นับหนึ่งให้ถึงล้าน : 3
The 7 Habits
“7อุปนิสัยสำหรับผู้ทรงประสิทธิผลยิ่ง”
อำนาจแห่งกรอบความคิด
7 อุปนิสัย สำหรับผู้ทรงประสิทธิผลยิ่ง รวบรวมพื้นฐานของประสิทธิผลของมนุษย์ อุปนิสัยพื้นฐาน อุปนิสัยปฐมภูมิ จะเป็นฐานรากความสำเร็จและความสุขยั่งยืน
ทั้งจรรยาบรรณคุณลักษณะและจรรยาบรรณบุคลิกภาพ เป็นตัวอย่างของกรอบความคิดทางสังคม คำว่า “กรอบความคิด” (Paradigm) เป็นต้นแบบ ทฤษฎี การรับรู้ การอนุมานหรือกรอบอ้างอิง ความหมายทั่วไปคือ วิถีที่เรา ‘มอง’ ไม่ใช่การมองด้วยตา แต่เป็นการรับรู้การทำความเข้าใจ และการตีความ หากจะเข้าใจให้ตรงกัน ผู้เขียนได้พูดถึง การมองแผนที่ เราทราบว่าแผนที่ไม่ใช่เขตดินแดน แผนที่เป็นแค่กรอบอ้างอิง ชี้ให้เห็นจุดบางจุดในดินแดนเท่านั้น
ผู้เขียนได้ยกตัวอย่างการมองภาพ ข้างล่างนี้
ภาพที่ 1
ภาพที่ 2
ถามคุณว่า คุณเห็นภาพสตรี? อายุเท่าไหร่? เค้าหน้าเป็นอย่างไร? แต่งตัวเช่นไร?
คุณอาจจะบรรยายว่าเป็นสตรี อายุ 25 ปี หน้าหวานสวมเสื้อผ้าแต่งตัวทันสมัย จมูกเล็กจิ้มลิ้มพริ้มเพรา ถ้าคุณเป็นโสดคุณคงอยากชวนเธอออกเดต หากคุณอยู่ในธุรกิจขายปลีก อยากติดต่อเธอมาเป็นนางแบบแฟชั่น
จะเกิดอะไรขึ้นถ้าจะบอกว่า คุณตอบผิด สตรีในภาพอยู่ในช่วงวัย 60 หรือ 70 ปี หน้าเศร้า จมูกโต และที่แน่ๆ ไม่เฉียดไม่ใกล้การเป็นนางแบบ สตรีชราที่คุณจะช่วยพยุงเดินข้ามถนน
ฝ่ายใดถูก? ให้ย้อนกลับไปดูภาพอีกครั้ง คุณมองเห็นหญิงชราหรือไม่? ถ้ายังลองใหม่จนมองเห็น คุณมองเห็นจมูกมหึมาหรือไม่? แล้วก็ผ้าคลุมไหล่ ถ้ายังให้ลองไปดูภาพใต้คอมเม้นโพสนี้ แล้วกลับมาดูภาพที่ 2 อีกครั้งว่าเห็นเป็นหญิงชราหรือยัง? เป็นเรื่องสำคัญยิ่งที่คุณต้องมองเห็นภาพนี้ก่อนอ่านบทความต่อไป
จะเห็นได้ชัดว่าคนสองคนที่มองสิ่งเดียวกัน แต่มองเห็นแย้งกัน และถูกทั้งสองฝ่าย ไม่ใช่เรื่องตรรกะ หากเป็นเรื่องจิตวิทยา
อาจารย์ในสำนักบริหารธุรกิจฮาร์เวิร์ด ได้ให้นักศึกษาทำแบบฝึกหัดนี้กับนักศึกษาสองกลุ่ม ครึ่งหนึ่งเป็นรูปหญิงสาวตามภาพที่ 1 (ภาพข้างบน) อีกครึ่งหนึ่งเป็นภาพหญิงชรา ภาพใต้คอมเม้น ให้นักศึกษาเพ่งจ้องนานสิบวินาที ก่อนจะส่งกลับ
