2 ก.ย. 2021 เวลา 11:00 • ปรัชญา
" ... เหตุที่เขาวางใจไม่ได้
เขายังถือตัวถือใจอยู่ว่าเป็นของของตัวแท้
จึงต้องทรมานทนทุกข์อยู่ในโลก
เวียนว่ายตายเกิดแล้ว ๆ เล่า ๆ ไม่สิ้นสุด ... "
ตทนนฺตรํ ลำดับนั้น
พระพุทธเจ้าจึงตรัสเทศนาต่อไปอีกว่า
อานนฺท ดูกรอานนท์
บุคคลผู้ปรารถนาพระนิพพาน
แต่ยังปล่อยวางใจไม่ได้
ยังอาลัยถึงความสุขอยู่
คิดว่าพระนิพพานอยู่ในที่นั้นที่นี้
จะเอาจิตแห่งตนไปเป็นสุขในที่แห่งนั้น
ครั้นจักปล่อยวางใจเสีย
ก็กลัวว่าจะไม่มีอันใดนำไปให้เป็นสุข
ถือใจอาลัยสุข
เหตุนั้นจึงมิได้พ้นพระนิพพานพรหม
ดูกรอานนท์ เราตถาคตแสดงว่า
ให้ปลงใจให้วางใจนั้น
เราชี้ข้อสำคัญเอาที่สุดมาแสดง
เพื่อให้รู้เข้าใจได้ง่าย
การวางใจปลงใจนั้น คือ วางสุขวางทุกข์
วางบาปบุญคุณโทษ วางโลภ โกรธ หลง
วางลาภยศ นินทาสรรเสริญหมดสิ้น
เหมือนดั่งไม่มีหัวใจ
จึงชื่อว่าทำให้เหมือนแผ่นดิน
ถ้ายังทำไม่ได้
อย่าหวังว่าจักได้โลกุตตรนิพพานเลย
ถ้าทำตัวให้เหมือนแผ่นดินได้ในกาลใด
พึงหวังเถิดซึ่งโลกุตตรนิพพาน
คงได้คงถึงในกาลนั้นโดยไม่ต้องสงสัย
พระนิพพานเป็นของได้ด้วยยากยิ่งนัก
แสนคนจะได้แต่ละคนก็ทั้งยาก
ดูกรอานนท์ ผู้มิได้ทำอริยมรรคปฏิปทาให้เต็มที่
ยังเป็นปุถุชนหนาไปด้วยกิเลส หาปัญญามิได้
แลจักวางใจทำตัวให้เป็นเหมือนแผ่นดินนั้น
ไม่อาจทำได้เลย
เหตุที่เขาวางใจไม่ได้
เขายังถือตัวถือใจอยู่ว่าเป็นของของตัวแท้
จึงต้องทรมานทนทุกข์อยู่ในโลก
เวียนว่ายตายเกิดแล้ว ๆ เล่า ๆ ไม่สิ้นสุด
ดูกรอานนท์ ผู้ที่วางใจทำตัวให้เป็นเหมือนแผ่นดินนั้น
มีแต่บุคคลผู้เป็นนักปราชญ์
และเป็นสัตบุรุษจำพวกเดียวทั้งนั้น
เพราะท่านไม่ถือตนถือตัว
ท่านวางใจให้เป็นเหมือนแผ่นดินได้
ท่านจึงได้ถึงพระนิพพาน
ส่วนผู้ที่ถือตัว ใจปล่อยวางมิได้นั้น
แต่ล้วนเป็นคนโง่คนเขลาสิ้นทั้งนั้น
บุคคลที่เป็นสัตบุรุษ
ท่านเห็นแจ้งชัดซึ่งอนัตตา
ท่านถือใจของท่านไว้
ก็เพียงแต่ให้รู้บาปบุญคุณโทษ
ประโยชน์ แลใช่ประโยชน์
รู้ทางสุข ทางทุกข์ในมนุษย์แลสวรรค์
แลสวรรค์แลพระนิพพานเท่านั้น
ครั้นถึงที่สุดท่านก็ปล่อยวางเสีย
ตามสภาวะแห่งอนัตตา
ส่วนคนโง่เขลานั้นถือตนถือตัว
ถือว่าร่างกายเป็นอัตตาตัวตน
จึงปล่อยวางมิได้
ดูกรอานนท์ อันว่าบุคคลที่ถือใจนั้น
ย่อมเป็นคนมักโลภ มักโกรธ มักหลง
บุคคลจำพวกใดที่ตกอยู่ในอำนาจ
แห่งความโลภ ความโกรธ ความหลงนั้น
จะเป็นนักบวชก็ตาม เป็นคฤหัสถ์ก็ตาม
ก็หาความสุขมิได้
เบื้องหน้าแต่ตายไป
ก็หาความสุขในมนุษย์แลสวรรค์ มิได้เลย
ย่อมมีอบายเป็นที่ไป ณ เบื้องหน้าโดยแท้
ดูกรอานนท์ บุคคลทั้งหลาย
ผู้ปรารถนาเข้าสู่พระนิพพาน
จงวางเสียซึ่งใจ อย่าอาลัยความสุข
การวางใจก็คือ วางสุข วางทุกข์
และบาปบุญคุณโทษร้ายดี
ซึ่งเป็นของสำหรับโลกนี้เสียให้สิ้น
สิ่งเหล่านี้สร้างไว้สำหรับโลกนี้เท่านั้น
เมื่อต้องการพระนิพพานแล้ว
ต้องปล่อยวางไว้ในโลกนี้สิ้นทั้งนั้น
จึงจะได้ความสุขในพระนิพพาน
ซึ่งเป็นความสุขอย่างยิ่ง
เป็นความสุขอันหาส่วนเปรียบมิได้
อ้างอิง :

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา