แพนดอรา เปเปอร์ส แฉทรัพย์สินลับผู้นำโลก จะนำไปสู่การแก้ปัญหาหรือไม่?
การตรวจสอบเอกสารทางการเงินนับสิบล้านฉบับที่เปิดเผยออกมาระลอกล่าสุด ซึ่งถูกเรียก ว่า ‘แพนดอรา เปเปอร์ส’ กลายเป็นอีกหนึ่งหลักฐานที่สะท้อนให้เห็นมุมมืดของโลก ทั้งแหล่งเลี่ยงภาษีในต่างประเทศ, บริษัทบังหน้า และเครื่องมืออันซับซ้อนที่ถูกออกแบบมาเพื่อช่วยเหลือคนร่ำรวยและผู้มีอำนาจ เก็บทรัพย์สินของตัวเองไว้เป็นความลับ
การซ่อนเร้นทรัพย์สินหลายกรณีที่ถูกเปิดเผยออกมา เกิดขึ้นอย่างถูกต้องโดยอาศัยช่องโหว่ของกฎหมาย ด้วยฝีมือของคนร่ำรวยและบริษัทระดับโลก ที่ต้องการเลี่ยงการจ่ายภาษีก้อนโต นอกจากนั้น มันยังดึงดูเม็ดเงินน่าสงสัยจำนวนมากจากกลุ่มแก๊งอาชญากรรม และบรรดานักการเมืองคอร์รัปชัน ที่ต้องการซ่อนเงินมหาศาลที่ตัวเองหามาได้
ตอนนี้คำถามสำคัญก็คือ การเปิดโปงของ แพนดอรา เปเปอร์ส จะสามารถกระตุ้นให้รัฐบาลต่างๆ ออกมาตรการที่จำเป็น เพื่อยุติกลไกซึ่งทำให้พวกเขาต้องสูญเสียรายได้จากภาษีจำนวนมากในแต่ละปีได้หรือไม่? แต่จากตัวอย่างในอดีตที่ผ่านมา ทำให้นักวิชาการหลายคนไม่เชื่อว่า จะมีการแก้ปัญหาจริงจัง
✤ แพนดอรา เปเปอร์ส คืออะไร?
แพนดอรา เปเปอร์ส คือการสืบสวนจากความร่วมมือของนักข่าวครั้งใหญ่ที่สุดในโลก มีนักข่าวกว่า 600 คนจากองค์กรสื่อ 150 แห่งใน 117 ประเทศ ร่วมตรวจสอบเอกสารทางการเงินจำนวนกว่า 12 ล้านฉบับ ซึ่งรั่วไหลออกมาจากบันทึกลับของบริษัทออฟชอร์ 14 แห่ง ที่ให้บริการแก่บุคคลร่ำรวยหรือบริษัท คอยจัดเตรียมบริษัทเปล่า, กองทุน หรือทรัสต์ ในประเทศที่มีอัตราภาษีต่ำ โดยปิดบังตัวตนของเจ้าของตัวจริงจากสังคม หรือเจ้าหน้าที่รัฐ และบ่อยครั้งที่มีการช่วยเหลือเรื่องการเปิดบัญชีในประเทศที่มีการตรวจสอบทางการเงินต่ำ
เอกสารดังกล่าวมีขนาดข้อมูลถึง 2.94 เทระไบต์ ตกถึงมือ สมาคมนักข่าวสืบสวนระหว่างประเทศ (ICIJ) ซึ่งแชร์ไปยังสื่อพันธมิตรทั่วโลก ในรูปแบบที่หลากหลาย ทั้งเอกสาร, ภาพ, อีเมล, แผ่นตารางทำการ และอื่นๆ
ซึ่งบันทึกข้อมูลจำนวนมหาศาลเกี่ยวกับ บุคคลผู้ได้รับประโยชน์ทอดสุดท้ายที่มีชื่อเป็นเจ้าของบริษัทตามสถานที่ต่างๆ เช่น เกาะบริติช เวอร์จิน, สาธารณรัฐเซเชลส์, ฮ่องกง, เบลีซ, ปานามา, เซาท์ ดาโกตา และอื่นๆ ที่อำนาจศาลและกฎหมายคลุมเครือ
เอกสารบางส่วนมีถูกบันทึกตั้งแต่ช่วงปี ค.ศ. 1970 แต่เอกสารส่วนใหญ่ที่ ICIJ ตรวจสอบ ถูกสร้างขึ้นระหว่างปี 1996-2020 ครอบคลุมเรื่องต่างๆ มากมายทั้งการสร้างบริษัทเปล่า, กองทุน หรือทรัสต์ และ
ใช้องค์การเหล่านี้ในการซื้ออสังหาริมทรัพย์, เรือยอชต์, เครื่องบินเจ็ต และประกันชีวิต หรือใช้เพื่อการลงทุนและโยกย้ายเงินระหว่างบัญชีธนาคาร, วางแผนส่งมอบมรดก หรือปัญหาเกี่ยวกับมรดกอื่นๆ และใช้เพื่อการเลี่ยงภาษีผ่านแผนการทางการเงินอันซับซ้อน เอกสารบางฉบับยังพัวพันกับคดีอาชญากรรมทางการเงิน เช่น การฟอกเงินด้วย
สมเด็จพระราชาธิบดี อับดุลเลาะห์ที่ 2 แห่งจอร์แดน
✤ เปิดโปงทรัพย์สินลับผู้นำโลก
แพนดอรา เปเปอร์ส ยังเผยให้เห็นด้วยว่า ผู้มีอิทธิพลของโลกบางคน รวมทั้งนักการเมืองมากกว่า 330 คน จาก 90 ประเทศ ใช้บริษัทออฟชอร์ ในการซ่อนทรัพย์สินของตัวเองอย่างไร
โดยกรณีที่ได้รับการเปิดเผยจนถึงตอนนี้รวมถึง เรื่องที่ เจ้าของอสังหาริมทรัพย์กว่า 1,500 แห่งในสหราชอาณาจักรซึ่งซื้อผ่านบริษัทออฟชอร์ มีผู้ที่ถูกกล่าวหาคดีคอร์รัปชันอยู่ด้วย
ครอบครัวของเจ้าผู้ปกครองประเทศกาตาร์ ถูกกล่าวหาว่า เลี่ยงจ่ายภาษีมูลค่าถึง 18.5 ล้านปอนด์ ในการซื้อคฤหาสน์หรูในกรุงลอนดอน ในขณะที่เซอร์ฟิลิป กรีน กับภรรยา นักธุรกิจใหญ่ด้านการค้าปลีก ถูกกล่าวหาว่า ใช้จ่ายเงินมหาศาลในการซื้ออสังหาริมทรัพย์หรู ทั้งที่เชนร้านค้าของพวกเขากำลังจะล้ม
นอกจากนั้นยังมีกรณีของ คิงอับดุลเลาะห์ที่ 2 แห่งจอร์แดน ถูกกล่าวหาว่า แอบซื้ออสังหาริมทรัพย์หลายแห่งในสหราชอาณาจักรกับสหรัฐฯ มูลค่ากว่า 70 ล้านปอนด์ ส่วนตระกูลอาลีเยฟ ของประธานาธิบดี อิลฮาม แห่งอาเซอร์ไบจาน ถูกกล่าวหาว่าแอบเข้าไปมีส่วนร่วมกับการทำข้อตกลงซื้ออสังหาริมทรัพย์ในสหราชอาณาจักร มูลค่ากว่า 400 ล้านปอนด์
ขณะที่ประธานาธิบดี วลาดิเมียร์ ปูติน ถูกโยงเข้าไปพัวพันกับทรัพย์สินลับในโมนาโก ขณะที่นายกรัฐมนตรี อันเดรจ บาบิส ของสาธารณรัฐเช็ก ถูกกล่าวหาว่า ไม่เปิดเผยว่าใช้บริษัทลงทุนในต่างประเทศในการซื้อบ้านตากอากาศ 2 แห่งในฝรั่งเศส มูลค่า 12 ล้านดอลลาร์สหรัฐ และครอบครัวของประธานาธิบดี อูฮูรู เคนยัตตา แห่งเคนยา ถูกกล่าวหาว่า ครอบครองเครือข่ายบริษัทออฟชอร์มานานหลายสิบปีแล้ว
