12 ต.ค. 2021 เวลา 12:21 • ประวัติศาสตร์
รัฐบาลเนเธอร์แลนด์…ใช้พลังสมองสร้างโครงการ Delta Works เพื่อมนุษย์จะ “ใช้ชีวิตอยู่กับน้ำ” ไม่ยอมให้น้ำมา “คุกคาม” ชีวิตความเป็นอยู่ …ไม่ขอยอมแพ้พลังธรรมชาติ
โครงการนี้…ได้รับการประกาศให้เป็น 1 ใน 7 สิ่งมหัศจรรย์ของโลกสมัยใหม่ด้านวิศวกรรมโยธา
1
“ฮอลแลนด์” เป็นชื่อเรียกอย่างไม่เป็นทางการในภาษาอังกฤษ เข้าใจง่ายๆ คือ เป็นมณฑลหนึ่งทางตะวันตกของประเทศ “เนเธอร์แลนด์” ชาวยุโรปเองก็เรียกแบบสลับไป-มา แต่ก็เข้าใจ
4
ในอดีตเมื่อราว 400 กว่าปีมาแล้วนักแล่นเรือจากฮอลแลนด์ (ชาวสยามเรียกว่า “ชาวฮอลันดา”) คือ มหาอำนาจทางทะเล เก่งฉกาจในการเดินเรือข้ามมหาสมุทร ก้าวหน้า ล้ำยุคกว่าใครในทางศิลปะ วิทยาการ กำลังทหาร และอาวุธ
2
ฝรั่งฮอลันดา ตั้งใจแล่นเรือข้ามโลกมาค้าขาย และยังมี “เรือปืน” มาเป็น “กำปั่นเหล็ก” เบ่งกล้ามโชว์…ทุกนครรัฐหวั่นเกรง….
1
ไม่น่าเชื่อ..แต่ต้องเชื่อ…แผ่นดินอยุธยา ในปลายสมัยสมเด็จพระพระนเรศวรมหาราช และแผ่นดินสมเด็จพระเอกาทศรถ มีการติดต่อสัมพันธ์กับฮอลันดา
1
พ.ศ.2147 เรือสินค้า และทูตฮอลันดาเข้ามาติดต่อกับกรุงศรีอยุธยาครั้งแรกใน โดยมาถึงเมืองปัตตานี…แล่นเรือต่อมาถึงอยุธยา
4
จุดมุ่งหมายสำคัญของฮอลันดา คือต้องการแล่นเรือไปซื้อสินค้าจากจีนและหาช่องทางเข้าไปค้าขายในประเทศจีน
2
อยุธยามี ของป่าและธัญญาหาร เช่น ไม้ยาง ไม้กฤษณา ดีบุก หนังสัตว์ น้ำมันมะพร้าว และข้าว ชาวฮอลันดาจึงเห็นประโยชน์จากการเข้ามาค้าขายที่กรุงศรีอยุธยา
พ.ศ.2151-2308 ตั้งสถานีการค้าที่กรุงศรีอยุธยา
2
ความสัมพันธ์ระหว่างบริษัทอินเดียตะวันออกของฮอลันดากับราชสำนักอยุธยารุ่งเรืองมาก
1
พ.ศ.2151 คณะทูตไทยเดินทางไปกรุงเฮก ถวายพระราชสาส์นแด่กษัตริย์ฮอลันดา นับเป็นคณะทูตไทยชุดแรกที่เดินทางไปถึงทวีปยุโรป
ชาวฮอลันดา แล่นเรือสำเภาข้ามโลก มาค้าขายในเอเชียแข่งกับชาวยุโรปชาติอื่นๆ
บทพิสูจน์ คือ ฮอลันดา ตั้งสถานีการค้าใหญ่โต เลยเถิดไปถึงการยึดดินแดน “ชวา” ปัจจุบัน คือ อินโดนีเซีย
คนทั่วโลก เรียก “คน” ในดินแดนตรงนี้ว่า ชาวดัตช์
เกริ่นนำด้วยประวัติศาสตร์เพื่อบอกความเก่ง กล้า ของชาวดัตช์
1
ประเด็นหลักที่จะขอชวนพูดคุยคือ …“ชาวดัตช์” คือ ชนชาติที่ “บริการ-จัดการน้ำ” ได้เย้ยฟ้า ท้าน้ำ แบบชาวโลกยกย่อง
1
ประเทศเนเธอร์แลนด์ อยู่บนทะเลเหนือที่ปากแม่น้ำไรน์และมิวส์ มีแม่น้ำและทะเลสาบ พื้นที่ต่ำ พื้นที่ชุ่มน้ำ เหมือนใยแมงมุม
1
ดินแดนตรงนี้อยู่ต่ำกว่าระดับน้ำทะเล จุดต่ำสุดในเนเธอร์แลนด์ คือ ที่ลุ่มใกล้กับเมืองรอตเตอร์ดัม ซึ่งอยู่ต่ำกว่าระดับน้ำทะเลประมาณ 7 เมตร
1
ชาวดัตช์คือ ชนเผ่าที่สู้ เผชิญกับภัยพิบัติจากน้ำมาหลายร้อยปี
1
นี่เป็นเหตุผลที่ ชาวดัตช์ ผลิต “กังหันลม” นับหมื่น นับแสนทั่วพื้นที่เพื่อการระบายน้ำ ไล่น้ำไปให้พ้น
2
กังหันลมจึงกลายเป็นสัญลักษณ์ของฮอลแลนด์
2
(อันที่จริง..หลายพื้นที่ในโลกนี้ มนุษย์ก็ตั้งใจจะเผชิญและขอใช้ชีวิตอยู่กับน้ำ..บรรพบุรุษไทย ก็อยู่กับน้ำมาตั้งแต่โบราณกาล อยุธยา คือ “สมรภูมิรบ” ที่พม่าต้องขยาดเมื่อถึงฤดูน้ำหลาก ชาวยุโรปที่แล่นเรือสำเภาเข้ามาค้าขายตั้งแต่สมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น ก็บันทึกว่า ชาวสยามจำนวนมหาศาล…ใช้ชีวิต-ครอบครัวอยู่บนแพ )
3
เนเธอร์แลนด์ มีลักษณะภูมิประเทศส่วนใหญ่เป็นพื้นที่ราบลุ่ม และมีพื้นที่ประมาณ 1 ใน 4 ของประเทศ ซึ่งอยู่ต่ำกว่าระดับน้ำทะเล ถ้าไม่มีการป้องกันจะถูกน้ำท่วมจากทะเล แม่น้ำ และทะเลสาบ ในพื้นสามเหลี่ยมปากแม่น้ำจะมีความเสี่ยงกับน้ำท่วม
6
สภาพภูมิอากาศ น้ำทะเลที่เพิ่มมากขึ้น และการขยายตัวของประชากร พื้นสามเหลี่ยมปากแม่น้ำของเนเธอร์แลนด์มีประชากรอาศัยอยู่อย่างหนาแน่นนั้น จึงต้องมีการออกแบบการจัดการน้ำ เพื่อป้องกันและเตรียมรับมือกับน้ำท่วมที่เกิดขึ้นซ้ำซาก
3
พ.ศ.2496 เกิดเหตุการณ์น้ำท่วมครั้งใหญ่ในทะเลเหนือ เป็นหายนะของประเทศ สร้างความเสียหายเป็นวงกว้างและคร่าชีวิตผู้คนไป 1,835 คนทั่วประเทศ
3
ในเมืองอัมสเตอร์ดัม… อาคารหลายแห่งในเมืองเก่า สร้างบนฐานของกองไม้ที่ฝังลึกลงไปในดิน เนื่องจากดินพรุไม่แข็งพอในตัวเอง เมื่อดินแห้งมากขึ้นในช่วงเดือนที่อากาศอบอุ่น ไม้ก็เริ่มพังทลาย
หลังจากฝนตกหนัก น้ำท่วมขัง อาคารในเมืองทรุดตัว
1
รัฐบาลเนเธอร์แลนด์ “ขอยืนหยัดต่อสู้” เพื่อปกป้องมาตุภูมิ
พ.ศ.2536 และ 2538 น้ำท่วมในแม่น้ำไรน์และแม่น้ำมิวส์ทำให้มีผู้อพยพออกจากบ้านมากกว่า 200,000 คน
1
นี่คือ การกระตุ้นให้มีการก่อสร้าง Delta Works ซึ่งเป็นระบบป้องกันน้ำท่วมที่ใหญ่ที่สุดในโลก ทางตะวันตกเฉียงใต้ของประเทศ
1
หายนะที่เจ็บปวด…ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทัศนคติต่อการ “ป้องกัน” ภัยพิบัติ และในไม่ช้าก็ปูทางสำหรับโครงการ “ที่อยู่ของน้ำ” (Room for the River คนไทยเข้าใจดีว่า..คือ แก้มลิง)
3
นักวิชาการ รัฐบาล เห็นตรงกันว่า Room for the River คือ หัวใจในการทำงาน และ ได้ผลจริง
