอพันธุ์สายน้ำผึ้ง เพราะเป็นพันธุ์ลูกใหญ่ เปลือกหนา เวลาเชื่อมแล้วจะได้เนื้อมากกว่าพันธุ์อื่นๆ แต่ส่วนใหญ่ก็ใช้ได้หมดทุกสายพันธุ์
ขั้นตอนการเชื่อมเปลือกส้มโอนี้จะค่อนข้างยุ่งยากและใช้เวลาในการเตรียมเปลือกส้มโอพอสมควร
เริ่มแรกต้องปอกส้มโอ โดยแยกเปลือกและเนื้อส้มโอออกจากกัน ขั้นตอนนี้ฉันและน้องๆ ชอบมากเพราะจะได้กินเนื้อส้มโอที่หวานอมเปรี้ยวแสนอร่อย ส่วนเปลือกเมื่อปอกออกมาแล้วย่าก็จะใช้มีดบางค่อยๆ ปอกเอาผิวสีเขียวด้านนอกออกจนเหลือแต่เปลือกที่เป็นสีขาวดูฟูนิ่ม มองเผินๆ เหมือนฟองน้ำสีขาว
การปอกผิวส้มโอออกนี้จะต้องใช้มีดที่มีความคม ย่าบอกว่าถ้ามีดไม่คม (ย่าจะเรียกว่า มีดทื่อ) จะทำให้น้ำมันที่ผิวส้มออกมาเยอะและทำให้เปลือกสีขาวๆนั้นมีรสขมมากขึ้น ขั้นตอนนี้ฉันได้แต่นั่งดูย่ากับแม่ และอาๆ ปอกผิวส้มกัน ระหว่างนี้ฉันก็จะได้กลิ่นของผิวส้มหอมฟุ้งไปทั่วบ้าน พลอยให้ได้สดชื่น
Cr. ภาพการผอกส้มโอและการลิดผิวส้มโอออก จาก Internet 🙏
หลังจากที่ปอกเอาเปลือกเขียวออกจนหมดแล้ว ย่าจะหั่นเปลือกส้มโอที่เป็นสีขาวนุ่มๆ นี้เป็นชิ้นๆ กะขนาดให้พอดีไม่เล็กไม่ไหญ่ไป แล้วเอามาขยำกับเกลือป่นเพื่อลดรสขมและรสขื่นจากเปลือกส้ม แล้วจึงล้างน้ำสะอาด จากนั้นก็จะนำมาแช่ในน้ำปูนใสไว้สักพักใหญ่ๆ (ประมาณ 3-4ชั่วโมง)
เมื่อเอ่ยถึงน้ำปูนใส ที่บ้านฉันย่าจะทำน้ำปูนใสเอาไว้ใช้อยู่แล้วหากต้องการจะใช้เมื่อใดก็ไปตักใช้ได้เลย น้ำปูนใสของบ้านฉันเกิดจากการเอาปูนแดงที่ใช้กินหมากใส่เอาไว้ในตุ่มใบเขื่องแล้วเติมน้ำสะอาดลงไปแล้วจึงปิดฝาตุ่มให้มิดชิดป้องกันมดแมลงลงไป ถึงคราวจะใช้น้ำปูนใสก็ไม่ต้องเสียเวลารอเตรียมปูนแดงและรอให้ปูนตกตะกอน แค่ไปตักเอาแต่น้ำปูนใสจากตุ่มปูนของย่ามาใช้ ฉันว่ามันสะดวกมาก
Cr. ภาพน้ำปูนใส จาก siamchemi.com 🙏
ย่าจะกำชับเสมอว่าหลังจากตักเอาน้ำปูนใสมาใช้แล้วต้องใส่น้ำสะอาดเติมลงไปทดแทนด้วยทุกครั้งเพื่อให้มีน้ำปูนใสไว้ใช้ในครั้งถัดไปและป้องกันไม่ให้ปูนตาย....
(อาการปูนตายในความหมายของย่า คือ เนื้อปูนที่ขาดน้ำหล่อเลี้ยงและมีลักษณะแห้งกรัง)
Cr. ภาพปูนแดงที่ใช้ทำน้ำปูนใส จาก Internet 🙏
เมื่อแช่เปลือกส้มโอในน้ำปูนใสได้ที่ดีแล้ว ย่าจะให้ช่วยกันบีบเอาน้ำปูนออกจากเปลือกส้มโอ ต้องค่อยๆบีบไล่เอาน้ำปูนออกจากเปลือกส้มโอจนหมด ขั้นตอนนี้เด็กๆอย่างฉันสามารถช่วยทำได้ ฉันถามย่าว่าทำไมต้องเอาเปลือกส้มโอมาแช่น้ำปูนใส ย่าก็อธิบายว่าน้ำปูนใสนี้มีคุณสมบัติที่ทำให้เปลือกส้มโอที่ดูนุ่มนิ่มนี้ยังคงรูปร่าง และทำให้เปลือกส้มโอไม่เละในช่วงที่เราทำการเชื่อม
หลังจากบีบเอาน้ำปูนใสออกจากเปลือกส้มโอแล้ว ย่าจะเอาเปลือกส้มโอนี้ไปต้มในน้ำเดือดพอให้เปลือกส้มโอสุกจึงตักเอาเปลือกส้มโอนั้นแช่น้ำเย็น แล้วจึงบีบน้ำออกจากเปลือกส้มโอให้หมด ย่าบอกว่าที่เอาเปลือกส้มโอไปต้มนี้ก็เพื่อไล่ความขมออกจากเปลือกส้มโออีกครั้งนึง
มาถึงขั้นตอนการเชื่อม ย่าจะนำน้ำใส่หม้อพร้อมกับน้ำตาลทรายแล้วตั้งไฟรอจนน้ำตาลละลายพอน้ำตาลเริ่มเป็นยาง จึงนำเปลือกส้มโอที่ผึ่งให้พอหมาดๆ ลงใส่ในหม้อเชื่อมใช้ไม้พายค่อยๆ กดเปลือกส้มโอให้จมลงในน้ำเชื่อม ย่าจะใช้ไฟอ่อนๆ ในการเชื่อมเปลือกส้มโอนี้ไปเรื่อยๆ จนน้ำตาลค่อยๆ ซึมเข้าเนื้อของเปลือกส้มโอ ย่าบอกว่าหากต้องการให้เปลือกส้มโอเชื่อมนี้เก็บไว้กินได้นานๆ ต้องเชื่อมให้เปลือกส้มโอนี้แห้ง จึงต้องหมั่นสังเกตว่าระหว่างที่เชื่อมมีน้ำตาลเริ่มจับตัวเป็นคราบสีขาวที่ข้างหม้อหรือจับที่ตัวของเปลือกส้มโอหรือไม่ หากมีคราบน้ำตาลจับที่ตัวผิวส้มโอแล้วก็ยกลงจากเตาได้เลย
ย่าจะทยอยตักเปลือกส้มโอที่เชื่อมเสร็จแล้วจากในหม้อออกมาเรียงในถาดเพื่อให้หายร้อนและทำให้เปลือกส้มโอนั้นแห้งเร็วขึ้น เปลือกส้มโอเชื่อมที่พักไว้ให้แห้งแล้วนี้จะมีผลึกน้ำตาลเกาะอยู่รอบๆชิ้น มองเผินๆ ฉันว่าเหมือนเอาไปคลุกกับแป้งมา
ย่าจะเรียงเปลือกส้มโอที่เชื่อมนี้ใส่โหลปิดฝาให้สนิทเก็บไว้กินเป็นขนมของหวานทานเล่นของทุกคนในบ้าน
ในบางครั้งทำไว้เยอะก็จะแบ่งปันให้กับญาติพี่น้อง หรือทำเป็นของฝากช่วงเทศกาล
Cr. ภาพเปลือกส้มโอที่เชื่อมแล้ว จาก Internet 🙏
Tip: เปลือกส้มโอตากแห้งแล้วเอามาเผาไฟใช้เป็นสมุนไพรไล่ยุงได้ด้วย ที่บ้านฉันย่าจะเอาเปลือกส้มโอมาตากแดดให้แห้งเก็บไว้จุดไล่ยุง
โฆษณา