23 เม.ย. 2020 เวลา 23:09 • วิทยาศาสตร์ & เทคโนโลยี
ฝรั่ง พืชที่ไม่ใช่ของไทย
ฝรั่งในภาษาไทยมีสองความหมาย ความหมายแรกคือ ต้นไม้ชนิดหนึ่งที่มีผลที่กินได้ ส่วนความหมายที่สอง คือ ชนชาติผิวขาว นอกจากนั้นเรายังเอาคำว่าฝรั่งมาต่อชื่อของสิ่งต่างๆ เพื่อระบุว่าสิ่งนั้นมาจากต่างประเทศ เช่น มันฝรั่ง ละมุดฝรั่ง ตะขบฝรั่ง
แล้วฝรั่งที่เป็นผลไม้มาจากต่างประเทศไหม?
ฝรั่งที่วางขายในประเทศไทย
คำตอบคือใช่
ถึงแม้เราจะเห็นฝรั่งมีขายมากมายในประเทศไทย และต้นฝรั่งถูกปลูกทั่วไป แต่ว่าจริงๆ แล้วฝรั่งเป็นพืชที่มีต้นกำเนิดมาจากต่างประเทศ โดยฝรั่งที่เรารู้จักกันมีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า [Psidium guajava] โดยแม้แต่ Carl Linnaeus ผู้ที่ตั้งชื่อวิทยาศาสตร์ให้กับฝรั่งเมื่อปี ค.ศ. 1753 ยังได้ตัวอย่างมาจากแถบเอเชีย เนื่องจากฝรั่งถูกนำมาในเอเชียหลังจากที่คริสโตเฟอร์ โคลัมบัสค้นพบทวีปอเมริกา ในศตวรรษที่ 17 ก่อนที่ Carl Linnaeus จะทำการบรรยายและตั้งชื่อวิทยาศาสตร์ให้เสียอีก
จุดกำเนิดในธรรมชาติฝรั่งยังไม่ชัดเจนมากนัก เนื่องจากฝรั่งถูกแพร่กระจายจากทั้งมนุษย์และสัตว์ ทำให้มีขอบเขตการแพร่กระจายที่กว้างขวาง โดยสันนิษฐานว่า จุดกำเนิดของเป็นไปได้ของฝรั่งคือ ตั้งแต่ตอนกลางของประเทศเม็กซิโกจนถึงตอนกลางของทวีปอเมริกาใต้ และฝรั่งถูกแพร่กระจายโดยชาวยุโรปโดยเฉพาะชาวโปรตุเกสไปปลูกยังเขตร้อนทั่วโลก โดยฝรั่งถูกนำเข้ามาในประเทศไทยในยุคของสมเด็จพระนารายณ์ในช่วงศตวรรษที่ 17
นอกจากมนุษย์แล้วสัตว์หลายชนิดมีบทบาทในการแพร่กระจายเมล็ดของฝรั่ง ได้แก่ กลุ่มของสัตว์เลี้ยงลูกด้วยน้ำนมและนกที่มากินผลฝรั่งเป็นอาหาร โดยนอกจากนกที่กลืนเมล็ดของฝรั่งเข้าไปและช่วยกระจายเมล็ดได้ตอนขับถ่ายแล้ว สัตว์เลี้ยงลูกด้วยน้ำนม ได้แก่ หนู หมูป่า และค้างคาวก็มีบทบาทในการแพร่กระจายเมล็ดฝรั่งเช่นกัน
ถึงแม้ว่าฝรั่งจะเป็นพืชที่นิยมปลูกและใช้ประโยชน์ได้ในเขตร้อน รวมทั้งให้ผลที่มีวิตามินซีสูง แต่ฝรั่งก็จัดเป็นพืชรุกรานต่างถิ่นในบางพื้นที่ เพราะสามารถขึ้นเป็นพุ่มหนาแน่น ทำให้บดบังการเจริญเติบโตของพืชพื้นถิ่นได้ เช่น บนหมู่เกาะกาลาปากอส โดยการระบาดของฝรั่งบนหมู่เกาะกาลาปากอสนี้อาจจะก่อผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมได้ เช่น ฝรั่งรุกรานนี้อาจจะทำให้ฝรั่งกาลาปากอส [Psidium galapageium] ที่เป็นพืชเฉพาะถิ่น (Endemic species) สูญพันธุ์ หรืออาจจะเกิดลูกผสมกับฝรั่งรุกรานกับฝรั่งกาลาปากอส และเกิดผลกระทบต่อพันธุกรรมของประชากรของฝรั่งกาลาปากอสเฉพาะถิ่นนี้ได้
ขอบเขตการแพร่กระจายของฝรั่งรุกรานบนหมู่เกาะกาลาปากอส แสดงโดยตัวอักษร a, b และ c (ที่มา Urquía et al., 2019)
ฝรั่งกาลาปากอส [Psidium galapageium] ที่เป็นพืชเฉพาะถิ่น พบในธรรมชาติเฉพาะบนหมู่เกาะกาลาปากอสเท่านั้น (ที่มา By Dunog, Public Domain, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=4485807)
รู้จักฝรั่งกันแล้ว ถ้าอยากรู้จักแตงโมกันบ้าง ลองอ่านได้นะครับ
เอกสารอ้างอิง
3. Urquía D, Gutierrez B, Pozo G, Pozo MJ, Espín A, Torres MdL (2019) Psidium guajava in the Galapagos Islands: Population genetics and history of an invasive species. PLoS ONE 14(3): e0203737. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0203737

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา