31 พ.ค. 2020 เวลา 06:00 • วิทยาศาสตร์ & เทคโนโลยี
คอมพิวเตอร์โบราณ ที่มีอายุยาวนานกว่า 2100 ปี
นักวิทยาศาสตร์เคยเชื่อว่าเครื่องคำนวณทางคณิตศาสตร์ที่มีการทำงานในเซิงซับซ้อนขั้นสูง หรือจะพูดให้เข้าใจง่ายคือ เป็นอุปกรณ์ที่มีฟันเฟืองเป็นส่วนประกอบในการทำงาน ถูกคิดค้นขึ้นมาในปี ค.ศ. 1673 หรือราว 350 ปีก่อนหน้านี้โดยนักปรัชญาชาวเยอรมันชื่อ Gottfried Wilhelm Baronvon Leibnitz
เขาได้ปรับปรุงเครื่องคำนวณของปาสคาล ซึ่งใช้การบวกซ้ำ ๆ กันแทนการคูณเลข จึงทำให้สามารถทำการคูณและหารได้โดยตรง ซึ่งอาศัยการหมุนวงล้อของเครื่องเอง เครื่องคิดเลขที่ไลบนิซ สร้างขึ้นเรียกว่า Leibniz's Stepped และยังค้นพบเลขฐานสอง (Binary Number) คือ เลข 0 และเลข 1 ซึ่งเป็นระบบเลขที่เหมาะในการคำนวณ
แต่คุณเชื่อหรือไม่ว่า อุปกรณ์คำนวณที่มีชื่อว่า Leibniz's Stepped นี้ ยังมีความซับซ้อนที่เทียบเคียงไม่ได้เลยกับอุปกรณ์ที่เรากำลังจะพูดถึง และที่สำคัญมันมีอายุมากกว่า 80 ปีการคริสตกาล หรือราว ๆ 2100 ปี ถ้านับจากปีปัจจุบัน
สิ่งประดิษฐ์ชิ้นนี้ถูกพบในทะเลนอกเกาะแอนติไกเธอร่า (antikythera) อันเป็นเกาะเล็กๆ ทางตะวันออกเฉียงเหนือของครีท มันจึงเป็นที่รู้จักกันในชื่อ เครื่องจักรกลแอนติไกเธอร่า(Antikythera Machine)
มันถูกค้นพบจากเรือที่อับปางลำหนึ่งที่ถูกค้นพบในปี 1900 โดยทีมนักดำน้ำที่ตัดสินใจที่จะลองหาฟองน้ำบนโขดหินนอกเกาะแอนติไกเธอร่า แต่เรือของพวกเขาโดนพายุเล่นงานเข้าอย่างจังจนเรือออกนอกเส้นทาง ในสถาวะสับสนนี้เองกัปตัน ดีมีทรีออส คอนดอส ผู้บังคับเรือเลยคิดเอาเรือไปทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือไปบริเวณน้ำนิ่ง ที่ปลายแหลมทางทิศเหนือของเกาะแอนติไกเธอร่า
ดีมีทรีออส จอดเรือพักคอยแล้วคอยเล่าพายุก็ไม่ยอมที่จะสงบลง จนเวลาผ่านไปสามวัน จนพวกเขาเบื่อเลยหาอะไรฆ่าเวลา โดยดำน้ำหาฟองน้ำแถวนั้น และแล้วลูกเรือคนหนึ่งชื่อ อลายอัส สตาเดียตีส ก็พบเรือยุค ค.ศ. 50 ที่บรรทุกรูปปั้นเต็มลำ ในความลึก 140 ฟุต
1
ต่อมาการค้นพบในครั้งนี้ทำให้รัฐบาลกรีกยืนมือเข้ามาช่วยเหลือในภาระกิจกู้สมบัติของเรือลำดังกล่าว กว่าจะกู้หมดใช้เวลา 9 เดือน พวกเขาก็นำเอารูปปั้นหินอ่อนและบรอนซ์ขึ้นมา และนำพวกมันไปยังพิพิธภัณฑ์โบราณคดีแห่งชาติในกรุงเอเธนส์ เพื่อทำความสะอาดและบูรณะ
1
ในระหว่างทีพนักงานของพิพิธภัณฑ์กำลังตื่นตาตื่นใจในความงามและปริมาณที่มีอยู่มากมายของสิ่งของที่กู้ขึ้นมาได้ พวกเขาก็ไปสะดุดตาซากบรอนซ์ที่ผุกร่อนสองสามชิ้นที่ถูกค้นพบมาพร้อมกันอย่างใกล้ชิด เมื่อวันที่ 17 พฤษภาคม 1902 นักโบราณคดีชั้นนำผู้หนึ่ง คือ วาเลอริออส สตาอิส ได้ตรวจพบมันในที่สุด เขาสังเกตเห็นสมบัติที่งมขึ้นมีชิ้นเดียวที่ถูกละเลยกองรวมรูปหล่อบรอนซ์และรูปสลักหินอ่อนไม่สมบูรณ์อื่นๆ แถมรูปร่างของมันคล้ายนาฬิกาที่มีโครงร่างซี่ล้อที่ผุพัง
2
ผู้เชี่ยวชาญบางคนบอกว่ามันเป็นล้อฟันเฟืองของจานกลุ่มดาว ซึ่งนักดาราศาสตร์ใช้ในการวัดการขึ้นของดวงอาทิตย์ โดยต่อมามีการเรียกสมบัติชิ้นนี้ว่า เครื่องจักรกลแอนติไกเธอร่า (Antikythera Machine)
วาเลอริออสได้ประกาศสิ่งที่เขาพบว่านี้คือเครื่องกลไกทางดาราศาสตร์โบราณ แต่ก็มีการโต้เถียงในเวลาต่อมา เพราะหลายคนไม่เชื่อว่าคนสมัยก่อนไม่น่าจะมีหัวคิดในเรื่องกลไกลสลับซับซ้อนแบบนี้ได้ แม้จะเก่งเรื่องคณิตศาสตร์มากขนาดไหนก็ตาม ถึงขนาดที่มีผู้กล่าวแย้งว่าเรื่องนั้นมันไม่มีทางเป็นไปดได้ นั้นก็เพราะ ข้อความที่เขียนไว้บนสิ่งนั้นชี้ให้เห็นว่าเครื่องจักรกลนั้นถูกสร้างขึ้นในราวปีที่ 80 ก่อนคริสตกาล ซึ่งเทคโนโลยีสมัยนั้นคงไม่สามารถสร้างเครื่องจักรที่ซับซ้อนขนาดนี้ได้อย่างแน่นอน
เรื่องนี้ได้เงียบหายไปจากแวดวงดาราสาตร์ จนกระทั่งปี 1958 เครื่องจักรกลแอนติไกเธอร่าจึงได้รับการตรวจสอบเป็นครั้งแรกโดยชายผู้หนึ่ง ที่ได้เปิดเผยระดับเทคนิคระดับสุดยอดของมันให้ผู้คนจากทั่วโลกได้รับรู้
1
ดีเรค เอด ซอลลา ไพรซ์ ชาวอังกฤษผู้ที่ขณะนั้นเป็นศาสตรจารย์ในสาขาประวัติศาสตร์-วิทยาศาสตร์ จากมหาวิทยาลัยเยล อเมริกา เขาพบเครื่องจักรกล Antikythera Machine ขณะที่กำลังศึกษาประวัติของเครื่องมือทางวิทยาศาสตร์อยู่ จากนั้นเขาได้ไปเยือนพิพิธภัณฑ์เอเธนส์
เขาต้องตกตลึงในสิ่งที่เขาเห็น "ไม่มีอะไรที่เหมือนเครื่องมือนี้ถูกเก็บรักษาเอาไว้ที่ใดเลย" เขาเขียน "ไม่มีอะไรที่จะเทียบกับมันได้เลย ทั้งจากสิ่งของที่เป็นที่รู้จักจากตำราวิทยาศาสตร์หรือวรรณคดีโบราณ ตรงกันข้ามจากวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีที่เรารู้จักของยุคเฮเลนนิสติกทั้งหมด เราน่าที่จะเข้าใจว่าสิ่งประดิษฐ์เช่นนี้ไม่อาจที่จะมีอยู่ได้"
การเตรียมการทำงานกับส่วนประกอบซากบรอนซ์ ได้เปิดเผยถึงส่วนประกอบย่อยๆ ด้านนอกประกอบด้วยหน้าปัทม์ที่ติดตั้งในกล่องไม้ และภายในมีล้อเฟืองอย่างน้อย 20 อัน ตัวกล่องปกคลุมด้วยคำจารึก ซึ่งรวมถึงปฏิทินทางด้านดาราศาสตร์ แต่ชิ้นที่น่าสนใจที่สุดของทั้งหมดคือเครื่องจักรกลที่รวบรวมระบบฟันเฟืองที่แตกต่างกันโดยอย่างสิ้นเชิง นี่คือสิ่งที่ทำให้ไพรส์ตกตะลึง เพราะตามประวัติศาสตร์โลก ได้มีการคิดระบบฟันเฟืองที่ซับซ้อนถึงเช่นนี้ปรากฏเป็นครั้งแรก ในตัวเรือนนาฬิกาที่สร้างขึ้นในปี 1575 ซึ่งแน่นอน ว่ามันคือ 1,660 ปีโดยประมาณหลังจากเครื่องจักรชิ้นนี้ถูกสร้างขึ้น
