23 พ.ค. 2021 เวลา 05:24 • วิทยาศาสตร์ & เทคโนโลยี
ในเหรียญกษาปณ์ 1 เหรียญ ประกอบด้วยอะไรบ้าง?
ถ้าเราลองมองดูเหรียญตั้งแต่เหรียญ 25 สตางค์ ไปจนถึงเหรียญ 10 บาท เราจะเห็นว่ามันมีทั้งหมด 2 สี คือ สีเหลือง และสีเงิน หรือบางคนอาจจะเรียกสีบรอนซ์
สีเหลือง พบได้ในเหรียญ 25 สตางค์ 75 สตางค์ และส่วนกลางของเหรียญ 10 บาท
สีเงินหรือบรอนซ์ พบได้ในเหรียญ 1 บาท 5 บาท และส่วนขอบของเหรียญ 10 บาท
บางคนอาจจะคิดว่า มันมีแค่สองสี ก็น่าจะมีวัสดุที่ใช้ทำเหรียญแค่สองชนิด
1
แต่จริงๆ มันไม่ได้มีแค่สองชนิดค่ะ มันมีมากกว่านั้น
ศูนย์เทคโนโลยีโลหะและวัสดุแห่งชาติ ได้ทำการศึกษาตัวอย่าง โดยนำเหรียญ1บาท และเหรียญ 25 สตางค์ มาอย่างละ 1 เหรียญ ในสภาพที่เหรียญสมบูรณ์ที่สุด
จากนั้นก็ทำการตรวจสอบและวิเคราะห์ทางโลหะวิทยา โดยเลือกการตรวจวิเคราะห์ 2 วิธี ด้วยกัน คือ
1. Optical microscopy เพื่อตรวจสอบโครงสร้างจุลภาค
2. การวิเคราะห์ส่วนผสมทางเคมี ด้วยเทคนิค Emission Spectrometry
ผลการตรวจวิเคราะห์โครงสร้างจุลภาค สามารถระบุได้ว่า เหรียญตัวอย่างผ่านการขึ้นรูปขั้นสุดท้าย ด้วยกระบวนทุบขึ้นรูปแบนในขณะเย็น (cold stamping)
สำหรับผลการตรวจวิเคราะห์ส่วนผสมทางเคมี สามารถระบุได้ว่า ในเหรียญ 1 เหรียญ มีโลหะชนิดใดเป็นส่วนประกอบบ้าง
เหรียญ 1 บาท ประกอบด้วย
ทองแดง (Cu) 74.91%
นิกเกิล (Ni) 24.50%
เหล็ก (Fe) 0.022%
ซิลิคอน (Si) 0.005%
แมงกานีส (Mn) 0.187%
ซัลเฟอร์ (S) 0.008%
แมกนีเซียม (Mg) 0.3%
ซึ่งสามารถสรุปได้ว่า ในเหรียญ 1 บาทนั้น มีส่วนผลมหลัก คือ ทองแดงและนิกเกิล ในสัดส่วน 75:25 โดยประมาณ
โลหะดังกล่าวมีส่วนผสมสอดคล้องกับ Cupro-
Nickel ซึ่งเป็นโลหะทองแดงผสมนิกเกิล และมีรายละเอียดตรงตามาตรฐาน C71300 ของสหรัฐอเมริกา
ทองแดงผสมนิกเกิลชนิด 75:25 นี้ ถูกใช้เป็นวัตถุดิบในการผลิตในระดับสากลเช่นกัน ซึ่งอาจเรียกได้ว่า เป็นโลหะที่ใช้ทำเหรียญเงินโดยเฉพาะ
ส่วนเหรียญ 25 สตางค์ นั้น ประกอบด้วย
ทองแดง (Cu) 91.66%
อะลูมิเนียม (Al) 6.04%
นิกเกิล (Ni) 2.030%
ดีบุก (Sn) 0.025%
สังกะสี (Zn) 0.151%
เหล็ก (Fe) 0.046%
แมงกานีส (Mn) 0.030%
ซิลิคอน (Si) 0.025%
ซึ่งสามารถสรุปได้ว่า ในเหรียญ 25 สตางค์นั้น มีส่วนผลมหลัก คือ ทองแดง อะลูมิเนียมและนิกเกิล
โดยส่วนผสมหลักดังกล่าวมีส่วนผสมที่สอดคล้องกับ Aluminium bronze ซึ่งเป็นโลหะทองแดงผสมทองแดง-อะลูมิเนียม และมีรายละเอียดใกล้เคียงเกรดมาตรฐานของสหรัฐอเมริกา 2 เกรด คือ C61500 (90.0Cu, 8.0Al, 2.0Ni) และ C64200 (91.2Cu, 7.0Al)
โลหะชนิดนี้ แม้จะไม่ได้ระบุเพื่อการใช้ผลิตเหรียญ กษาปณ์โดยตรง แต่คุณสมบัติโดยรวมแล้วก็เหมาะสมที่จะนำไปใช้ในการผลิตเป็นเหรียญกษาปณ์ได้เช่นกัน
ขอบคุณที่อ่านจนจบค่ะ😊🙏

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา