5 ม.ค. 2020 เวลา 13:35 • การศึกษา
ปรัชญา ของ คาลิล ยิบราน (ตอนที่ 1)
1
“ มหาบุรุษเปล่งรัศมีตลอดกาล แม้จากไปนานเหมือนยังอยู่ “
หนังสือ ปรัชญาน่าคิดของ คาลิง ยิบราน
ผมรู้สึกมีพลังทุกครั้งที่ได้หยิบงานของท่านคาลิลขึ้นมาอ่าน สำหรับผู้ที่ชื่นชอบบทกวีคงเคยได้ยินชื่อของชายคนนี้ รอบนี้ผมอาจเขียนเป็นซีรี่ย์เพื่อแบ่งปันปรัชญาของท่านคาลิล
บทความนี้อ้างอิงจากหนังสือ “ปรัชญาน่าคิดของ คาลิล ยิบราน” และอาจแทรกข้อคิด แนวคิดของผมเข้าไปด้วยเพื่อเป็นการอธิบายและไม่ให้น่าเบื่อจนเกินไป
คาลิล ยิบราน เป็นใคร ?
ก่อนอื่นมารู้จักท่านคาลิลกันก่อนครับ ท่านเป็นนักปรัชญา กวี และศิลปินระดับบรมครูชาวเลบานอน เกิดในปี ค.ศ. 1883 ที่เมืองบชาลี เลบานอน
เป็นศิลปินผู้ฝักใฝ่จิตนิยม เป็นผู้เทศนาหลักสัจธรรมด้วยการสำแดงออกทางศิลปกรรม เช่น ทางบทกวี ทางจิตรกรรม พรสวรรค์ด้านนี้มีในตัวยิบรานมาตั้งสมัยยังเป็นเด็ก เมื่อครั้งอายุได้ 8 ขวบเขาก็ได้แสดงฝีมือทางการวาดเขียนและเรียงความเป็นภาษาอาหรับอย่างไพเราะเพราะพริ้ง อีกทั้งยังซาบซึ่งในผลงานของ ไมเคิล แองเจโล และ ลีโอนาร์โด ดาวินชี่
ผลงาน ของ คาลิล ยิบราน ?
ท่านมีผลงานด้านวรรณกรรมและจิตรกรรม จนได้รับการยกย่องให้เป็น ดังเต้แห่งศตวรรษที่ 20 ในตะวันออกเรียกเขาว่า “ครูที่รัก”
ด้านกวี ในโลกอาหรับ เรียกการเขียนกวีแบบนี้ว่า ยิบรานิสน์ ผลที่โดดเด่น ปรัชญาชีวิต ทรายและฟองคลื่น เยซูบุตรแห่งมนุษย์ ปีกหัก สุนทโรวาททางวิญญาณ น้ำตาและรอยยิ้ม คำครู ธิดาแห่งหุบเขา จินตนาและสมาธิจิต ผู้เบิกทาง คนบ้า สวนศาสดา รหัสย์แห่งหัวใจ และวิญญาณขบถ ฯลฯ เหล่านี้ได้รับการแปลถ่ายทอดเป็นภาษาอื่นๆ อีกกว่า 20 ภาษา
ส่วนจิตรกรรมภาพวาด ได้รับการยกย่องอยู่ในระดับเดียวกับ ออกุส โรแดง และ วิลเลียม เบลค
ท่านคาลิล ลาโลกไปด้วยวัยเพียง 48 ปี ในปี ค.ศ. 1931 ที่เมืองกรีนิชในนิวยอร์ก อเมริกา โดยมีคำจารึกบนหลุดศพว่า
“ข้าพเจ้ายังมีชีวิตอยู่เหมือนพวกท่าน และบัดนี้กำลังอยู่ถัดจากไปดังนั้นจงหลับตาลงและมองย้อนหลังไป ท่านจะได้แลเห็นข้าพเจ้าอยู่ ณ เบื้องหน้าท่าน”
2
[1]
เรามาเริ่มด้วยบทนี้นะครับ
“ คุณค่าของมนุษย์
มีอยู่ในน้อยสิ่งที่เขาสร้างขึ้น
มันไม่ได้มีอยู่ในความเป็นเจ้าของ
ในสิ่งของหลายอย่างที่เขามีอยู่ ”
คุณค่าเราอยู่ที่ตรงไหน? คุณค่าของความเป็นคนอยู่ตรงไหน? คงเป็นคำถามที่แทงใจดำไม่ใช่น้อย
หากว่าค่าของคนอยู่ที่ผลของงาน คนเป็นจำนวนมากคงไม่มีคุณค่าเท่าไร เพราะอาจไม่มีผลงานฝากไว้กับโลก
เรื่องนี้อาจอยู่ไกลไปสำหรับเราๆท่านๆ ลองมองคนใกล้ๆตัว ว่าเขาพยายามครอบครองเป็นเจ้าของอะไรบ้างและพยายามสร้างสรรค์สิ่งใครบ้าง หรืออาจมองตัวเอง
ครอบครองเสียทุกอย่าง กอบโกยไว้คนเดียว เอาเปรียบ หรือแบ่งปันหรือเปล่า
สร้างในความหมายนี้ผมอาจตีความถึงการสร้างสิ่งที่ไม่ใช่สิ่งของ ความรัก ความเป็นเพื่อน มิตรภาพ ... การครองครองอาจไม่ใช่คำตอบแต่การสร้างขึ้นมาต่างหาก
1
ในหนังสือจะเน้นไปที่การเปรียบเปรยกับสิ่งของ ส่วนของผมอาจเน้นไปที่ ความรู้สึก จิตวิญญาณ ความรัก เพราะทำให้เรามีคุณค่าของความเป็นคนมากขึ้นเมื่อเราสร้างสรรค์สิ่งเหล่านี้
[2]
“ ชีวิต
ใช่ว่าต้องเร่งรีบ
หรือเฉื่อยช้า
หากแต่ว่า
ต้องดำเนินอย่างมีสติ ”
1
ชีวิตเหมือนขบวนแห่แหน ผู้ที่เดินช้าจะพบว่าชีวิตดำเนินไปเร็วยิ่งนัก และก็จะก้าวออกนอกเส้นทาง แต่ผู้ที่เดินเร็วก็จะพบว่าชีวิตเป็นไปอย่างเชื่องช้า แล้วเขาก็จะก้าวออกนอกเส้นทางไป
ตามความคิดของ คาลิล ยิบราน ชีวิตเหมือนขบวนแห่นาคที่เขาใช้วิธีเดินด้วยเท้า ค่อยๆเดินไป ไม่นิยมเดินเร็วหรือช้าเกินไป
ในขบวนแห่ ใครเดินช้าจะรู้สึกว่าคนอื่นๆเขาเดินเร็วและเดินไปไม่ทันเขาสุดท้ายก็อยู่ท้ายขบวน หากใครเดินเร็วก็จะรู้สึกว่าขบวนแห่นี้เดินกันช้าเหลือเกิน
เรื่องนี้ชี้ให้เห็นถึงอะไร
เดินช้าไปก็ไม่ดี เดินเร็วไปก็ไม่ดี
ในทางพุทธศาสนาจึงมักสอนให้เดินสายกลาง
ในทางโลกเราหากเราเดินช้าไปอาจถูกเฉียวชนจนล้มได้
หากเดินเร็วไปก็อาจสะดุดล้มได้เช่นกัน
หากเดินไปพร้อมกับคนอื่น เราก็ไม่อาจสร้างความแตกต่างได้ อาจร่องลอยไปในกระแสคลื่นของสังคม
ใจความของเรื่องนี้น่าจะอยู่ที่ “ความไม่ประมาท” ชีวิตเป็นสิ่งที่สลับซับซ้อน
ความช้าหรือเร็วและจังหวะของชีวิตของแต่ละคนไม่เหมือนกัน
เราอาจต้องช้าบ้างเป็นบางจังหวะ อาจต้องเร่งบ้างเป็นครั้งคราว และอาจต้องเดินตามกระแสบ้างตามเขาไปบ้างเพื่อลดแรงเสียดทาน
[3]
“ปากปราศรัยไมตรี
แต่ใจขยี้เหยียบย่ำ”
1
ในหนังสือสื่อความหมายถึง นักการเมืองที่หาเสียงจากความยากจน
“ชาวนาเป็นกระดูกสันหลังของชาติ” ก็จะยกย่องชาวนาเพื่อให้ได้คะแนนเสียงแต่พอได้เป็นผู้แทนก็ลืมเสียงของคนเหล่านั้น
1
หากแต่ผมตีความในเรื่องของคนที่ปากพูดดีแต่จิตใจก็คิดเอาเปรียบ
ดังคำที่ว่า “หน้าเนื้อใจเสือ” หรือ “ฟังหูไว้หู”
แต่อีกนั้นแหละ จิตใจของมนุษย์นั้นยากแท้หยั่งถึง
ตอนที่พูดเขาอาจคิดดีจริงๆก็เป็นได้ แต่พอได้ของที่ต้องการแล้วก็แปลงเปลี่ยนไปเป็นอีกคน
แล้วพบกับในตอนต่อไปครับ

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา