จุดอ่อน จุดแข็งจีน ภายใต้ Tech War
Blockdit Originals โดย ดร.อาร์ม ตั้งนิรันดร
การต่อสู้ระหว่างจีนและสหรัฐฯ กำลังยกระดับจากยุคสงครามการค้า (Trade War) เข้าสู่ยุคสงครามเทคโนโลยี (Tech War) โดยทั้งสองมหาอำนาจต่างแข่งขันและขัดขากันเพื่อช่วงชิงความเป็นผู้นำเทคโนโลยียุคใหม่อย่างเต็มตัว
โจทย์หินที่นักยุทธศาสตร์จีนต้องตอบให้ได้ ก็คือ จีนจะพัฒนาเทคโนโลยีต่อไปได้อย่างไร เมื่อสหรัฐฯ เริ่มตัดแข้งตัดขาจีน เริ่มห้ามไม่ให้จีนใช้หรือต่อยอดเทคโนโลยีสหรัฐฯ รวมทั้งพยายามย้ายฐานเทคโนโลยีสำคัญกลับไปสหรัฐฯ หรือไปยังประเทศพันธมิตรของสหรัฐฯ แทน
นักยุทธศาสตร์จีนมักชี้ทางรอดของจีนว่า จีนต้องใช้ประโยชน์จากตลาดขนาดใหญ่ อำนาจต่อรองของจีนอยู่ที่ขนาดตลาด
บริษัทฝรั่งมากมายยังคงอยากคบอยากขายให้กับตลาดจีน เพราะเป็นตลาดผู้บริโภคที่ใหญ่ที่สุดในโลก และเพิ่งมีจำนวนชนชั้นกลางแซงหน้าสหรัฐฯ
บริษัทเทคโนโลยีต้องอาศัยเงินทุนมหาศาลในการวิจัยและพัฒนา (R&D) เพื่อจะครองความเป็นผู้นำเทคโนโลยีต่อไป หากบริษัทไม่มีส่วนแบ่งในตลาดขนาดใหญ่ แล้วจะเอารายได้และกำไรที่ไหนมาทุ่มให้กับการวิจัยและพัฒนารอบต่อไป
อย่างไรก็ดี ก็อาจจะมีบริษัทเทคโนโลยีฝรั่งที่เปลี่ยนยุทธศาสตร์ไม่ขายไม่คบจีน และเน้นสร้างห่วงโซ่หรือขยายตลาดในประเทศอื่นๆ หรือถึงแม้ว่าตนอยากจะคบค้ากับจีน แต่ก็อาจถูกรัฐบาลสหรัฐฯ ห้ามไว้ ดังเช่นที่รัฐบาลสหรัฐฯ ห้ามบริษัทที่ใช้เทคโนโลยีสหรัฐฯ ขายชิปให้หัวเว่ย
แนวทางแก้เกมของจีนในเรื่องนี้ ก็คือ ต้องผลักดันบริษัทเทคโนโลยีของจีน โดยให้บริษัทเทคโนโลยีจีนใช้ประโยชน์จากตลาดขนาดใหญ่ภายในประเทศ ซื้อและส่งเสริมกัน เมื่อบริษัทเทคโนโลยีจีนครองตลาดขนาดใหญ่และได้รายได้และกำไรมหาศาล ก็นำเอาเม็ดเงินนั้นกลับมาทุ่มให้กับการคิดค้นและพัฒนา (R&D) จนทำให้เกิดวงจรการสร้างสรรค์เทคโนโลยีของจีนเองได้
นี่เป็นความหมายแฝงของคำว่า “การหมุนเวียนภายใน” ซึ่งเป็นหัวใจของยุทธศาสตร์สองหมุนเวียน (Dual Circulation) ในแผน 5 ปี ฉบับใหม่ของจีน
นอกจากนั้น ถึงแม้บริษัทสหรัฐฯ จะไม่คบจีน แต่ในโลกปัจจุบันในเกือบทุกเทคโนโลยี ไม่ได้มีแต่บริษัทเทคโนโลยีสหรัฐฯ ที่เป็นผู้นำหรือผูกขาดเทคโนโลยีอยู่คนเดียว บริษัทเทคโนโลยียุโรปหรือญี่ปุ่นยังคงอยากร่วมมือกับบริษัทจีน อยากคบอยากค้าอยากขายให้ตลาดขนาดมหึมาของจีน
ดังนั้น จีนก็ยังสามารถแสวงหาพันธมิตรจากบริษัทอื่นๆ เหล่านี้ต่อไปได้ เรียกว่าถึงบริษัทเบอร์ 1 ไม่ยอมคบจีน แต่บริษัทเบอร์ 2 และเบอร์ 3 คงอยากจะรีบเข้าคว้าตลาดจีนไว้แทน
เกมการรุกในสมรภูมิเทคโนโลยีของจีน จึงอาศัยการใช้ตลาดขนาดใหญ่ของตนเป็นอำนาจต่อรอง ดึงดูดให้บริษัทเทคโนโลยีสหรัฐฯ ทิ้งจีนไม่ได้ แต่ถ้าบริษัทสหรัฐฯ บางแห่งยังยืนยันจะทิ้ง จีนก็ต้องเริ่มสร้างเทคโนโลยีรากหญ้าของตนมาทดแทน หรือแสวงพันธมิตรจากบริษัทเทคโนโลยีประเทศอื่นมาเสริมทัพ
ศ.จินช่านหรง นักยุทธศาสตร์การต่างประเทศชื่อดังของจีน เคยกล่าวว่า จีนสามารถเลียนแบบจุดแข็งของสหรัฐฯ ได้ แต่สหรัฐฯ ไม่สามารถเลียนแบบจุดแข็งของจีนได้
จุดแข็งของสหรัฐฯ ก็คือ เงินทุน และทรัพยากรมนุษย์ที่เก่งที่สุดในโลก ตอนนี้ในจีนไม่ขาดแคลนเงินทุนอีกต่อไป ส่วนทรัพยากรมนุษย์นั้น จีนพยายามดึงสมองไหลกลับ คนจีนจำนวนมากเรียนหนังสือด้านวิทยาศาสตร์เทคโนโลยีที่สหรัฐฯ และทำงานอยู่ที่ซิลิคอนวัลเลย์
ส่วนที่ว่าสหรัฐฯ เลียนแบบจีนได้ยาก คือ ความสามารถในการผลิต และต้นทุนการผลิตที่ต่ำ บริษัทเทคโนโลยีทุกแห่งถึงแม้จะมีไอเดีย แต่ต้องผลักไอเดียนั้นออกมาเป็นผลิตภัณฑ์ให้ได้ ซึ่งโรงงานการผลิตที่มีประสิทธิภาพที่สุดและตลาดที่ใหญ่ที่สุดอยู่ที่จีน ไม่ใช่สหรัฐฯ
แต่จีนเองก็มีจุดอ่อนที่ร้ายแรงที่สุดข้อหนึ่ง จริงๆ แล้ว จุดแข็งของจีนนั่นแหละที่กลายเป็นจุดอ่อน กล่าวคือ จีนเก่งการวิจัยประยุกต์ (Applied Research) แต่จีนไม่เก่งการวิจัยพื้นฐาน (Basic Research) ที่จะนำไปสู่การปฏิวัติเปลี่ยนผ่านทางเทคโนโลยี (Breakthrough Technology)
หลายคนชี้ว่าประเทศเอเชียตะวันออก ล้วนติดหล่มความสำเร็จนี้ ไม่สามารถยกระดับไปมากกว่านี้ได้ ญี่ปุ่นเคยเป็นผู้นำด้านการประดิษฐ์คิดค้น เป็นสุดยอดนักประยุกต์และพัฒนาในยุคอุตสาหกรรม 3.0 แต่ญี่ปุ่นไม่สามารถผลักโลกไปสู่ยุคอุตสาหกรรม 4.0 และ 5.0 ได้ ขณะที่เมื่อสหรัฐฯ สามารถผลักโลกไปสู่ยุคอุตสาหกรรม 4.0 และ 5.0 ได้สำเร็จ ญี่ปุ่นก็ตกขบวนทันที
เช่นเดียวกัน หากวันหนึ่งสหรัฐฯ ที่เก่งด้านการสร้างสรรค์และแข็งแกร่งด้านวิทยาศาสตร์พื้นฐาน สามารถผลักโลกไปสู่ยุคอุตสาหกรรม 6.0 หรือนำเสนอยุคควอนตัมมาแทนยุคดิจิทัล จีนที่เก่งแต่การประยุกต์ดัดแปลง โดยไม่เก่งพื้นฐานและวัฒนธรรมเสรี ซึ่งเป็นต้นธารความคิดสร้างสรรค์ ก็อาจตกขบวนเทคโนโลยีใหม่เช่นเดียวกับญี่ปุ่น
ลองดูตัวอย่างของจริงง่ายๆ เช่นเรื่องเทคโนโลยีวัคซีน วัคซีนจีนเป็นวัคซีนเทคโนโลยีดั้งเดิม (เชื้อตาย) ซึ่งอาศัยการประยุกต์ต่อยอดพื้นฐานเทคโนโลยีเดิม และอาศัยความสามารถในการผลิตของจีน เพราะต้องใช้ต้นทุนในการผลิต กระบวนการที่รัดกุมของโรงงานและเครื่องจักร รวมทั้งบุคลากรเทคนิคจำนวนมหาศาล ซึ่งล้วนเป็นสิ่งที่จีนได้เปรียบ
ขณะที่ฝั่งสหรัฐฯ กลับสามารถเข็นเทคโนโลยีวัคซีนรูปแบบใหม่ที่เรียกว่าเทคโนโลยี mRNA ซึ่งเป็นการปฏิวัตินวัตกรรมครั้งใหม่ ประสิทธิภาพสูง ต้นทุนการผลิตต่ำ และจะมีผลมหาศาลในการต่อยอดไปสู่การคิดค้นวัคซีนและการรักษาโรคอื่นๆ อีกมากมายในอนาคต หลายคนเรียกว่าเป็นการเปลี่ยนยุคของวงการแพทย์เลยทีเดียว
แต่กลับมาว่า ความได้เปรียบของจีน ซึ่งต่างจากญี่ปุ่น ก็ยังเป็นเรื่องขนาดตลาดเช่นเดิม เพราะในขณะที่บริษัทเทคโนโลยีเยอรมันอย่าง BioNTech ซึ่งเป็นผู้นำเทคโนโลยี mRNA จะร่วมมือกับ Phizer ในสหรัฐฯ ผลิตวัคซีน mRNA ที่ดีที่สุดออกมาได้ แต่ก็ไม่สามารถทิ้งตลาดจีนได้ โดย BioNTech ได้ร่วมมือกับ Fosun Pharma ในการผลิตวัคซีน mRNA ในจีน รวมทั้งจะถ่ายทอดเทคโนโลยีให้ด้วยเช่นกัน
ที่น่าคิดคือ ในเทคโนโลยีอื่นๆ จุดแข็งของจีนอย่างขนาดตลาดมหึมาจะสามารถช่วยให้จีนไม่ตกขบวนเทคโนโลยีใหม่ ดังเช่นที่ญี่ปุ่นประสบในอดีตหรือไม่
- 113
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
