รวมวิธีการตรวจ COVID19
รู้ไว้ก่อนไปเสียเงิน
ตอนนี้เห็นหลายรพ. ประกาศมากมายว่ารับตรวจ COVID19 แข่งราคา ประกวดที่ความเร็ว
เหตุผลในการตรวจแต่ละคนเริ่มหลากหลาย บางคนตรวจเพื่อไปทำงาน บางคนตรวจเพราะต้องไปเรียน
อยากสรุปให้คนทั่วไปเข้าใจง่ายๆ ก่อนจะเสียเงินตรวจ และก่อนที่จะมีความสูญเสียมากกว่านี้
1. การตรวจ RT PCR
เป็นวิธีที่ใช้ไม้ swab แหย่เข้าไปในจมูก 2 ข้าง และคอหอย
ตามมาตรฐาน แหย่จมูก 2 ครั้ง แหย่คอ 1 ครั้ง
เจ็บน้ำตาซึมๆ แป๊บเดียว
ภาพจาก nejm
(บางที่รีบๆแหย่รูเดียวก็มี แต่ก็อาจจะเชื่อถือได้ลดลง ได้ยินว่ารถตรวจฟรี ที่ต้องตรวจเป็นพันคน อาจจะแหย่รูเดียว)
ข้อดี: มาตรฐาน
เชื่อถือได้สูงมาก ทั้งความไว และความจำเพาะ
อาจจะบอกปริมาณเชื้อคร่าวๆๆๆๆ ได้บ้าง
อาจตรวจพบตั้งแต่ยังไม่มีอาการก็เป็นได้
ข้อเสีย: เจ็บ แพง ราคาประมาณ 2-5 พัน แล้วแต่ที่ ใช้เวลานาน ประมาณ 4 ชม ถึง 4 วัน (แล้วแต่ที่อีก)
**บอกไม่ได้ว่าเชื้อเป็นหรือเชื้อตาย**
pitfall ที่สำคัญ ที่เจอมา คือ กว่าจะได้ผล หลายวัน คนไข้ไม่ยอมกักตัว ใช้ชีวิตใกล้เคียงปกติ ทำให้ระหว่างนั้น แพร่เชื้อไปได้อีก
วิธีนี้ จัดว่าเชื่อถือดีสุด แต่ก็แพงสุดเช่นกัน
ควรใช้เมื่อไหร่: เมื่อต้องการวินิจฉัยว่าเป็นหรือไม่เป็นโควิด
ใช้เพื่อป้องกันการแพร่เชื้อ เช่น ผลลบ บอกได้ว่าไม่เป็น ไม่แพร่เชื้อ
เพราะวิธือื่น ถ้าnegative อาจจะบอกไม่ได้ว่าไม่ติดเชื้อ
2. Rapid test antigen
ตอนนี้มีการใช้เยอะขึ้นมาก หลายยี่ห้อผ่านอย.แล้ว
การตรวจ ทำ swab เหมือนกัน!!
หลายคนเข้าใจผิดมาเยอะแล้ว ว่าคือ PCR
ราคาประมาณ 1000-1800 บาท (ถูกกว่า PCR แต่ก็แพงกว่า Antibody)
ความไว ขึ้นกับว่าตรวจวันไหน
ถ้าตรวจวันแรกๆ หลังติดเชื้อ จะยังไม่พบ (ได้ผลลบ) ซึ่งถ้าเทียบกับ PCR จะขึ้นแล้ว
ด้วยเทคนิคนี้ "อาจจะ"เริ่มๆ แสดงผลบวก เมื่อติดเชื้อประมาณ 3 วัน ซึ่งอาจจะกำลังเริ่มมีอาการ
ที่ต้องบอกว่า อาจจะ เพราะว่า วันที่ 3 อาจจะพบเชื้อแค่บางคน
แต่ถ้าวันถัดๆมา เช่นวันที่ 4 วันที่ 5 โอกาสได้ผลบวก ก็สูงขึ้น (ปริมาณเชื้อเยอะขึ้น)
โดยความไว ของการตรวจวันที่ 5 ของการติดเชื้อ ก็คือความไวประมาณ 70%
(แปลว่า 100 คน ที่มาตรวจ จะเจอ rapid test antigen ให้ผลบวก อยู่ 70 คน)
ส่วนความจำเพาะสูงอยู่แล้ว เกิน 90% แปลว่าถ้าเจอ ก็ของจริงแน่ๆ
ข้อดี คือเร็ว รู้ผลในเวลาไม่ถึงชั่วโมง ถ้าได้ผลบวก แปลว่ามีเชื้อจริงๆ
เป็น point of care test คือเป็นเทสต์คิท สำเร็จรูป ไม่ต้องมีเครื่องมือหรูหรา ไม่ต้องมีความชำนาญพิเศษ
ข้อจำกัดคือ อาจพบผลลบลวงได้ คือเป็นโรค แพร่เชื้อได้ แต่ผลเทสต์เป็นลบอยู่
ควรใช้เมื่อใด:
-อาจใช้ในกรณีเร่งด่วน เช่นการเข้ารับการผ่าตัด
