ลำดับของการโยกย้ายถิ่นฐานและเทครัวชาวลาวในสมัยกรุงธนบุรีและต้นรัตนโกสินทร์
หากพูดกันตามความเป็นจริง กว่าครึ่งหนึ่งของประเทศไทย มีคนเชื้อสายลาวที่ถูกเทครัวหรือเต็มใจอพยพมากระจัดกระจายอยู่ทั่วทุกภูมิภาคของไทย โดยไม่เว้นแม้กระทั้งกรุงเทพมหานครเมืองหลวง/ทยของเราเองเจ้าค่ะ
การถูกเทครัวและอพยพนั้นมากันในหลายคร่า ซึ่งแอดจะขอสรุปแบบย่อๆให้พี่ท่านทุกคนได้ทราบดั่งต่อไปนี้เจ้า
ก่อน พ.ศ.2322 - กลุ่มลาวเวียง, ตั้งถิ่นฐานที่สระบุรี - จากเหตุการณ์ลาวจากเวียงจันทน์และเมืองใกล้เคียงสมัครใจอพยพ
หลัง พ.ศ.2322 - กลุ่มลาวเวียง, ตั้งถิ่นฐานที่สระบุรี ราชบุรี หัวเมืองตะวันตก จันทบุรี,บางยี่ขัน(เจ้านาย) - จากเหตุการณ์ทัพกรุงธนบุรียึดเวียงจันทน์แล้วกวาดต้อนครัวเวียงจันทน์หลายหมื่นมาอยู่ใกล้กับพระนคร
พ.ศ.2325 - กลุ่มลาวพวน , ไม่ปรากฎถิ่นที่ตั้ง - จากเหตุการณ์เจ้านครเวียงจันทน์กวาดต้อนชาวพวนเข้ามาถวายพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกฯ
พ.ศ. 2335 - กลุ่มลาวพวน, ลาวทรงดำ(ไทดำ) , ตั้งถิ่นฐานโดยพวนอยู่ที่กรุงเทพฯ แถบเฉลิมกรุง - จากเหตุการณ์กวาดต้อนชาวพวนและไทดำรวมกันราว 5,000 เศษมาถวาย
พ.ศ.2347 - ลาวพุงดำ, ตั้งถิ่นฐานสระบุรีและราชบุรี- จากเหตุการณ์สงครามระหว่างหัวเมืองล้านนาและพม่าที่ยึดเอาเมืองเชียงแสนไว้ เมื่อตีเมืองเชียงแสนได้ ก็แบ่งผู้คนออกเป็น 5 ส่วน ส่งไป เวียงจันทน์ น่าน เชียงใหม่ ลำปาง และกรุงเทพฯ
พ.ศ.2352 และพ.ศ. 2371 - กลุ่มลาวอาสาปากน้ำ , ตั้งถิ่นฐานที่พนัสนิคม - จากเหตุการณ์ในรัชกาลที่2 ครัวลาวจากเมืองนครพนมส่วนหนึ่งที่มีปัญหาภายใน โปรดเกล้าฯ ให้ไปตั้งบ้านเรือนอยู่ที่ คลองมหาหงษ์ เมืองสมุทรปราการ ในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าฯ ก็ขอพระราชทานไปอยู่ที่เมืองพระรถตั้งเป็นเมืองชื่อ พนัสนิคม
พ.ศ.2358 และพ.ศ. 2360 - กลุ่มลาวภูครัง, ตั้งถิ่นฐานที่นครชัยศรี - จากเหตุการณ์เจ้าเมืองเวียงจันทน์ส่งส่วยและครัวลาวจากเมืองภูครังพร้อมกับลาวเมืองพุกราง โปรดเกล้าฯให้ไปตั้งชุมชนอยู่ที่เมืองนครชัยศรี ต่อมาลาวเมืองภูครังถูกกวาดต้อนอีกหลายครั้ง
พ.ศ.2369 - กลุ่มลาวเวียง,ไม่ปรากฎถิ่นที่ตั้ง - จากเหตุการณ์ศึกอนุวงศ์มีการกวาดต้อนชาวลาวจากหัวเมืองเวียงจันทน์และใกล้เคียงส่งลงมาหลายครั้งและมีปะปนจากครัวลาวเมืองสระบุรี นครราชสีมา และหล่มศักดิ์ ที่ถูกกองทัพเจ้าอนุวงศ์กวาดต้อนคืนกลับไปเวียงจันทน์ ครั้งนี้ก็กวาดต้อนมายังกรุงเทพฯ แต่ไม่ทราบว่าส่งไปตั้งบ้านเรือนอยู่ที่ใด
พ.ศ.2371 - กลุ่มลาวเวียง, ไม่ปรากฎถิ่นที่ตั้ง - จากเหตุการณ์เจ้าอนุวงศ์ที่หนีไปอยู่วียดนามกลับมายังเวียงจันทน์และยึดเมืองเวียงจันทน์คืน ครั้งนี้เจ้าพระยาราชสุภาวดีรับพระราชประสงค์จากพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าฯ ทำลายเมืองเวียงจันทน์เพื่อมิให้ตั้งตัวได้อีก และกวาดต้อนครัวเวียงจันทน์ที่เหลือมายังกรุงเทพฯ
