เหนือผู้ใดในใต้หล้า!? กับห้าจักรพรรดิจอมคนผู้ยิ่งใหญ่แห่งจักรวรรดิโรมัน (ภาคหนึ่ง)
หลังจากที่ จูเลียส ซีซาร์ ถูกลอบสังหารโดยกลุ่มสมาชิกวุฒิสภาโรมัน นักประวัติศาสตร์กล่าวว่านี่คือจุดเริ่มต้นของการสิ้นสุดยุคที่โรมันปกครองแบบสาธารณรัฐ และถือเป็นจุดเริ่มต้นยุคของจักรวรรดิโรมัน ที่ปกครองโดยจักรพรรดิผู้ได้รับการสนับสนุนจากกองทัพและคณะวุฒิสภาโรมัน
มีจักรพรรดิมากมายที่ก้าวขึ้นมาปกครองจักรวรรดิที่ยิ่งใหญ่แห่งนี้ และนี่คือ 5 รายชื่อจักรพรรดิที่ได้รับการยกย่องว่ายิ่งใหญ่ที่สุดของจักรวรรดิโรมัน ซึ่งต้องบอกก่อนว่า ในฐานะจักรพรรดิ ที่ต้องปกครองผู้คนหลายล้านคนในจักรวรรดิ บางครั้งพวกเขาอาจต้องกระทำในสิ่งที่ดูและป่าเถื่อนโหดร้ายอยู่บ้าง ไม่ว่าจะด้วยเหตุผลเรื่องการรักษาความมั่นคงของบัลลังก์ ความมั่นคงของจักรวรรดิ หรือบางครั้งก็อาจเป็นความรู้สึกส่วนตัวก็ตามที
ไม่ว่าอย่างไร รายชื่อจักรพรรดิโรมัน ที่ผมได้นำเสนอในตอนนี้ ล้วนแต่สร้าง
คุณูปการมากมายและน่าจดจำ มาดูกันว่าจะมีรายชื่อของจักรพรรดิพระองค์ใดกันบ้าง และพระองค์ได้ทำอะไรทิ้งไว้ให้ชนรุ่นหลังได้พูดถึง
ซึ่งขอบอกก่อนนะครับว่า จะมีทั้งซีรีส์จักรพรรดิที่ยิ่งใหญ่ของโรมัน และจักรพรรดิที่ยอดแย่ของโรมันด้วยเช่นกัน ในตอน ๆ ไปครับ
1. ออกัสตัส (ประสูติ กันยายน 63 ปีก่อนคริสตกาล – สิ้นพระชนม์ 19 สิงหาคม ค.ศ.14)
นี่คือตัวเลือกที่ชัดเจนมากที่สุด ซึ่งไม่ใช่ใคร แต่เป็นจักรพรรดิออกัสตัส ผู้สถาปนาจักรวรรดิโรมันนั่นเอง โดยจักรพรรดิออกัสตัสได้ขึ้นครองราชย์ยาวนานถึง 41 ปี นับตั้งแต่ 27 ก่อนคริสตกาล จนถึง ค.ศ.14 โดยพระนามเดิมของจักรพรรดิออกัสตัสมีนามว่า 'ออคตาเวียน' โดยภายหลังเขาได้รับชื่อออกัสตัสจากคณะวุฒิสภาโรมันเพื่อเป็นเกียรติให้แก่ความสำเร็จที่ยิ่งใหญ่ของเขา ด้วยการล้างแค้นให้กับ จูเลียส ซีซาร์ ผู้นำจอมเผด็จการของโรมันร่วมกับ มาร์ค แอนโทนี ก่อนที่ภายหลัง จักรพรรดิออกัสตัสจะทำสงครามชี้ชะตากับ มาร์ค แอนโทนี และคลีโอพัตรา ราชินีแห่งอียิปต์และคนรักของเขา
หลังจากเอาชนะมาร์ค แอนโทนี และ คลีโอพัตรา จักรพรรดิออกัสตัสและคณะวุฒิสภาโรมัน ได้ร่วมมือกันสร้างจักรวรรดิโรมันขึ้นมาจนยิ่งใหญ่ โดยรัชสมัยของพระองค์คือยุคแห่งสันติภาพที่ถูกเรียกว่า 'Pax Romana' หรือ 'สันติสุขแห่งโรมัน' จริงอยู่ว่าในรัชสมัยของจักรพรรดิออกัสตัสเองได้มีการทำสงครามตามแนวชายแดนและสงครามกลางเมือง แต่ทั้งหมดเป็นการทำสงครามในนามของการขยายอาณาเขตของจักรวรรดิโรมันและเพื่อสันติสุขที่ยั่งยืน ซึ่งก็เป็นเหตุผลที่เข้าใจได้ ในแง่มุมของชาวโรมัน แต่กับดินแดนเพื่อนบ้านหรือชนเผ่าอนารยชนนั้นก็อีกเรื่อง
จักรพรรดิออกัสตัสได้ปกครองจักรวรรดิโรมันจนเจริญรุ่งเรืองและมีความสงบร่มเย็น พระองค์ได้ริ่เริ่มการสร้างถนนหนทาง ท่อระบายน้ำ และอาคารบ้านเรือนต่าง ๆ ด้วยเหตุนี้เอง จึงทำให้จักรพรรดิออกัสตัส ไม่เพียงแค่เป็นจักรพรรดิพระองค์แรกของจักรวรรดิโรมัน แต่ยังเป็นหนึ่งในจักรพรรดิที่ดีที่สุดเท่าที่กรุงโรมเคยมีมาอีกด้วย
2.ทราจัน (ประสูติ เดือนกันยายน ค.ศ.53 – สิ้นพระชนม์ 8 สิงหาคม ค.ศ.117)
วุฒิสมาชิก ออปติมัส พรินเซป ได้ประกาศเกียรติคุณแด่จักรพรรดิทราจันในฐานะ 'นักปกครองที่ดีที่สุด' จักรพรรดิทราจันปกครองจักรวรรดิโรมันตั้งแต่ปี ค.ศ.98 – 117 โดยในรัชสมัยของพระองค์ จักรวรรดิโรมันได้มีการขยายอาณาเขตได้กว้างใหญ่มากที่สุดในประวัติศาสตร์ของโรมัน จักรพรรดิทราจันได้รับความเคารพจากคณะวุฒิสภาแห่งโรมัน กองทัพ และประชาชน นอกเหนือจากนโยบายด้านการต่างประเทศและการทหาร จักรพรรดิทราจันยังมีการพัฒนาโครงสร้างสาธารณะ นโยบายและสวัสดิการที่ดีให้แก่ประชาชน
นอกจากนี้ พระองค์ยังเป็นนักปกครองโลกยุคโบราณเพียงไม่กี่คน ที่มีชื่อเสียงมาอย่างยาวนาน โดยในช่วงศตวรรษที่ 18 นักประวัติศาสตร์นามว่า เอ็ดเวิร์ด กิบบอน ได้เขียนบทความที่มีชื่อว่า 'ห้าจักรพรรดิผู้ทรงธรรม' (Five Good Emperors) โดยจักรพรรดิทราจันได้ถูกยกชื่อขึ้นมาเป็นลำดับที่สอง
3. มาคัส ออเลลิอัส (ประสูติ เดือนเมษายน ค.ศ.121 – สิ้นพระชนม์ 17 มีนาคม ค.ศ.180)
หากใครเคยดูภาพยนตร์เรื่อง 'Gladiator' น่าจะจดจำชื่อของจักรพรรดิมาคัส ออเลลิอัส ได้เป็นอย่างดี โดยในประวัติศาสตร์ จักรพรรดิมาร์คัส ออเลลิอัส ได้รับการยกย่องว่าเป็น 'ห้าจักรพรรดิผู้ทรงธรรมคนสุดท้าย' โดยจักรพรรดิมาร์คัส ออเลลิอัส เป็นนักปราชญ์ และได้ปกครองจักรวรรดิโรมันตั้งแต่ปี ค.ศ.161 – 180 ในช่วงรัชสมัยของพระองค์ จักรวรรดิโรมันได้เอาชนะจักรวรรดิพาเธียนทางทิศตะวันออก และยังปราบปรามชนเผ่าอนารยชนอย่างพวก มาร์โคมันนี กัวร์ดี และพวกซาร์มาเธียน นอกจากนี้จักรพรรดิมาคัส ออเลลิอัส ยังได้ปราบปราม อวิเดียส แคสเซียส แม่ทัพโรมันที่คิดกระด้างกระเดื่องต่อพระองค์ ก่อนที่จะเป็นสงครามกลางเมืองครั้งใหญ่ได้สำเร็จ
อย่างที่ได้เกริ่นไว้ข้างต้น จักรพรรดิมาคัส ออเลลิอัส ไม่ได้เป็นเพียงแค่จักรพรรดิ แต่ยังเป็นนักปราชญ์ นักปรัชญา และนักเขียน โดยเฉพาะแง่มุมนักปรัชญา พระองค์ได้รับการยกย่องว่าเป็นหนึ่งในนักปรัชญาลัทธิสโตอิก (Stoicism) คนสำคัญคนหนึ่ง
โดยพระองค์ได้เขียนหนังสือ ‘Marcus Aurelius’s Stoic tome Meditations’ เป็นภาษากรีกระหว่างการทำสงครามระหว่างปี ค.ศ.170 – 180 โดยภายหลังงานเขียนของจักรพรรดิมาคัส ออเลลิอัส ได้กลายเป็นอนุสรณ์แห่งความทรงจำด้านวรรณกรรมและปรัชญาที่ว่าด้วยการปกครองและความรับผิดชอบต่อหน้าที่ โดยสอดแทรกวิธีการทำให้จิตใจของตัวเองสงบนิ่งแม้จะอยู่ในสถานการณ์ที่น่าอึดอัดใจ
ตลอดรัชสมัยของพระองค์ มาคัส ออเลเลียสเป็นที่รู้จักและยอมรับในฐานะจักรพรรดิที่ดีและนักปราชญ์ผู้ทรงภูมิปัญญาอีกด้วย
4. ไทบีเรียส (ประสูติ 16 พฤศจิกายน 42 ปีก่อนคริสตกาล – สิ้นพระชนม์ 16 มีนาคม ค.ศ.37)
จักรพรรดิไทบีเรียส หรือพระนามเดิม ไทบีเรียส จูเลียส ซีซาร์ ออกัสตัส พระองค์เป็นจักรพรรดิโรมันองค์ที่สองต่อจากจักรพรรดิออกัสตัสที่เป็นพ่อบุญธรรมของพระองค์ สาเหตุที่เป็นเช่นนี้เพราะ จักรพรรดิไทบีเรียส เป็นลูกของ ไทบีเรียส คลอเดียส เนโร และ ลิเวีย ดรูซิลลา แต่ภายหลังลิเวียได้หย่าร้างกับไทบีเรียส และไปแต่งงานใหม่กับจักรพรรดิออกัสตัส ด้วยเหตุนี้เอง จึงทำให้ไทบีเรียสได้รับการรับรองเป็นบุตรบุญธรรม และได้กลายเป็นทายาทผู้สืบทอดตำแหน่งจักรรดิต่อจากจักรพรรดิออกัสตัส
โดยในรัชสมัยของจักรพรรดิไทบีเรียส พระองค์เป็นหนึ่งในแม่ทัพที่ยิ่งใหญ่แห่งจักรวรรดิโรมัน ที่ได้พิชิตชนเผ่าพันโนเนีย ดัลมาเทีย เรเทีย และยึดดินแดนบางส่วนของพวกเจอร์มาเนีย ชนเผ่าอนารยชนทางตอนเหนือของอิตาลี โดยพระองค์ได้วางรากฐานสำหรับพรมแดนทางตอนเหนือสำหรับจักรพรรดิองค์ต่อไป
อย่างไรก็ตาม มีบันทึกทางประวัติศาสตร์ที่ระบุว่า แท้จริงแล้วจักรพรรดิไทบีเรียสไม่ได้อยากเป็นจักรพรรดิเท่าใดนัก แต่จำเป็นต้องทำหน้าที่นี้เพราะไม่มีทางเลือก นอกจากนี้ยังกล่าวกันว่าพระองค์เป็นคนที่รักสันโดษ มักแยกตัวไปอยู่คนเดียว เป็นคนที่มีบุคลิกที่ดูน่าอึดอัด และคาดเดาความรู้สึกนึกคิดของพระองค์ได้ยาก
นักประวัติศาสตร์โรมันกล่าวว่า ในรัชสมัยของพระองค์ เป็นยุคสมัยแห่งเผด็จการ โดยจักรพรรดิไทบีเรียสได้ปกครองจักรวรรดิโรมันด้วยความเด็ดขาดและโหดร้าย หลายครั้งที่พระองค์สั่งประหารชีวิตใครก็ตามที่คิดแข็งข้อกับพระองค์ นอกจากนี้ พระองค์ยังชื่นชอบการทรมานผู้คน โดยเฉพาะเด็ก ๆ เหนือสิ่งอื่นใด กล่าวกันว่าจักรพรรดิไทบีเรียสเป็นผู้ลงมือลอบสังหารเจอร์มานิคัส แม่ทัพผู้ภักดีต่อพระองค์ และเป็นที่รักของชาวโรมัน ทว่าจักรพรรดิไทบีเรียสกลับมองว่าในอนาคต ความนิยมชมชมในตัวเจอร์มานิคัสของชาวโรมันจะส่งผลร้ายต่อพระองค์ ด้วยเหตุนี้เอง จักรพรรดิไทบีเรียสจึงได้ลอบสังหารจักรเจอรมานิคัส จนทำให้ชาวโรมันเกลียดชังพระองค์ และมองว่าพระองค์เป็นทรราชย์
แต่ว่าในท้ายที่สุดแล้ว หลังจากที่จักรพรรดิไทบีเรียสสิ้นพระชนม์ พระองค์ได้ทิ้งเงินในคลังหลวงที่มีมูลค่าถึงสามพันล้านเซสเตอร์ทิอัส (Sestertius ชื่อเรียกเหรียญเงินหรือเหรียญทองเหลืองของโรมัน) ส่งต่อให้จักรพรรดิคาลิกูลา พระราชนัดดาของพระองค์ที่ก้าวขึ้นมาปกครองจักรวรรดิโรมันในยุคต่อไป โดยจักรพรรดิคาลิกูลาคนนี้เอง ที่ภายหลังได้รับการบันทึกจากนักประวัติศาสตร์โรมันว่าเป็นจักรพรรดิที่แย่ที่สุดของจักรวรรดิโรมันเลยทีเดียว
ถึงแม้จะมีชื่อเสียงในแง่ลบตามบันทึกทางประวัติศาสตร์ แต่บางครั้งพระองค์ได้ตัดสินใจอย่างชาญฉลาด ด้วยการเลือกแนวทางการเจรจาต่อรองเพื่อหลีกเลี่ยงการทำสงครามที่มีราคาแพงทั้งในแง่เงินทองที่ต้องใช้จ่ายและชีวิตของทหาร จนทำให้จักรวรรดิโรมันในยุคต่อมายิ่งมีความเข้มแข็งเป็นปึกแผ่นมากขึ้น