✤รู้จักบริษัทออฟชอร์ และ Tax Haven
บริษัทออฟชอร์ คือบริษัทที่ไม่เปิดเผยชื่อเจ้าของ ตั้งอยู่ในประเทศ หรือดินแดนที่มีองค์ประกอบหลัก 3 อย่างคือ สามารถตั้งบริษัทได้โดยง่าย, มีกฎหมายที่ทำให้การระบุตัวเจ้าของบริษัททำได้ยาก และเก็บภาษีเงินได้นิติบุคคลต่ำ หรือไม่มีเลย ซึ่งสถานที่เหล่านี้จะถูกเรียกว่า Tax Haven หรือ แหล่งหลบภาษี โดยสถานที่ที่เป็นที่รู้จักกันดีคือ เหล่าดินแดนโพ้นทะเลของอังกฤษ เช่น หมู่เกาะเคย์แมน กับบริติช เวอร์จิน รวมทั้งประเทศอย่างสวิตเซอร์แลนด์ และสิงคโปร์
กฎหมายของหลายประเทศ มีช่องโหว่ที่ทำให้ผู้คนสามารถใช้บริษัทออฟชอร์ และ Tax Haven ในการหลบเลี่ยงการจ่ายภาษีอย่างไม่ผิดกฎหมาย นอกจากนี้ บางคนยังอ้างเหตุผลหลายอย่างว่าทำไมพวกเขาจึงอยากกระจายทรัพย์สินไว้ในต่างประเทศ เช่นทำเพื่อป้องกันการโจรกรรม และป้องกันทรัพย์สินจากรัฐบาลที่ไม่มีเสถียรภาพ แต่การใช้บริษัทออฟชอร์ ก็เป็นวิธีที่กลุ่มอาชญากรรมนำไปใช้เพื่อการฟอกเงินเช่นกัน
✤ แพนดอรา เปเปอร์ส จะนำไปสู่การแก้ปัญหาหรือไม่?
นักวิชาการหลายคนไม่เชื่อว่า รัฐบาลต่างๆ จะแก้ปัญหาอย่างจริงจัง หนึ่งในนั้นคือนายไบรอัน มิลเนอร์ คอลัมนิสต์ด้านเศรษฐศาสตร์ของเว็บไซต์ข่าว Globe and Mail ผู้กล่าวว่า การเปิดเผยของ ICIJ ทำให้เห็นภาพอันน่าหดหู่ ว่า การบริหารอำนาจและการเงินในศตวรรษที่ 21 ซึ่งลัทธิอำนาจนิยมและความไม่เท่าเทียมขยายวงกว้างมากขึ้นนั้น เป็นอย่างไร และกฎหมายทั่วโลกถูกบิดเบือนและถูกทำลายมากแค่ไหน ด้วยระบบการเงินลับๆ ซึ่งเกิดขึ้นได้เพราะชาติร่ำรวย
หลังจาก แพนดอรา เปเปอร์ส ถูกเผยแพร่ออกมา ผู้ที่มีชื่อถูกระบุอยู่ในเอกสารต่างออกมาปฏิเสธความเกี่ยวข้องหรือการกระทำผิด ขณะเจ้าหน้าที่ผู้รับผิดชอบเรื่องปกป้องการเงินและระบบภาษีของประเทศ ก็ออกมาให้สัญญาว่าจะตรวจสอบเรื่องนี้ เช่น นายริชี ซูนาค รัฐมนตรีคลังของอังกฤษ ระบุว่า
พวกเขาจะตรวจสอบเอกสารดังกล่าว เพื่อดูว่า จะเรียนรู้อะไรได้บ้าง ขณะที่เจ้าหน้าที่อาวุโสในรัฐบาลของโจ ไบเดน ผู้นำสหรัฐฯ ยืนยันว่า ประธานาธิบดีมุ่งมั่นที่จะแก้ปัญหาการซ่อนทรัพย์สินในต่างประเทศ ทำให้กฎหมายภาษีเป็นธรรม และอุดช่องโหว่ของกฎหมาย ให้การซ่อนเงินทำได้ยากขึ้น
“ผมคงเชื่อในคำสัญญาเหล่านี้มากกว่านี้ ถ้าผมไม่เคยได้ยินคำพูดคล้ายๆ กันมาตั้งแต่ยุคการปกครองของโอบามา (พ.ศ. 2551-2560)” นายมิลเนอร์กล่าว และเสริมด้วยว่า มีข้อเท็จจริงที่น่ากังวลคือ ถึงแม้ว่าสหรัฐฯ จะได้ข้อมูลทรัพย์สินที่ชาวอเมริกันนอกประเทศถือครอง
พวกเขากลับไม่ลงนามในการแลกเปลี่ยนข้อมูลทางการเงินกับประเทศอื่นๆ ตามมาตรฐานที่ OECD กำหนด ซึ่งนั่นอาจเป็นสาเหตุที่ทำให้รัฐเซาท์ ดาโกตา ถูกระบุว่าเป็นแหล่งหลบภาษีขนาดใหญ่ในการเปิดโปงล่าสุด
เจอราร์ด ไรล์ ผู้อำนวยการของ ICIJ
ในตอนที่บาฮามาส ซึ่งเคยถูกจัดว่าเป็นแหล่งหลบภาษียอดนิยม ส่งสัญญาณจะยกระดับการตรวจสอบทางการเงินเมื่อปี 2561 มีเจ้าหน้าที่หลายคนเตือนว่า ชาวลาตินอเมริกาที่ใช้บริการ tax haven อยู่นั้น อาจหอบเงินไปที่อื่น ซึ่งการเปิดโปงของ แพนดอรา เปเปอร์ส แสดงให้เห็นว่า เงินหลายสิบล้านดอลลาร์ ถูกโยงจากแหล่งหลบภาษีต่างประเทศ เข้าสู่แคริบเบียน, ยุโรป และเซาท์ ดาโกตา ขณะที่อีกนับสิบรัฐกำลังแข่งขันกันทำธุรกิจคล้ายๆ กันนี้
ในกรณีของสหราชอาณาจักร ซึ่งแพนดอรา เปเปอร์ส เผยให้เห็นว่า มีอสังหาริมทรัพย์ถูกบริษัทต่างชาติที่ไม่รู้ว่าใครเป็นเจ้าของถือครองเป็นจำนวนมาก พวกเขามีการร่างกฎหมายเปิดเผยชื่อเจ้าของอสังหาริมทรัพย์ในประเทศตั้งแต่ปี 2561 แล้ว
แต่จนถึงตอนนี้มันยังไม่ถูกเสนอเข้าสู่สภา ในปี 2562 รัฐสภาถึงขั้นออกรายงานว่า ระบบของสหราชอาณาจักร ดึงดูดกลุ่มคนที่ต้องการใช้อสังหาริมทรัพย์เพื่อปกปิดเงินผิดกฎหมายเข้ามาในประเทศ แต่ก็ยังไม่มีการแก้ไข
นายเจอราร์ด ไรล์ ผู้อำนวยการของ ICIJ ก็ออกมาแสดงความไม่เชื่อเช่นกันว่า จะมีการแก้ปัญหาอย่างจริงจัง เพราะ แพนดอรา เปเปอร์ส ทำให้เห็นว่า กลุ่มผู้ที่สามารถยุติปัญหาการซ่อนเงินในต่างประเทศได้นี่แหละ คือกลุ่มที่ได้รับประโยชน์จากเรื่องนี้ จึงไม่มีแรงกระตุ้นใดๆ ให้พวกเขาไปยุติมัน
ผู้เขียน : ทิตชนม์ สว่างศรี
ที่มา : BBC, theglobeandmail, dawn
- 7
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