พ.ศ.2372 - กลุ่มลาว(แง้ว?), ไม่ปรากฎถิ่นที่ตั้ง - จากเหตุการณ์เมืองหลวงพระบาง ส่งครัวลาวจากเมืองสามมิ่น เมืองเพวิง เมืองเลย เมืองแก่นท้าวมายังเมืองพิษณุโลกก่อน แล้วให้ไปตั้งหลักแหล่งอยู่กับพวกเดียวกัน ในปีเดียวกันนั้น จากนั้นก็ได้ส่งครัวลาวหลวงพระบางไปอยู่ยังเมืองพรม 600 กว่าคน และแบ่งไปยังบ้านอรัญญิกและกรุงเทพฯด้วย
พ.ศ.2373 - กลุ่มลาวเวียง ลาวภูครัง ลาวแง้ว?, ไม่ปรากฎถิ่นที่ตั้ง - จากเหตุการณ์ โปรดเกล้าฯให้ไปชำระครัวลาวที่เมืองหลวงพระบางกวาดต้อนมาจากเมืองเลย เมืองลม เมืองแก่นท้าว เมืองปากลาย เมืองเวียงจันทน์ เมืองภูเวียง เมืองภูครัง มาไว้ที่เมืองพิชัย ซึ่งมีการส่งมาถึง 7 ครั้ง รวมประมาณ หมื่นหกพันคนเศษ โปรดเกล้าฯ ให้ไปอยู่กับพวกที่เคยอยู่มาก่อน
ระหว่าง พ.ศ.2376– 2378 - กลุ่มลาวพวนและลาวทรงดำ, ไม่ปรากฎถิ่นที่ตั้ง - จากเหตุการณ์ทำศึกกับเวียดนาม เมื่อได้ชัยชนะ จึงกวาดต้อนลาวพวนและลาวทรงดำมายังกรุงเทพฯ
พ.ศ.2380 - กลุ่มลาวเวียง ลาวภูครัง ลาวพวน, ตั้งถิ่นฐานลาวเวียง, ลาวครั่งอยู่ที่อรัญญิกและสระบุรี และลาวพวนที่ฉะเชิงเทราและกรุงเทพฯ - จากเหตุการณ์ได้รวบรวมครัวลาวเวียงจันทน์ ท่าสาร เวียง ครัง พันพร้าว ห้วยหลวง และลาวเก่าที่เคยอยู่บ้านอรัญญิกและเมืองสระบุรี ครัวลาว เวียงส่งมาทางเมืองประจิมหรือปราจีนบุรี ส่วนครัวลาวเวียงครัง ลาวพันพร้าวส่งมาทางเมืองสระบุรี ครัวลาวพวนส่งไปยังฉะเชิงเทราและกรุงเทพฯ
พ.ศ. 2382 - กลุ่มครัวลาวทรงดำ, ไม่ปรากฎถิ่นที่ตั้ง - จากเหตุการณ์ ครัวลาวทรงดำก็ย้ายลงมาอีก
พ.ศ. 2387 - กลุ่มลาวเวียง , ไม่ปรากฎถิ่นที่ตั้ง - จากเหตุการณ์ลาวเวียงจันทน์และลาวเมืองวังย้ายลงมาเป็นครั้งสุดท้ายในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าฯ เจ้าอยู่หัว
พ.ศ. 2404 - กลุ่มลาวเวียง, ตั้งถิ่นฐานที่พนมสารคาม - จากเหตุกาณ์ในสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าฯ โปรดเกล้าฯ ให้ลาวจากเวียงจันทน์ไปไว้ที่เมือง
พ.ศ. 2430 - กลุ่มลาวทรงดำ, ตั้งถิ่นฐานที่เพชรบุรี - จากเหตุการณ์การปราบฮ่อในสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้นำลาวทรงดำมายังเมืองไทยเป็นรุ่นสุดท้าย
และนี้ก็คือลำดับการโยกย้ายและเทครัวชาวลาวมายังขอบขัณฑสีมาอาณาจักรสยามเจ้าค่ะ ซึ่งจะว่าไปทุกวันนี้ก็คงจะปนเปเชื้อสายเป็นไทยกันหมดแล้ว แต่จงอย่าลืมเจ้าค่ะ …ในทุกครั้งที่เราดูถูกดูแคลนผู้อื่น อาจเป็นตัวเราที่กำลังดูถูกตัวเองอยู่ก็เป็นได้นะเจ้าค่ะ
อ้างอิง
- จดหมายเหตุความทรงจำกรมหลวง
- นรินทรเทวีและพระราชวิจารณ์รัชกาลที่ 5
- พระราชพงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร์ รัชกาลที่ 1 ฉบับเจ้าพระยาทิพากรวงศ์
- จดหมายเหตุรัชกาลที่ 1
- จดหมายเหตุรัชกาลที่ 2
- จดหมายเหตุรัชกาลที่ 3
- จดหมายเหตุรัชกาลที่ 4
- พระราชพงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร์ รัชกาลที่ 3 ฉบับเจ้าพระยาทิพากรวงศ์ และ
- ประชุมพงศาวดารเล่ม 41
- พงศาวดารเมืองหลวงพระบาง
- จดหมายเหตุเกี่ยวกับเขมรและญวน
- ประวัติเจ้าพระยาสุรศักดิ์มนตรี
- ลาวในเมืองไทย กลุ่มชาติพันธุ์ที่คลุมเครือ, วลัยลักษณ์ ทรงศิริ
- เพจไทล้านช้าง
- 12
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
