23 ก.ค. 2020 เวลา 15:12 • สุขภาพ
ดื่มๆๆๆ เรามาดื่ม"กาแฟ" กันเถอะ!!
ตอนเด็กๆ ครูสอนว่า ชา กาแฟ เป็นสารเสพติด ก็จริงอยู่ เพราะทุกวันนี้ติดมาก กินวันละ 3-4 dose ต่อวัน วันไหนไม่กินรู้สึกโง่ๆ มึนๆ บอกไม่ถูก วันไหนหนักๆ จะปวดหัวเลยด้วยซ้ำ
วันนี้วารสารการแพทย์ชั้นนำ น่าเชื่อถือมากๆ ชื่อ New England Journal of Medicine ได้ตีพิมพ์บทความนึง เกี่ยวกับการดื่มกาแฟ หรือ คาเฟอีน วันนี้จะมาสรุปให้ฟัง
โดยทั่วไปคาเฟอีน จะอยู่ในรูปกาแฟ ชา น้ำอัดลม เครื่องดื่มชูกำลัง แต่ในต่างประเทศบางที่ จะมีคาเฟอีนอัดเม็ดขายในซุปเปอร์มาร์เก็ต
ก่อนอื่น ต้องเข้าใจก่อนว่า "คาเฟอีนไม่เท่ากับกาแฟ"
คาเฟอีนไม่ได้มีแต่ในกาแฟ อันนี้ทุกคนรู้
และ ในกาแฟก็ไม่ได้มีแต่คาเฟอีน
เพราะนอกจากคาเฟอีนแล้ว สารอื่นๆก็อาจส่งผลทั้งด้านบวกและด้านลบต่อสุขภาพด้วย
สารอื่นๆเช่น chlorogenic acid and lignans, alkaloid trigonelline, melanoidins, flavonoids เป็นต้น
กาแฟแต่ละชนิด ปลูกต่างที่กัน การชงแต่ละแบบก็ได้รับปริมาณคาเฟอีนหรือสารอื่นๆแตกต่างกันตามตารางด้านล่าง
1
1. ผลของคาเฟอีนต่อระบบประสาท
ภาพจาก nejm ผลของกาแฟต่ออวัยวะระบบต่างๆ
ตอนม.ปลายกินแบรนด์ กินเป๊ปทีน พอเรียนหมอกินกาแฟ กับเอ็มร้อย 5555 เพื่อลดความง่วงขณะอ่านหนังสือตอนกลางคืน
2
คาเฟอีนจะไปออกฤทธิ์ต้านสารที่ทำให้เกิดอาการง่วงในสมอง (adenosine) เลยทำให้คนที่บริโภคคาเฟอีนไม่ง่วง มีความตื่นตัว
อธิบายเพิ่มนิดนึง คือปกติ adnosine เป็นสิ่งที่เกิดจากการใช้พลังงานของร่างกายอยู่แล้ว ซึ่งมีสะสมในสมอง เราก็จะง่วง การนอนจะทำให้กำจัด adenosine ได้ดี เราเลยหายง่วง
2
การกินกาแฟ จะไปต้านการออกฤทธิ์ของ adenosine ในสมองได้ก็ต่อเมื่อ adenosine ยังไม่จับกับตัวรับในสมอง นั่นแปลว่า ถ้าจะกินกาแฟเพื่อให้ตื่น ต้องกินก่อนง่วง ถ้าง่วงแล้ว กินกาแฟ อาจจะไม่ช่วยมากนัก ต้องรอให้สมองเคลีย adenosine ชุดเก่าไปก่อน จึงจะรู้สึกสดชื่นขึ้น
1
นอกจากเรื่องง่วงแล้ว คาเฟอีนช่วยเสริมฤทธิ์ยาแก้ปวด ลดอาการปวดได้ดีขึ้น
1
การดื่มกาแฟในช่วงสายของวันหรือหลังเที่ยงในบางคนอาจทำให้คุณภาพการนอนแย่ลง มีอาการเหมือนนอนไม่พอ เพราะมันไปทำให้สมองตื่น ทั้งๆที่หลับ
คือทำให้ช่วงหลับลึก สั้นลง ดังนั้น แม้บางคนบอกกินกาแฟ แล้วนอนหลับได้ แต่การนอนนั้นก็อาจจะไม่มีประสิทธิภาพก็ได้ ตื่นมาก็เลยไม่ fresh อยู่ดี
2
การบริโภคคาเฟอีนปริมาณมากเกินไป (เกิน 8 แก้ว) อาจจะกระตุ้นระบบประสาทมากจนเกิดภาวะวิตกกังวล หรือคนที่เป็น bipolar อาจมีอาการกำเริบได้เลย
2
อาการถอนกาแฟ อาจจะพบได้ ในคนที่ดื่มกาแฟเป็นประจำแล้วหยุด อาการก็คือ ง่วง ปวดศีรษะ อ่อนเพลีย โดยเป็นมากใน 1-2 วันแรกแล้วจะค่อยๆลดลง จนหายไปเอง
1
2. ผลของกาแฟต่อระบบหัวใจและหลอดเลือด
การดื่มกาแฟอาจทำให้ความดันโลหิตสูงขึ้นได้ชั่วคราวแต่ไม่ทำให้เป็นโรคความดันโลหิตสูง
สารบางตัวในกาแฟที่ชงแบบไม่มี filter (French press, Turkish) ทำให้ระดับคลอเลสเตอรอล (LDL cholesterol) สูงขึ้นเล็กน้อย ประมาณ17 มก.ดล.