จากนั้น อาจารย์ได้ฉายภาพที่ 2 บนจอ ภาพรวมของหญิงสาวกับแม่เฒ่าชรา ให้นักศึกษาบรรยายภาพที่ตนมองเห็น ครึ่งห้องมองเห็นภาพหญิงสาวก่อน จะมองเห็นหญิงสาว ส่วนอีกครึ่งห้องที่เห็นแม่เฒ่าบนแผ่นภาพก่อน จะยืนยันว่าเป็นหญิงชรา
ศาสตราจารย์ขอให้นักศึกษาคนหนึ่งบรรยายภาพที่ตนมองเห็นให้นักศึกษาอีกกลุ่มเข้าใจตรงกัน คำพูดแลกเปลี่ยนกันกลายเป็นเรื่องโต้เถียงกันอย่างเผ็ดร้อน ต่างคนต่างออกความเห็นโต้กลับไปกลับมา แต่ละคนมั่นใจและยืนยันสถานะของตน
หลังจากเวลาผ่านไป มีนักศึกษาเดินไปชี้เส้นในภาพวาด “นี่ไงสร้อยคอของสาวน้อย” อีกฝ่ายตอบทันควัน “ไม่ใช่ นั่นเป็นริมฝีปากแม่เฒ่า” ท้ายที่สุดนักศึกษาหันมาอภิปรายจุดแตกต่างด้วยอาการสงบ และจากนั้นการรับรู้และมองเห็นภาพทั้งสอง ผ่านการสื่อสารเยือกเย็น นับถือความเห็นของกันและกัน ระบุข้อมูลชี้ชัด นักศึกษาทุกคนในห้องมองเห็นมุมมองของฝ่ายตรงข้าม แต่ถ้าหันไปมองทางอื่น แล้วย้อนกลับมามองเรายังมองเห็นภาพที่เราได้รับ ‘การวางเงื่อนไข’ ให้เห็นในช่วงสิบวินาทีแรก
อิทธิพลที่มีต่อชีวิตของเรา ครอบครัว โรงเรียน สถาบันศาสนา สภาพในที่ทำงาน เพื่อน ผู้ร่วมงานและกรอบความคิด สังคมในกระแสหลัก เช่น จรรยาบรรณบุคลิกภาพ องค์ประกอบทั้งมวลส่งผลเงียบเชียบในจิตใต้สำนึกกระทบต่อเรา บิดดัดกรอบอ้างอิง กรอบความคิด และแผนที่ของเรา
การนำเอาภาพมาสาธิต สามารถสะท้อนให้เห็นกรอบแนวความคิด อันเป็นต้นกำเนิดของทัศนคติและพฤติกรรม และแบบฝึกหัดนี้แสดงให้เห็นว่ากรอบความคิดส่งผลกระทบสำคัญยิ่งต่อวิถีทางแนวคิด ที่เราสานสัมพันธ์กับผู้อื่น แม้เราตั้งใจปลดเปลื้องอารมณ์ให้มองเห็นเด่นชัดมากที่สุด และละทิ้งการมองที่ไม่เจือด้วยอารมณ์ เราจะมองเห็นคนอื่นมองแตกต่างจากตัวเราอย่างชัดเจน เช่นเดียวกันกับ ‘จุดยืนของเราอยู่ที่ใด ขึ้นอยู่กับที่นั่งของเรา’
หากเราตระหนักถึงกรอบความคิดพื้นฐาน แผนที่หรือการอนุมานของเรา และขอบเขตส่วนขยายที่ตกอยู่ใต้อิทธิพลของประสบการณ์ เรารับผิดชอบต่อกรอบความคิดนั้น สอบทาน ทดสอบเปรียบเทียบกับความเป็นจริง รับฟังผู้อื่น และเปิดใจให้รับการรับรู้ของผู้อื่น นั่นก็หมายความว่าเราจะได้เห็นภาพขนาดใหญ่ขึ้น จากมุมมองที่ปลอดอารมณ์ความรู้สึกมาเกี่ยวข้องด้วย
บทความจากหนังสือ
7 อุปนิสัยสำหรับผู้ทรงประสิทธิผลยิ่ง
- 1
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