- กรณีผู้ป่วยอาการเข้าได้ แต่ RT PCR รอผลนาน อาจทำให้การดูแลรักษาล่าช้าไป
- การคัดกรองวงกว้าง เพื่อควบคุมการกระจายเชื้อ
ตอนนี้มีหลายโรงพยาบาล เอามาขายทำให้คนเข้าใจว่าเป็น PCR แต่ราคาไม่แพง เช่นประมาณพันกว่าบาท
ดังนั้นอย่าเห็นแก่ของถูก!! ต้องรู้ข้อจำกัดด้วย
ถ้าไม่แน่ใจ ถามให้ชัดๆเลยว่าเป็นวิธีใด
3. การตรวจ Rapid test Antibody
คือการใช้ test kit ง่ายๆ เจาะเลือดปลายนิ้วมาตรวจ ง่ายเหมือนตรวจน้ำตาล
เป็นเทสต์สำเร็จรูป ดูว่าผู้ว่ามีภูมิต่อ COVID19 แล้วหรือยัง
โดยสามารถตรวจได้ทั้ง IgG และ IgM ซึ่งเป็นภูมิต้านทานที่สร้างขึ้นหลังได้รับเชื้อมาระยะหนึ่ง
จากภาพจะเห็นได้ว่า IgM ขึ้นก่อน แล้วจึงตามมาด้วย IgG
และเมื่อพ้นระยะแรกไปแล้ว เข้าสู่สัปดาห์ที่สาม-สี่ IgM จึงเริ่มลด และเหลือแต่ IgG อย่างเดียว
ข้อดี -ถูกมากๆ ราคาไม่กี่ร้อย บางที่เอาไปขายพันต้นๆก็มี
ใช้วิธีเจาะเลือด ไม่ใช่ SWAB
หาซื้อง่าย shopee หรือ ร้านขายยาก็อาจจะมี (แต่จริงๆผิดนะ อย.ให้ใช้ในรพ.)
ข้อเสียคือ
1. สัปดาห์แรกของการติดเชื้อ จะไม่เห็นว่า test นี้ positive เลย แต่ผู้ป่วยแพร่เชื้อได้มากมายแล้ว!!
2. ความไวต่ำมากๆ ความจำเพาะก็ไม่ดีนัก
วิธีนี้ถูกนำมาใช้หลายที่ ประชาชนส่วนนึงนิยมไปทำ เพราะถูก
แต่ปัญหาจะตามมาอีกเป็นกระบุง
ตอนนี้ที่เห็นชัดๆ คือตลาดทะเลไทย ทีเพิ่งเปิดหลังจากปิดไปพักนึง
คนตรวจด่านที่ตลาด ต้องการดูใบแพทย์ของทุกคนที่จะเข้าไปในตลาด
คนทำมาหากิน ก็ไปหาแบบนี้ตรวจ เพราะราคาถูก แล้วก็อยากเข้าตลาดทำมาหากินแล้ว
ผลออกมาเป็นลบ หมอเขียนใบรับรองแพทย์ให้เลยว่า "ไม่เป็นโควิด" !!! แต่เอาจริงๆ เราไม่รู้นะคะ วันนั้นที่ตรวจ Antibody ไม่พบ คนไข้อาจจะมีเชื้อมากมายแล้วก็ได้ เพียงแต่ภูมิยังไม่ขึ้น
เคยเอาเทสต์ Antibody ที่อย.รับรอง! มาใช้ในคนไข้โควิดที่ดูอยู่ พบว่า ได้ผลบวกแค่ <10%
แปลว่าถ้าเราใช้เทสต์นี้ มาคัดกรอง เราจะหลุดคนที่เป็นไปถึง 90% ซึ่งเป็นตัวเลขที่สูงจนเกินจะยอมรับได้
วันก่อนก็เห็นข่าว ว่าไทยสุดเจ๋ง ผลิตเครื่องมือนี้ได้ ความไว ความจำเพาะสูงมากอีกด้วย
แต่ชีวิตจริง ไม่เหมือนหลอดทดลอง!! และขนาดมหาลัยสงขลาผลิต
รพ.มอ.เอง ยังไม่กล้าเอามาใช้เลย
ภาพจาก เดลินิวส์
ภาพจาก เดลินิวส์
ภูเขาสีฟ้า คือช่วงที่ PCR ตรวจพบ ภูเขาสีเหลืองคือภูเขาทีืพบ Antibody ขึ้น จะเห็นว่า มาช้ามากๆ ไม่สามารถใช้คัดกรองเพื่อการป้องกันการระบาดได้
ดังนั้น ทบทวนกันดีๆ ก่อนจะไปเสียเงินตรวจ ว่าเป็นวิธีที่ตอบความต้องการเราหรือไม่ เชื่อถือได้มากน้อยแค่ไหน
ถ้างง ทิ้งคำถามไว้ได้ค่ะ
ปล เอาเฉพาะเทสต์ที่ใช้เยอะๆในบ้านเรานะคะ
- 442
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