ตรงนี้สำคัญที่สุดนะครับ… เมื่อจะทำโครงการขนาดยักษ์ เพื่อประเทศชาติ เพื่อประชาชน ถ้าเริ่มจากการโกงกิน แบ่งเปอร์เซ็นต์ หาเงิน…ก็ต้องจมน้ำกันต่อไปทั้งชาติ
6
งานวิชาการ…ไม่จำเป็นต้องเห็นตรงกันเสมอไป…แต่ต้องไม่เตะตัดขา ไม่ลอบกัด ไม่ทรยศต่อหลักการ
2
ชาวดัตช์ ตั้งใจจะใช้ชีวิตตรงนี้ ขออยู่แบบ “สู้กับน้ำ” ทั้งชีวิต
1
ทุกอย่าง..มีจุดเริ่มต้น
วันที่ 15 สิงหาคม พ.ศ.2546 ได้มีการเปิดตัวแคมเปญโดยมีสโลแกนว่า ‘Nederland leeft met Water’ ซึ่งแปลได้คร่าวๆ ว่า ‘ชาวดัตช์อาศัยอยู่ร่วมกับน้ำ’ หรือ ‘ชาวดัตช์พึ่งพาน้ำ’ ไม่ว่าจะด้วยวิธีใด ความสัมพันธ์ระหว่างชาวดัตช์กับน้ำกำลังถูกจัดการ
4
กลางปี 2551 ผู้คนต่างให้ความสนใจกับคำถามว่าจะจัดการกับน้ำในประเทศเนเธอร์แลนด์อย่างไรในอนาคต ผ่านทางการโฆษณาทางวิทยุและโทรทัศน์ ป้ายโฆษณา และอินเตอร์เน็ต
4
มีการศึกษา สำรวจ นักวิทยาศาสตร์เห็นพ้องกันว่า …ไม่สามารถเอาชนะธรรมชาติได้.. แต่จะป้องกันได้
ชาวดัตช์ ขอคิดเอง ขอทำเอง
ภัยพิบัติ พายุที่กระหน่ำมานานนับร้อยปี ทำให้เกิดน้ำท่วมในฤดูหนาวมัน คือ ความตายของชาวดัตช์ที่แสนทรมาน
1
รัฐบาลตัดสินใจทุ่มงบประมาณ 2.4 แสนล้านบาท สร้าง Delta Work หลักๆ คือมี “พนังกั้นน้ำ” ที่สามารถสกัดคลื่นสูงถึง 40 ฟุต จากระดับน้ำทะเลยาวถึง 600 กิโลเมตร
2
ผู้เชี่ยวชาญด้านการจัดการน้ำ ภาคประชาสังคม และหน่วยงานจากทุกระดับของรัฐมารวมกันทำงาน
2
Delta Work เป็นโครงการพัฒนาระบบจัดการน้ำ และควบคุมผลกระทบจากภัยพิบัติทางน้ำ ซึ่งมีลักษณะเป็นโครงการทางวิศวกรรมขนาดยักษ์ เกิดสิ่งก่อสร้างทางวิศวกรรมที่สามารถแก้ปัญหาน้ำท่วมในระยะยาวได้ยั่งยืน
เริ่มแรก… โครงการนี้ มีจุดมุ่งหมายเพื่อสร้าง “ทะเลสาบน้ำจืดขนาดยักษ์” ซึ่งสิ่งนี้…จะทำให้เกิดการทำลายสิ่งแวดล้อมครั้งใหญ่ ด้วยการสูญเสียระบบนิเวศของน้ำเค็มทั้งหมดและมีผลกระทบต่อการประมงในทุกรูปแบบ
2
ปิดปากแม่น้ำ Rhine, Maas และ Schelde
เกิดการคัดค้าน จากนักสิ่งแวดล้อมและชาวประมง มีการถกเถียงในรัฐสภาให้แก้ไขรูปแบบ แทนที่จะสร้างเขื่อนกั้นปากแม่น้ำ
1
รัฐบาลยอมปรับแผน….โดยขอสร้าง “แนวป้องกันคลื่นพายุ” โดยพื้นฐานแล้วนี่คือวาล์วปิด-เปิดน้ำทะเล ขนาดมโหฬารที่สามารถปิดได้เมื่อพายุกระหน่ำ
1
แนวป้องกันคลื่นพายุ จะปิดก็ต่อเมื่อคาดว่าระดับน้ำทะเลจะสูงขึ้น 3 เมตรจากระดับน้ำทะเลปานกลาง ภายใต้สภาวะปกติ ปากน้ำจะเปิดออก และน้ำเค็มก็ไหลเข้าและออกตามกระแสน้ำ ผลจากการเปลี่ยนแปลงแนวคิด จำเป็นต้องเสริมกำลังเขื่อนกว่า 200 กม.
