12 ธ.ค. 2020 เวลา 06:13 • ไลฟ์สไตล์
'ส้ม' ผลไม้อาบยาพิษ ที่ไม่เคยได้มาตรฐาน
'ส้ม' เป็นผลไม้ที่มีสารพิษตกค้างมากที่สุด ไม่ได้มาตรฐานอาหารปลอดภัย แต่ก็ขายดิบขายดี จึงมีการเรียกร้องให้ลดการใช้สารเคมี และคัดกรองส้มจากแหล่งที่ปลอดภัยก่อนถึงมือผู้บริโภค
บทความโดย กนกพร โชคจรัสกุล
'ส้ม' ผลไม้อาบยาพิษ ที่ไม่เคยได้มาตรฐาน
"จริงๆ แล้วชอบทานผักผลไม้ทุกชนิด แต่ส้มจะพิเศษหน่อย คั้นออกมาแล้ว มันสดชื่น ชื่นใจ ส้มติดอันดับต้นๆ ที่มีสารเคมีปนเปื้อน เราในฐานะผู้บริโภคก็พยายามเลือก ด้วยการซื้อจากซูเปอร์มาร์เก็ตที่เราไว้ใจได้มากที่สุด ส่วนส้มอินทรีย์ในประเทศไทยนั้นรับรองด้วยมาตรฐานอะไร เรามีข้อสงสัยมาโดยตลอด แต่ก็พยายามเลือกที่มันเลวร้ายน้อยที่สุด" เชอรี่ เข็มอัปสร สิริสุขะ นักแสดง ซึ่งครั้งนี้ขอพูดแทนผู้บริโภค ในการเสวนา ‘เปลี่ยนส้มอมพิษเป็นส้มปลอดภัย’ งาน ‘หยุดส้มอมพิษ (Orange Spike)’ ที่จัดโดย ภาคีเครือข่ายกินเปลี่ยนโลก, มูลนิธิเพื่อผู้บริโภค และอ็อกแฟมประเทศไทย (OXFAM) เมื่อต้นเดือนธันวาคมที่ผ่านมา
2
ในงานมีกิจกรรม ‘หยุดส้มอมพิษ (Orange Spike)’ ตั้งแต่ต้นทาง กระตุ้นให้ผู้บริโภค แสดงสิทธิที่จะรับรู้ข้อมูล และให้ผู้บริหารซูเปอร์มาร์เก็ต มีระบบตรวจสอบย้อนกลับ (Traceability) ติด QR Code เพื่อบอกว่า ส้มที่ขายไม่มีสารพิษ ผลักดันผู้ปลูกลดการใช้สารเคมี และผู้จำหน่ายคัดกรองส้มจากแหล่งที่ปลอดภัย วอนรัฐมีมาตรการควบคุมปริมาณสารเคมีในผลิตภัณฑ์ส้มทุกประเภท
1
เริ่มที่ตัวเราก่อน
2
"ต้องเล่าก่อนว่า เราเคยทำงานของตัวเอง Little Forest ปลูกป่าที่ อ.วังชิ้น จ.แพร่ ตั้งใจว่าจะดูแลต้นไม้ให้เติบโตอย่างน้อย 3 ปี ระหว่างที่ปลูกก็ให้คนละแวกนั้นมาช่วยกันปลูก เขาทำสวนส้ม เลยมีโอกาสได้คุยกัน เขาบอกว่าปี 2559 ผลผลิตต่ำมาก มีภัยแล้ง เราก็ให้นักวิชาการมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ที่ร่วมกับเรา เข้าไปวิจัยวิเคราะห์ให้ว่า ทำไมถึงไม่ได้ผลผลิตตามที่ต้องการ ปรากฏว่านอกเหนือจากแห้งแล้ง ก็ยังมีเรื่องสารเคมีด้วย เราก็พยายามผลักดันให้เขาปลูกแบบออร์แกนิค เขาจะได้ผลผลิตสูงขึ้น คุณภาพชีวิตดีขึ้น แล้วมาช่วยดูแลรักษาป่า รักษาต้นไม้ รักษาต้นน้ำ เราได้ไปสร้างฝายให้เขามีน้ำใช้ด้วย" เชอรี่ กล่าวถึงสิ่งที่ตัวเองได้ทำ แต่เกษตรกรบอกว่า การลดใช้สารเคมีเป็นสิ่งที่ดี แต่ฆ่าแมลงไม่ได้
2
"ทุกคนพูดเป็นเสียงเดียวกันว่า ยาฆ่าแมลงที่เป็นออร์แกนิคไม่สามารถฆ่าได้มากพอ ไม่ถึง 80% สุดท้ายต้องใช้สารเคมีอยู่ดี อาจารย์ในทีมก็แนะนำว่าให้ ลดสารเคมีลงมา ถ้าได้ถึงระดับ 0.1% ก็จะได้มาตรฐานที่ทั่วโลกยอมรับได้ ในตอนนี้มีบางพื้นที่เท่านั้นที่ปลูกแบบนี้ เราอยากจะให้มีหลายๆ พื้นที่ปลูกแบบนี้ได้จริงๆ"
3
ซุปเปอร์มาร์เก็ต กลไกสำคัญ
"จากการสุ่มตรวจ ตรวจทุกปี เจอทุกปี เก็บ 10 ตัวอย่างก็เจอทั้ง 10 ตัวอย่าง ที่เกินค่ามาตรฐาน ส้มเป็นพืชเศรษฐกิจที่มีมูลค่าสูง มีห่วงโซ่อุปทานขนาดใหญ่ ผู้ซื้อรายใหญ่ คือ ซูเปอร์มาร์เก็ต ต้องแสดงความจริงใจโปร่งใส ตรวจสอบ ว่าฟาร์มอยู่ที่ไหน ใช้สารเคมีอะไรบ้าง ผู้บริโภคจะได้รู้ว่าความปลอดภัยเป็นอย่างนี้นะ ถ้าผู้บริโภคเรียกร้องอยากทราบที่มาของอาหารที่ซื้อไปบริโภคอย่างจริงจังจะผลักดันให้เราได้กินอาหารที่ดีขึ้น" กิ่งกร นรินทรกุล ณ อยุธยา ตัวแทนเครือข่ายกินเปลี่ยนโลก มูลนิธิชีววิถี (BIOTHAI) กล่าวถึงการทำงานที่ผ่านมา ทางด้านซูเปอร์มาร์เก็ตเองก็ไม่ได้นิ่งนอนใจ
1
"เรากินยังไง เราก็เลือกอย่างนั้น เพราะหมวกใบหนึ่ง เราก็เป็นผู้บริโภคเหมือนกัน ถ้าเราไม่ได้คัดเลือก ก็เหมือนเราให้ยาพิษกับผู้บริโภค แม็คโครขายส้มได้ 8,000 กว่าตันต่อปี เราดำเนินการกับภาคีเครือข่ายภาครัฐและเอกชนร่วมกันพัฒนาเรื่องส้มเข้าปีที่ 6 แล้ว มีการคุมเข้ม ตรวจสอบ ค่ามาตรฐานความปลอดภัย (MRL) มีการใช้มาตรฐาน ISO 17025 ตรวจสอบตั้งแต่ต้นน้ำ กลางน้ำ ปลายน้ำ วงจรชีวิต(Lifecycle)ของส้มตั้งแต่ออกดอกจนเก็บเกี่ยว มีกระบวนการใช้ยามากน้อยแตกต่างกัน ความปลอดภัย 100 % เป็นอย่างไร มีการส่งไปตรวจที่เยอรมัน เพราะที่นั่นเป็นแล็บที่ได้รับการรับรอง" จุฑารัตน์ พัฒนาทร ผู้อำนวยการฝ่ายประกันคุณภาพ บริษัท สยามแม็คโคร จำกัด กล่าวถึงการทำงานของบริษัท ขณะที่ซุปเปอร์มาร์เก็ตอีกแห่งก็ลงลึกถึงเกษตรกรและแหล่งที่ปลูก เช่นเดียวกัน
"ในท็อปส์ มีนโยบายชัดเจนว่า เราจะให้ผู้บริโภคเข้าถึงข้อมูลและแหล่งที่มาของอาหาร ได้รับอาหารที่ปลอดภัย เราพัฒนาฟาร์ม พัฒนาวิสาหกิจชุมชน ซึ่งผู้ปลูกรายใหญ่คัดเลือกผลผลิตมาให้เราเป็นอย่างดี แหล่งส้มของเราคือเชียงใหม่ เราได้ร่วมมือกับมหาวิทยาลัยเชียงใหม่, มหาวิทยาลัยแม่โจ้ ไปให้ความรู้แก่ผู้ปลูก ควบคุมเรื่องสารเคมี สิ่งที่จะมาขายในซูเปอร์มาร์เก็ต ต้องได้รับการรับรอง ฟาร์มก็ต้องได้รับการปฏิบัติทางเกษตรที่ดี (Good Agricultural Practices หรือ GAP) เราได้ร่วมมือกับสำนักงานมาตรฐานสินค้าเกษตรและอาหารแห่งชาติ (มกอช.) จัดทำ QR Code ในโปรดักส์ สามารถสแกนสินค้าได้ว่า มีแหล่งที่มาจากที่ไหน มีการบรรจุที่ไหน เราให้ความสำคัญตรงนี้มาไม่ต่ำกว่า 10 ปี มีเกษตรกรไม่ต่ำกว่า 100 รายขึ้นทะเบียนกับเราในการจัดทำ QR Code และมี QA เข้าไปตรวจฟาร์ม กำกับดูแล ลงทะเบียนเรือกสวน เราพยายามหาส้มอินทรีย์ เพื่อเกษตรกรที่ปลูกส้มอินทรีย์จะมีรายได้ดีๆ พยายามปลูกฝังเรื่องกำหนดการใช้ยาฆ่าแมลง" อารยา เผ่าเหลืองทอง ฝ่ายรับรองคุณภาพ (AVP Quality Assurances) บริษัท เซ็นทรัล ฟู้ด รีเทล จำกัด กล่าวถึงสิ่งที่บริษัทได้ดำเนินการ
1
โฆษณา