11 ธ.ค. 2021 เวลา 02:00 • ข่าวรอบโลก
กางรายละเอียด “รัฐธรรมนูญ สหรัฐอเมริกา 234 ปี มีแค่ 1 ฉบับ”
เป็นที่ทราบกันดีอยู่แล้วว่าสหรัฐอเมริกาในสายตาของใครหลายคนมองว่าเป็นประเทศต้นแบบประชาธิปไตย แต่ประเด็นที่น่าสนใจก็คือ ตั้งแต่แยกตัวจากสหราชอาณาจักร ออกมาตั้งเป็นประเทศน้องใหม่เมื่อเกือบ 300 ปี ที่แล้ว มีรัฐธรรมนูญเพียงแค่ฉบับเดียวเท่านั้นตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน มีทั้งหมด 7 มาตรา และมีการแก้ไขทั้งหมด 27 ครั้ง
กางรายละเอียด “รัฐธรรมนูญ สหรัฐอเมริกา 234 ปี มีแค่ 1 ฉบับ”
รัฐธรรมนูญสหรัฐ (United States Constitution) เป็นกฎหมายสูงสุดของสหรัฐ รายละเอียดคร่าว ๆ เป็นกรอบการปฏิบัติสำหรับหน่วยงานของรัฐบาลกลางแห่งสหรัฐ และกำหนดความสัมพันธ์ระหว่างรัฐบาลกลางกับรัฐบาลท้องถิ่นของรัฐต่าง ๆ รวมถึงประชาชนทุกคนที่อาศัยอยู่ในสหรัฐด้วย 3 มาตราแรกของรัฐธรรนูญตั้งกฎและการแบ่งแยกอำนาจเป็น 3 ส่วนของรัฐบาลกลาง ได้แก่ ฝ่ายนิติบัญญัติ คือ รัฐสภาแบบสองสภา ฝ่ายบริหารนำโดยประธานาธิบดี และฝ่ายตุลาการนำโดยศาลสูงสุด สี่มาตราสุดท้ายวางกรอบหลักระบอบสหพันธรัฐ
รัฐธรรมนูญแห่งสหรัฐประกาศใช้เมื่อวันที่ 17 กันยายน ค.ศ. 1787 ในที่ประชุม ณ ฟิลาเดลเฟีย รัฐเพนซิลเวเนีย และรับรองโดยการประชุมในรัฐต่าง ๆ ในนามของประชาชน จนถึงปัจจุบัน รัฐธรรมนูญแห่งสหรัฐมีการเปลี่ยนแปลงแก้ไข มาแล้ว 27 ครั้ง โดยสิบครั้งแรกเป็นที่รู้จักว่า “รัฐบัญญัติสิทธิ (Bill of Rights)” นอกจากนี้รัฐธรรมนูญแห่งสหรัฐยังถือ “เป็นรัฐธรรมนูญที่เป็นลายลักษณ์อักษณที่เก่าแก่ที่สุด” ที่บังคับใช้อยู่ในปัจจุบัน
1
หากจะสรุปสาระสำคัญของรัฐธรรมนูญสหรัฐนั้นสามารถสรุปได้ดังนี้
1. รัฐธรรมนูญสร้างรูปแบบการปกครอง การปกครองแบบสาธารณรัฐ (Federation)
เป็นการเปลี่ยนแปลงรูปแบบการปกครองจากเดิมเป็นแบบสมาพันธ์รัฐ (Confederation) มาเป็นรูปแบบ สหพันธ์รัฐ(Federation) มีรัฐบาลกลางและรัฐบาลมลรัฐต่าง ๆ โดยให้อำนาจรัฐบาลกลาดูแลเรื่องที่มีความสำคัญต่อประเทศ ส่วนรัฐบาลมลรัฐมีอำนาจในการจัดการภายในมลรัฐในเรื่องที่กฎหมายไม่ได้มีการกำหนดให้เป็นอำนาจของรัฐบาลกลาง แต่การดำเนินการใด ๆ ของทั้งรัฐบาลของรัฐบาลกลางและรัฐบาลมลรัฐจะต้องอยู่ภายใต้รัฐธรรมนูญที่เป็นกฎหมายสูงสุดและยึดเป็นแนวปฏิบัติแนวทางเดียวกัน มีประธานาธิบดีเป็นผู้นำฝ่ายบริหารและเป็นประมุขของประเทศ โดยมาจากการเลือกตั้งโดยตรง 2 ครั้ง ซึ่งในครั้งแรกประชาชนเป็นผู้เลือกผู้ที่จะไปทำการเลือกตั้งประธานาธิบดี และผู้ที่ได้รับเลือกจะไปลงคะแนนเลือกตั้งผู้สมัครประธานาธิบดีอีกครั้งหนึ่ง
1
2. รัฐธรรมนูญสร้างระบบการแบ่งแยกอำนาจ (Separation of Power)
มีการแบ่งแยกอำนาจอธิปไตยออกเป็น 3 ส่วน คือ อำนาจนิติบัญญัติ อำนาจบริหาร อำนาจตุลาการ โดยกำหนดไว้ว่า
2.1 อำนาจนิติบัญญัติ คือ อำนาจในการออกพระราชบัญญัติต่าง ๆ ซึ่งสถาบันที่ทำหน้าที่นี้คือ รัฐสภาหรือสภาคองเกรสที่ประกอบด้วยสมาชิก 2 ส่วน คือ สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร มาจากการเลือกตั้งจากประชาชน มีวาระการดำรงตำแหน่ง 2 ปี และสมาชิกวุฒิสภา มาจากการเลือกตั้งโดยประชาชน มีวาระการดำรงตำแหน่ง 6 ปี
1
2.2 อำนาจบริหาร เป็นอำนาจในการบริหารราชการแผ่นดิน ผู้ที่มีหน้าที่ใช้อำนาจนี้ คือ ประธานาธิบดีและคณะรัฐมนตรี โดยประธานาธิบดีมาจากการเลือกตั้งโดยประชาชน มีวาระการดำรงตำแหน่ง 4 ปี และมีอำนาจแต่งตั้งคณะรัฐมนตรีเอง
1
2.3 อำนาจตุลาการ เป็นอำนาจในการตัดสินอรรถคดีความต่าง ๆ โดยสถาบันที่ใช้อำนาจนี้ คือ ศาล
3. รัฐธรรมนูญสร้างระบบตรวจสอบและคานอำนาจ (Checks and Balance)
นอกจากจะมีการแบ่งแยกอำนาจออกเป็น 3 ส่วนแล้ว ยังมีการกำหนดให้มีการตรวจสอบและคานอำนาจกัน เช่น สภาคอเกรสมีอำนาจในการออกพระราชบัญญัติ แต่ประธานาธิบดีมีสิทธิยับยั้งพระราชบัญญัตินั้นได้ (Veto) และ ประธานาธิบดีมีอำนาจในการแต่งตั้งผู้พิพากษาสูงสุดและคณะรัฐมนตรี แต่การเสนอต้องได้รับความเห็นชอบจากวุฒิสภาก่อน
โฆษณา