แนวคิดที่ปรับใหม่ ทำให้กระทบต่อเส้นทางคมนาคม เนื่องจากการใช้งานเครื่องกีดขวางมีผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม การประมง และระบบบริหารจัดการน้ำ แต่ก็มีทางออก…
2
การตัดสินใจในการเปิดหรือปิดประตูจึงได้รับการพิจารณาอย่างรอบคอบ ความปลอดภัยของคันกั้นน้ำโดยรอบได้รับผลกระทบจากการดำเนินการกีดขวาง
ในทางเทคนิค และ ทางสภาพระบบนิเวศ ถือว่า ลงตัว
นักวางผังเมืองและสถาปนิกรุ่นใหม่ที่มีความตระหนักรู้เกี่ยวกับความเสี่ยงที่เกี่ยวข้องกับสภาพอากาศ เห็นพ้องในโครงการ โดยเฉพาะที่ตั้งเมืองและที่พักอาศัยที่ต้องสอดคล้อง…จะปลอดภัยจากน้ำท่วม
2
การก่อสร้างโครงการดังกล่าวนอกจากจะเป็นการปกป้องชีวิตและทรัพย์สินของประชาชนแล้ว ยังเป็นการป้องกันความเสียหายทางเศรษฐกิจของเมืองรอตเตอร์ดัมและมืองแอนต์เวิร์ป อันเป็นเมืองท่าที่สำคัญของยุโรปด้วย
1
ในระบบงานย่อย สร้างประตูระบายน้ำบริเวณปากอ่าว เพื่อควบคุมน้ำทะเลไม่ให้ทะลักเข้าแม่น้ำ ซึ่งเสี่ยงต่อภาวะน้ำท่วมในพื้นที่อยู่อาศัยของประชาชน
1
ชาวดัตช์ สร้างเรือดูดทรายขนาดยักษ์ ดูดทรายจากท้องน้ำ ท้องทะเล แล้วพ่นไปในอากาศ ไปถมพื้นที่ใหม่ เหมือนการย้ายพื้นที่บก สร้างทะเลแบบอัศจรรย์…นักวิชาการทั่วโลกขอไปดูงาน
8
ปรับพื้นที่โดยการสูบน้ำออกจากทะเลสาบและทางน้ำต่างๆ เพื่อให้ใช้ประโยชน์ได้ เช่นสามารถสร้างเขื่อน ทางระบายน้ำ และสถานีสูบน้ำจำนวนมาก เพื่อป้องกันไม่ให้พื้นที่ประมาณครึ่งหนึ่งของประเทศ ประสบสภาวะน้ำท่วม
2
โครงการอัจฉริยะเพื่ออยู่ และ สู้กับน้ำระดับโลก เสร็จเมื่อ พ.ศ.2540 ชาวโลกประจักษ์ต่อสายตา ว่าเนเธอร์แลนด์ มีสิ่งก่อสร้างด้านวิศวกรรมการจัดการน้ำขนาดใหญ่ที่สุดในโลก
1
กำแพงกั้นคลื่นทะเล ซึ่งทำหน้าที่กั้นบริเวณปากแม่น้ำและตลอดลำน้ำในประเทศเนเธอร์แลนด์ เป็นทั้งแบบที่กั้นถาวรและแบบที่สามารถเปิด-ปิดให้สัญจรทางน้ำได้ รวมทั้งหมด 14 แห่ง ประกอบ
ด้วย
1
หลักการทำงานของ Delta Works คือ ทำหน้าที่กั้นน้ำทะเลและแม่น้ำออกจากกัน
ประตูปิด-เปิดน้ำทะเลขนาดยักษ์ 1 เดียวของโลก ในเนเธอร์แลนด์แดนกังหันลม ยังส่งผลดีต่อตัวชายฝั่ง ไม่เกิดการกัดเซาะชายฝั่ง พื้นที่ที่อยู่อาศัยของประชาชนไม่หายไปไหน ส่วนที่อยู่ด้านในเขื่อนก็ยังคงเป็นน้ำจืดไม่มีน้ำเค็มจากทะเลเข้ามาปนเปื้อน สามารถนำมาใช้ในการเกษตรได้ โดยที่ประตูระบายน้ำไม่ได้ทำหน้าที่ปิดกั้นน้ำทะเลอย่างถาวร แต่จะปิดเฉพาะเวลาที่มีคลื่นลมแรง ซึ่งเสี่ยงต่อการเกิดภาวะน้ำทะเลทะลักเข้ามาในพื้นที่ที่อยู่อาศัยของประชาชนได้
4
ปลายกรกฎาคม 2564 น้ำท่วมหนักในเยอรมนีและเบลเยียม มีผู้เสียชีวิต เนเธอร์แลนด์ได้รับผลกระทบเพียงเล็กน้อย
5
นี่มิใช่ปาฏิหาริย์ แต่คือ พลังสมอง ของชาวดัตช์
โฆษณา