2
อาการใจสั่นที่เรารู้สึกกันหล่ะ คืออะไร คือหัวใจเต้นเร็วขึ้น บางครั้งอาจมีการเต้นผิดจังหว่ะเพิ่มขึ้นได้บ้าง ที่เราจะรู้สึกเหมือนใจมันสะดุดๆ
2
แต่ถ้าเป็นการเต้นผิดจังหว่ะแบบอันตราย เช่น atrial fibrillation หรือ หัวใจเต้นผิดจังหวะแบบสั่นระริกการดื่มกาแฟ ถ้าไม่เกิน 6 แก้ว ก็ไม่เพิ่มความเสี่ยงนะคะ
1
นอกจากนี้ ยังมีข้อมูลว่า ผู้ที่ดื่มกาแฟ 3-5 แก้วจะลดความเสี่ยงของการเกิดโรคหัวใจขาดเลือดได้
1
3. ผลของกาแฟต่อน้ำหนักตัว
การดื่มกาแฟจะเพิ่ม basal metabolic rate (BMR) หรือการเผาผลาญ (burn) พลังงานพื้นฐานของร่างกายได้ดีขึ้นนั้นเองๆ
4
ดังนั้นอาจช่วยให้ควบคุมน้ำหนักได้ดีขึ้น (ต้องไม่ใส่ไซรัป วิปครีมนะจ๊ะ)
2
4. ผลต่อการเกิดมะเร็ง
การดื่มกาแฟ"ไม่"เพิ่มความเสี่ยงต่อโรคมะเร็งแถมมีหลักฐานค่อนข้างชัดว่าช่วยลดการเกิด
มะเร็งเยื่อบุมดลูกและมะเร็งตับ
10
5. ผลต่อถุงน้ำดี
การดื่มกาแฟช่วยลดการเกิดนิ่วในถุงน้ำดีและมะเร็งถุงน้ำดี (แต่กาแฟ decaf. ไม่ช่วย)
4
6.ผลต่อโรคทางระบบประสาท
การดื่มกาแฟลดความเสี่ยงที่จะเป็นโรค Parkinson (กาแฟ decaf. ไม่ช่วย)
ลดภาวะซึมเศร้า แต่ต้องไม่ดื่มมากเกินไป (>8 แก้วต่อวัน)
แต่กาแฟไม่ช่วยลดการเกิดสมองเสื่อม และอัลไซม์เมอร์
7. ผลต่ออายุขัย
ผลการศึกษาจากคนทุกเชื้อชาติพบว่าการดื่มกาแฟ 2-5 แก้วต่อวันจะลดอัตราการเสียชีวิต กาแฟแบบปกติหรือ decaf. ได้ผลเช่นเดียวกัน
4
8. ผลในหญิงตั้งครรภ์
การดื่มกาแฟที่มากเกินไปอาจทำให้ทารกที่คลอดออกมาตัวเล็กหรือแม่เกิดการแท้งบุตรได้
1
###โดยสรุป###
การดื่มกาแฟ 3-5 แก้วต่อวันจะช่วยป้องกันโรคได้หลายโรค แต่ถ้าดื่มมากเกินไปอาจมีผลข้างเคียง
1
โดยคำว่ามาก คือ คาเฟอีน >400mg ต่อวันในคนทั่วไป หรือ >200mg ในหญิงตั้งครรภ์
1
ปริมาณที่ถือว่าอันตรายคือ คาเฟอีน 1.2 กรัมต่อวัน (ถ้าเนสกาแฟกระป๋องเขียว ที่มี คาเฟอีน 80 มก. ก็คือกินไป 15 กระป๋อง !!!
2
โฆษณา