มากกว่าหนึ่งทศวรรษที่ไพรส์ได้บากบั่นประกอบเครื่องจักรกลจากส่วนประกอบที่ผุกร่อน แต่จนกระทั่งปี 1971 ภาพถ่ายนเอ็กซ์เรย์ได้ถ่ายภาพให้ไพรส์ โดยคณะพลังงานอะตอมของกรีก ซึ่งในที่สุดก้อได้เปิดเผยเครื่องจักรกลแอนติไกเธอร่า ที่ประกอบฟันเฟืองเข้ากันอย่างสมบูรณ์
"ผมจำเป็นต้องสารภาพว่า มีหลายครั้งในช่วงเวลาของการสืบเสาะ ผมต้องตื่นขึ้นมาในตอนกลางคืนและสงสัยว่ามีวิธีการประกอบหรือไม่จากตำรา, คำจารึก , บันทึกทางดาราศาสตร์ และรวมไปถึงทุกสิ่งที่บ่งชี้ไปจนถึงศตวรรษแรกก่อนคริสตกาลด้วย"
ไม่มีใครรู้ว่าเครื่องจักรกลแอนติไกเธอร่าใช้อย่างไร หรือมันไปทำอะไรในเรือที่บรรทุกรูปปั้น แต่ตัวของไพรส์คิดว่ามันอาจเป็นตัวแทนของจักรวาลเป็นงานศิลปมากกว่าที่จะเป็นเครื่องมือทางวิทยาศาสตร์ เขายังเชื่อว่ามันอาจเป็นส่วนหนึ่งของการสืบทอดเทคนิคการติดตั้งเฟืองที่ตกทอดให้แก่คนรุ่นหลัง จากกรีก โบราณให้กับผู้รับช่วงชาวมุสลิม และท้ายที่สุดก็ออกดอกออกผลมาเป็นนาฬิกาทางดาราศาสตร์ของชาวยุโรปผู้ยิ่งใหญ่ในยุคกลาง
ไพรส์กล่าวว่า "เครื่องจักรกลแอนดิคีเธอร่าเป็นหนึ่งในประดิษฐกรรมพื้นฐานทางด้านเครื่องจักรกลทางเวลาทั้งหมดของโลกใบนี้เลยก็ว่าได้"
ล่าสุดใน 2006 ทีข้อสันนิษฐานใหม่คือ เครื่องจักรกลแอนติไกเธอร่าเป็นเครื่องบอกตำแหน่งจักรวาล และในปี 2008 มีข้อสันนิษฐานใหม่ว่าเครื่องจักรกลแอนติไกเธอร่าเป็นเครื่องบอกที่ตั้งของดาวเคราะห์ในจักรวาล
ไม่ว่าะเจ้า Antikythera Machine จะถูกสร้างขึ้นมาด้วยเหตุผลในการใช้งานจริงตามข้อใดก็ตาม แต่มีสิ่งหนึ่งไม่สามารถปฏิเสธได้ นั้นก็คือ มันเป็นเหมือนเทคโนโลยโบราณที่สูญหาย เพราะไม่มีสิ่งใดเลยในยุคเดียวกับมัน หรือหลังจากมัน อย่างน้อย 1,600 ปี ที่จะมีความสามารถถัดเทียมกับมันได้
ดังนั้นการค้นพบ เครื่องจักรกลแอนติไกเธอร่า (Antikythera Machine) นั้นเป็นการค้นพบทางโบราณคดีที่สำคัญอย่างยิ่ง และมันจุดประกายให้มีการลบล้างความเข้าใจดั้งเดิมเกี่ยวกับสติปัญญาของคนโบราณ หรือจริง ๆ แล้วมันที่เทคโนโลยีที่คนในยุคนั้น รับมาจากสิ่งทรงภูมิปัญญาจากต่างดาวที่มายื่นโลกของเราในช่วงเวลานั้นกันแน่!!!
1
แล้วท่านผู้อ่านละ มีความคิดเห็นอย่างไร หากท่านอยากแลกเปลี่ยนหรือติชมเรื่องใด สามารถใช้ช่อง Comment เพื่อสื่อสารกับ Mystic & History ได้เลยนะครับ

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา