[ตอนที่ 23] แนะนำภาพรวมของภาษาสเปน
An overview of Spanish language
สำหรับเนื้อหาตอนที่ 3 ของซีรีส์ "ภาษาละตินเเละกลุ่มภาษาโรมานซ์" จะเป็นเรื่องราวเกี่ยวกับ "ภาษาสเปน" ภาษาที่มีจำนวนผู้ใช้เป็นภาษาแม่มากที่สุดในกลุ่มภาษาโรมานซ์และเป็นหนึ่งในภาษาต่างประเทศยอดนิยมที่เรียนกันในหลายประเทศ ให้คนอ่านได้เข้าใจและเห็นภาพว่าภาษานี้มีลักษณะเฉพาะ ความสำคัญ และประวัติความเป็นมาอย่างไร ภาษาต่าง ๆ ในพื้นที่ประเทศสเปน รวมถึงตัวอย่างไวยากรณ์ในภาษาสเปน
ส่วนเนื้อหาจะเป็นอย่างไรนั้น...เชิญอ่านกันได้เลยครับ
[Credit ภาพ : User 'sgrunden' @ pixabay.com]
ดนตรีแนะนำให้เปิดฟังคลอประกอบระหว่างอ่านบทความ : เพลง "Bailando" เพลงภาษาสเปนที่ออกมาใน ค.ศ.2014 โดย Enrique Iglesias
ภาษาสเปน (Spanish หรือคำเรียกในภาษาสเปนว่า “Español” หรือ “Castellano”) เป็นภาษาที่มีผู้ใช้เป็นภาษาแม่มากถึง 489 ล้านคนทั่วโลก (เป็นรองเพียงภาษาจีนกลาง) ตั้งแต่ประเทศสเปน ประเทศเม็กซิโก กลุ่มประเทศอเมริกากลาง หมู่เกาะแถบทะเลแคริบเบียน (คิวบา สาธารณรัฐโดมินิกัน และปวยร์โตรีโก) ประเทศส่วนใหญ่ในทวีปอเมริกาใต้ รวมถึงประชากรส่วนหนึ่งในฟิลิปปินส์ บริเวณตอนใต้และตะวันตกเฉียงใต้ของสหรัฐฯ และบางส่วนของบริเวณชายฝั่งทางตะวันตกของทวีปแอฟริกา
แผนที่โลกแสดงประเทศและดินแดนที่ใช้ภาษาสเปนเป็นภาษาราชการ (สีน้ำเงินเข้ม) และมีประชากรส่วนหนึ่งใช้ภาษาสเปนเป็นภาษาแม่ (สีฟ้า) [Credit แผนที่ : User 'Jpthefish' @ wikipedia.org]
ภาษานี้เป็นภาษาสมาชิกของกลุ่มภาษาโรมานซ์ ร่วมกับภาษาโปรตุเกส ภาษาฝรั่งเศส ภาษาอิตาลี และภาษาโรมาเนีย ถือกำเนิดจากภาษาละตินสามัญ (Vulgar Latin) ที่สามัญชนชาวโรมันใช้พูดกัน ซึ่งภาษาละตินเข้ามายังดินแดนสเปนผ่านทหารและพ่อค้าชาวโรมันในช่วงที่โรมันแผ่อิทธิพลเข้ามาในดินแดนคาบสมุทรไอบีเรีย (โปรตุเกสกับสเปน) ในช่วงศตวรรษที่ 1 – 3 ก่อนคริสตกาล ภาษาละตินถูกใช้ในคาบสมุทรไอบีเรียจนถึงคริสต์ศตวรรษที่ 9 และวิวัฒนาการจนเกิดเป็นภาษาสเปนเก่า (Old Spanish / Old Castillian) ในคริสต์ศตวรรษที่ 10
แผนที่คาบสมุทรไอบีเรีย (ดินแดนประเทศสเปนและโปรตุเกสในปัจจุบัน) แสดงการพิชิตดินแดนของโรมันในปีต่าง ๆ (แสดงเป็นสีแต่ละสี) ในช่วงปีที่ 220 - 19 ก่อนคริสตกาล และชื่อจังหวัดต่าง ๆ บนคาบสมุทรไอบีเรียของโรมัน [Credit แผนที่ : User 'HansenBCN' @ wikipedia.org]
ภาษาอาหรับเข้ามามีบทบาทในดินแดนสเปนตั้งแต่การพิชิตคาบสมุทรไอบีเรียของชาวมัวร์ (ชาวมุสลิมจากชายฝั่งทางตะวันตกเฉียงเหนือของทวีปแอฟริกา) ในปี ค.ศ.711-718 จนกระทั่งถูกกลุ่มอาณาจักรชาวคริสต์ทางตอนเหนือของคาบสมุทรพิชิตดินแดนคาบสมุทรไอบีเรียทั้งหมดคืนจากชาวมุสลิม (Reconquista) ที่ถอยร่นไปทางตอนใต้เรื่อย ๆ จนสิ้นสุดในปี ค.ศ.1492 ส่งผลให้ภาษาสเปนเก่าและภาษาสเปนที่วิวัฒนาการต่อจากภาษาสเปนเก่าอีกทีในคริสต์ศตวรรษที่ 15 ได้รับอิทธิพลจากภาษาอาหรับ โดยเฉพาะเรื่องคำศัพท์
แผนที่ทางภาษาศาสตร์แสดงวิวัฒนาการทางภาษาศาสตร์ของประชากรที่ใช้ภาษาต่าง ๆ ในคาบสมุทรไอบีเรีย ในปี ค.ศ.1000-1300 ได้แก่ ภาษากาลิเซีย-โปรตุเกส (สีฟ้า) ภาษาสเปนสำเนียงเลออน (สีเขียว) ภาษาสเปนเก่า (สีเหลือง) ภาษาบาสก์ (สีแดงเข้ม) ภาษาอารากอน (สีชมพู) ภาษากาตาลัน (สีส้ม) และภาษาอาหรับ (สีเทา) [Credit แผนที่ : User ' Alexandre Vigo' @ wikipedia.org]
นอกจากอิทธิพลของภาษาละตินกับภาษาอาหรับต่อภาษาสเปนแล้ว ยังมีอิทธิพลจากภาษาอื่น ๆ ในกลุ่มภาษาโรมานซ์ (ภาษาอิตาลีและภาษาฝรั่งเศส) และอิทธิพลต่อกันระหว่างภาษาสเปนกับภาษาอังกฤษ
คำยืมจากภาษาอิตาลีเข้ามาในภาษาสเปนตั้งแต่ยุคกลางผ่านสาธารณรัฐเจนัว แต่ระลอกใหญ่ที่สุดของอิทธิพลภาษาอิตาลีต่อภาษาสเปนอยู่ในช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 16 – 17 จากความรุ่งเรืองทางศิลปวัฒนธรรมสมัยฟื้นฟูศิลปวิทยาการในอิตาลี
ภาษาสเปนยังได้รับอิทธิพลทางคำศัพท์ส่วนหนึ่งจากภาษาฝรั่งเศส ทั้งภาษาฝรั่งเศสเก่า (Old French) และภาษาฝรั่งเศสสมัยใหม่ (Modern French) โดยเฉพาะช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 17-18 ซึ่งภาษาและวัฒนธรรมฝรั่งเศส เป็นที่นิยมในราชสำนักของชาติต่าง ๆ ในยุโรปช่วงนั้น
สำหรับความสัมพันธ์ระหว่างภาษาสเปนกับภาษาอังกฤษนั้น นอกจากรากคำศัพท์ร่วมกันจากภาษาละตินแล้ว ยังมีกลุ่มคำจากภาษาของกลุ่มชนพื้นเมืองอเมริกัน ที่เข้ามายังภาษาสเปนในฐานะที่สเปนเป็นชาติเจ้าอาณานิคมในทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใต้ ก่อนที่ภาษาอังกฤษจะรับมาใช้ กลุ่มคำกรณีนี้มักเป็นพวกพรรณพืชพรรณสัตว์ท้องถิ่น และลักษณะภูมิประเทศ
ในทางกลับกัน อิทธิพลด้านคำศัพท์จากภาษาอังกฤษเข้ามาในภาษาสเปนเริ่มขึ้นในช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 20 เนื่องจากการเติบโตของจักรวรรดิอังกฤษและสหรัฐฯ จนความสำคัญของภาษาอังกฤษเพิ่มขึ้น
ภาษาสเปนได้แพร่หลายในดินแดนบนทวีปอื่น ๆ ผ่านการค้าและลัทธิจักรวรรดินิยมช่วงที่สเปนปกครองอาณานิคมในฟิลิปปินส์ ทวีปอเมริกาเหนือและทวีปอเมริกาใต้ในช่วง ค.ศ.1492-1832 ก่อนที่สเปนและกลุ่มประเทศละตินอเมริกาในยุคปัจจุบันกลายเป็นปัจจัยที่สนับสนุนให้ภาษาสเปนมีบทบาทเป็นหนึ่งในภาษาสากล ผ่านบริบทต่าง ๆ ได้แก่
- การทูตระหว่างประเทศ : ในจำนวนชาติสมาชิกแรกเริ่มขององค์การสหประชาชาติ 50 ประเทศในปี ค.ศ.1945 เป็นชาติที่ใช้ภาษาสเปนเป็นหลักถึง 18 ประเทศ จนภาษาสเปนกลายเป็นหนึ่งในภาษาทางการที่ใช้ในสหประชาชาติ
- เศรษฐกิจ-การค้า : จากการเติบโตของกลุ่มประเทศตลาดเกิดใหม่ในภูมิภาคละตินอเมริกา (เม็กซิโก อาร์เจนตินา ชิลี โคลอมเบีย เปรู)
ห้องทำงานของล่ามภาษาสเปนระหว่างการประชุมของสหประชาชาติในปี ค.ศ.2013 [Credit ภาพ : UN]
- การท่องเที่ยว : ในกลุ่มประเทศที่มีจำนวนนักท่องเที่ยวชาวต่างชาติมากที่สุด 10 ประเทศ ในปี ค.ศ.2019 มีประเทศที่ใช้ภาษาสเปนเป็นภาษาหลัก 2 ประเทศ คือ สเปน (อันดับที่ 2) และเม็กซิโก (อันดับ 7)
- ปัจจัยทางวัฒนธรรมอื่น ๆ : งานวรรณกรรม ดนตรี นาฏศิลป์ ภาพยนตร์ สังคมอินเตอร์เนต
แม้แต่ "ภาษาสเปน" เองก็ยังเคยเป็นมีมในอินเตอร์เนต กับมีม "... in Spanish" (... ใน/ด้วยภาษาสเปน) เพื่อสื่อถึงกิริยาที่แสดงแบบ overacting มาจากตัวละคร Soraya Montenegro นางร้ายในละครน้ำเน่าของเม็กซิโกเรื่อง María la del Barrio ในปี ค.ศ.1994-1996 การแสดงอารมณ์ สีหน้าท่าทางของตัวละครตัวนี้แบบจัดเต็ม ร่วมกับภาษาสเปนในบทละคร ส่งผลให้ภาษาสเปนมีชื่อในมีมตามสังคมออนไลน์
สำหรับในพื้นที่ประเทศสเปนนั้น จะเรียกภาษาสเปนสองแบบคือ “Español” (Spanish) หรือ “Castellano” (Castillian) ซึ่งชื่อหลังจะเน้นความหมายว่าเป็นภาษาสเปนที่มาจากอดีตอาณาจักรกัสติยา (Castille หนึ่งในสองอาณาจักรที่ก่อตั้งราชบัลลังก์สเปน) ภาษามาตรฐานและภาษาที่ประชากรส่วนใหญ่ใช้ในประเทศสเปน แตกต่างจากภาษาอื่นในประเทศ ได้แก่
- ภาษากาลิเซีย (Galician) ภาษาที่ใช้ในแถบตะวันตกเฉียงเหนือของสเปน มีความสัมพันธ์กับภาษาโปรตุเกส
- ภาษาบาสก์ (Basque) ภาษาที่ใช้ในตอนเหนือของสเปนใกล้ชายแดนฝรั่งเศส เป็นภาษาโดดเดี่ยวที่ไม่เกี่ยวข้องกับกลุ่มภาษาโรมานซ์
- ภาษากาตาลัน (Catalan) ภาษาที่ใช้ในแถบตะวันออกของสเปน
- ภาษาสเปนท้องถิ่นอื่น ๆ อย่างภาษาสเปนสำเนียงอันดาลูซิอา (Andalusia Spanish) ทางภาคใต้ของสเปน ภาษาสเปนสำเนียงแคว้นเอซเตรมาดูรา (Castúo) ทางตะวันตกเฉียงใต้ของประเทศสเปน ภาษาสเปนสำเนียงกานารี (Canarian Spanish) บนหมู่เกาะกานารีของสเปน นอกชายฝั่งทางตะวันตกเฉียงเหนือของทวีปแอฟริกา
แผนที่แสดงการกระจายตัวของประชากรที่ใช้ภาษาต่าง ๆ ในพื้นที่ประเทศสเปน ได้แก่ ภาษากาลิเซีย (สีน้ำเงิน) ภาษาบาสก์ (สีเขียว) ภาษากาตาลัน (สีส้ม) และภาษาสเปน (สีม่วง) ที่แบ่งเป็นสำเนียงต่าง ๆ ของภาษาสเปน [Credit แผนที่ : User 'Martorell' & 'Stephen Shaw' @ wikipedia.org]
อย่างไรก็ตาม เวลาใช้คำภาษาสเปนเพื่อสื่อถึงตัวภาษา สามารถใช้คำ “Español” หรือ “Castellano” แทนที่กันได้ แม้ว่ากลุ่มประเทศที่ใช้ภาษาสเปนนั้น มีทั้งส่วนที่เรียกเป็น Español หรือเรียกเป็น Castellano ส่วนคำภาษาอังกฤษ Castillian Spanish ใช้ในความหมายถึงภาษามาตรฐานของประเทศสเปน และภาษาสเปนที่ใช้ในประเทศสเปน เพื่อแยกจากภาษาสเปนที่ใช้ในภูมิภาคละตินอเมริกา (Latin American Spanish)
แผนที่แสดงประเทศและดินแดนที่ประชากรส่วนใหญ่เรียกภาษาสเปนว่า Castellano (พื้นที่สีแดง) หรือเรียกว่า Español (พื้นที่สีน้ำเงิน) [Credit แผนที่ : User 'Bnwwf91' @ wikipedia.org]
สำหรับตัวอย่างของไวยากรณ์ในภาษาสเปนที่เด่นชัด ได้แก่
1) ประโยคบอกเล่าส่วนใหญ่มักมีโครงสร้างประโยคเป็นแบบ SVO (ประธาน-กริยา-กรรม) คล้ายภาษาไทยและภาษาอังกฤษ เพียงแต่โครงสร้างประโยคภาษาสเปนจะไม่ตายตัวเท่าภาษาอังกฤษ
2) มักมีคำ No ในประโยคปฏิเสธ
3) คำนามในภาษาสเปนมีเพศทางไวยากรณ์ (Grammatical gender / Género gramatical) คือ เพศชาย (มักลงท้ายด้วย o) เพศหญิง (มักลงท้ายด้วย a) และเพศกลาง (ซึ่งคำเพศกลางจะมีไม่มากนัก)
4) คำนำหน้านาม (Article / Artículo) จะเปลี่ยนแปลงไปตามเพศทางไวยากรณ์ของคำนาม ประกอบด้วยแบบชี้เฉพาะ (คล้าย “The” ในภาษาอังกฤษ) และแบบไม่ชี้เฉพาะ (คล้าย “A” กับ “An” ในภาษาอังกฤษ)
5) คำคุณศัพท์ (Adjective / Adjetivo) ผันตามเพศทางไวยากรณ์ของคำนาม
6) คำกริยาในภาษาสเปน จะแบ่งออกเป็น 3 กลุ่ม ลงท้ายด้วย -ar, -er และ -ir ซึ่งแต่ละกลุ่มจะมีการผันท้ายคำกริยาแตกต่างกัน
เมื่ออ่านจนถึงตรงนี้แล้ว ผู้อ่านคงจะพอเห็นภาพรวมของ "ภาษาสเปน" ในฐานะภาษาสำคัญภาษาหนึ่งในกลุ่มภาษาโรมานซ์ เข้าใจและเห็นภาพว่าภาษานี้มีลักษณะเฉพาะ บทบาทความสำคัญ และประวัติความเป็นมาอย่างไร ภาษาต่าง ๆ ในพื้นที่ประเทศสเปน รวมถึงตัวอย่างไวยากรณ์ในภาษาสเปนครับ
หากท่านชอบเนื้อหาในบล็อกนี้ สามารถกด “ติดตาม” บล็อกนี้บน Blockdit ได้ครับ...แล้วพบกันใหม่ในเนื้อหาตอนหน้าครับ
[แหล่งที่มาของข้อมูล]
- Western Europe : Phrasebook & Dictionary. Lonely Planet; 2013.
- Juan Kattan-Ibarra. Perfect Your Spanish. London, UK: Hodder Education; 2010.
- A History of the Spanish Language / Ralph Penny / Cambridge University Press 2002
- 5
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
