มนุษย์เศรษฐศาสตร์ vs มนุษย์อารมณ์ (6)
พฤติกรรมการโกง (cheating) - เหตุผลของคนโกง
โพสต์ที่แล้ว Dan Ariely พาผู้อ่านไปทดสอบการโกงของคนที่ถูกเปิดช่องให้โกงได้โดยจะไม่โดนจับแน่ๆ
พบว่า อัตราผลตอบแทนการโกงไม่มีผลต่อการโกงมากโกงน้อย
คนล้วนโกงกันแค่พอกล้อมแกล้ม
(ความเห็นส่วนตัวอาจจะเพราะคิดว่า โกงเยอะไม่เนียนหรือเปล่า? 555+)
นั่นเป็นเพราะหลักการ "สองคนสมองเดียว"
เพราะ "พี่คนดี" ยังคอยกระตุกเสื้อ "พี่คนเหี้ยม" ที่นั่งเบียดกันในสมองของเราอยู่
แล้วเหตุผลอะไรบ้างที่มนุษย์เอามาใช้รองรับ "ความโกง" ของตน
แล้วก็ยังช่วยไม่รู้สึกเป็นคนเลวอะไรมากนัก
Dan และเพื่อน สามารถสรุป
"เหตุผลของคนโกงที่ช่วยเพิ่มโอกาสในการลงมือโกง" ไว้ 6 ช้อ ดังนี้
1. การมีผลประโยชน์ทับซ้อน
นักวิจัยนำเสนอผลงานวิจัยตามที่ผู้ให้ทุนประสงค์ หรือวิศวกรเขียนแบบให้ราคาถูก (แต่วัสดุลดทอนคุณภาพ) เพื่อที่จะไปเปิดซองประมูลแล้วจะได้ชนะ
2. ความคิดสร้างสรรค์
ไอเดียบรรเจิดสามารถหาเหตุผลมารองรับการโกงของตัวเองได้เก่งกว่าคนอื่น
3. การกระทำผิดแค่ครั้งเดียว
"ครั้งแรก ครั้งเดียว และครั้งสุดท้าย" อาจจะไม่มีจริง แต่ "มีหนแรกแล้วจะมีหนต่อๆ มา" นี่ดูท่าจะจริง
4. ความเหนื่อยล้า
ความเหนื่อยล้าทางใจในการห้ามตัวเองไม่ให้โกงมานานอาจจะเป็นเหตุให้เผลอใจโกงได้ง่าย นอกจากนี้ การมีคนอื่นในสังคมที่ "อาจ" ได้รับผลประโยชน์จากการโกงของเรา จะผลักดันให้เกิดการโกงได้ง่าย เช่น นักการเมืองที่อ้างว่า "ถ้าผมไม่โกง หลายครอบครัวจะไม่มีกิน" หรือ "ผมโกงอย่างบริสุทธิ์ใจ"
5. การเห็นพฤติกรรมการโกงของคนอื่น
ถ้าเราเห็นคนข้างๆ แสดงการโกง รวมถึงมีการหาเหตุผลรองรับการโกงให้เราเห็นด้วยแล้ว จะสามารถเพิ่มการโกงเมื่อมีโอกาสให้เป็นฟังก์ชันหนึ่งของคนๆ นั้นได้
6. การอยู่ในวัฒนธรรมที่มีตัวอย่างของพฤติกรรมการโกงสูง
"ใครๆ เขาก็ทำกัน"
ลองนึกภาพของเด็กที่เห็นผู้ปกครองของตนมัก
- จอดรถในที่ห้ามจอด
- ติดสินบนเจ้าพนักงานเพื่อรอดจากใบสั่ง
- ฝ่าไฟแดง
- แซงคิว
- จ่ายแป๊ะเจี๊ยะเพื่อเอาลูกเข้าโรงเรียนที่ต้องการ
เด็กคนนั้นจะเติบโตอย่างมี "ความเสี่ยงสูง" ที่จะกลายเป็นคนโกงเมื่อโตขึ้น
มาถึงตรงนี้...ทำไมหน้าคนลอยมาไม่หยุด...บ้าจริง
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