แน่นอนว่า ถ้าหากตัดเรื่องความเผด็จการและความโหดร้ายของพระองค์ออกไป จักรพรรดิไทบีเรียสนับได้ว่าเป็นจักรพรรดิที่มีความสามารถและน่ายกย่องไม่น้อยเลยทีเดียว เพราะพระองค์ได้พิสูจน์ตัวเองแล้วว่า สามารถปกครองจักรวรรดิโรมันได้อย่างมั่นคงและมีเสถียรภาพ ถึงแม้ว่ามันจะมาจากความเผด็จการและความโหดร้ายของพระองค์ก็ตาม
5. คลอเดียส (ประสูติ สิงหาคม 10 ปีก่อนคริสตกาล – สิ้นพระชนม์ 13 ตุลาคม ค.ศ.54)
จักรพรรดิคลอเดียส เป็นจักรพรรดิพระองค์แรกที่ประสูตินอกแผ่นดินอิตาลี โดยพระองค์ปกครองจักรวรรดิโรมันระหว่างปี ค.ศ.41 - 54 พระองค์มีปัญหาด้านสุขภาพจากอาการหูตึงเล็กน้อย ด้วยเหตุนี้เอง จึงทำให้พระองค์ถูกครอบครัวปฏิบัติอย่างไม่เป็นธรรมและถูกกีดกัดความเจริญก้าวหน้าในตำแหน่งหน้าที่ แต่ในอีกแง่มุม มันได้ส่งผลดีต่อจักรพรรดิคลอเดียสอย่างไม่น่าเชื่อ เนื่องจากศัตรูทางการเมืองได้ประเมินเขาต่ำกว่าความเป็นจริง
เหล่าบรรดาชนชั้นสูงและคณะวุฒิสภาโรมันต่างมองว่าจักรพรรดิคลอเดียสเป็นจักรพรรดิที่อ่อนแอ คนกลุ่มนี้ต่อต้านการขึ้นครองราชย์ของพระองค์ ขณะเดียวกัน จักรพรรดิคลอเดียสกลับได้รับการสนับสนุนจากกองทัพ
จักรพรรดิคลอเดียสเป็นตัวอย่างของคนที่มีลักษณะย้อนแย้งในตัวเอง กล่าวคือ จักรพรรดิพระองค์นี้มีความลังเลและเด็ดขาดในคนเดียวกัน บางครั้งก็ตัดสินใจได้พลการ แต่บางครั้งก็ตัดสินใจอย่างชาญฉลาด นอกจากนี้ กล่าวกันว่าจักรพรรดิคลอเดียสตกอยู่ภายใต้การครอบงำของภรรยาและคนใกล้ชิดพระองค์ จนทำให้มีข้อกังขาว่าจักรพรรดิคลอเดียสจะมีความเป็นตัวของตัวเองมากน้อยแค่ไหน และพระองค์จะสามารถปกครองจักรวรรดิโรมันให้มีเสถียรภาพมากน้อยได้เท่าไร
ถึงแม้จะมีข้อกังขามากมายเกี่ยวกับจักรพรรดิคลอเดียส แต่ในรัชสมัยของพระองค์ ได้มีการก่อสร้างถนน ท่อระบายน้ำ และขุดลอกคลองใหม่ทั่วจักรวรรดิ และหนึ่งในผลงานสำคัญของจักรพรรดิคลอเดียส คือการเริ่มขยายดินแดนไปยังเกาะบริเตน ซึ่งพิสูจน์ได้ว่าจักรพรรดิคลอเดียสเองก็มีความสามารถและมีความทะเยอทะยานตามแบบฉบับของชาวโรมัน นอกจากนี้จักรพรรดิคลอเดียสยังทรงเป็นประธานในการพิจารณาคดีในที่สาธารณะ และออกพระราชกฤษฎีกามากถึง 20 ฉบับต่อวันเลยทีเดียว
ท่านสามารถกดติดตามตอนต่อไปได้จากลิงค์ด้านล่างครับ
ข้อมูลจาก ANCIENTHISTORYLISTS.COM
- 7
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
