ชื่อ : เจตมูลเพลิงขาว
ชื่อท้องถิ่น : ปิดปิวขาว (เหนือ), ปี่ปีขาว (อีสาน)
ชื่อสามัญ : Ceylon Leadwort, White Leadwort
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Plumbago zeylanica
วงศ์พืช : Plumbaginaceae
ส่วนที่นิยมใช้ทำยา : ราก
รสยา : รสร้อน
สรรพคุณ : ขับลมในอก ขับโลหิตอันมีพิษ แก้ริดสีดวง แก้บวม บำรุงธาตุ บำรุงโลหิต แก้ปวดท้อง แก้คุดทะราด แก้ท้องเสียกระจายเลือดลม
การใช้งาน :
๑. เอาเข้ายาในพิกัดยาและตำรับยาแทนเจตมูลเพลิงแดง (มีฤทธิ์แรงกว่า) ในกรณีที่ไม่สามารถหาเจตมูลเพลิงแดงได้
๒. ราก ใช้เข้าตำรับยาที่แก้คุดทะราด
๓. ดอก ใช้เข้าตำรับยาแก้โรคตา แก้โรคที่ทำให้ร่างกายหนาวเย็น
๔. ต้น ใช้เข้าตำรับยาขับโลหิตระดูเน่าให้ตก
๕. นำรากไปต้มน้ำดื่มเป็นยาแก้ริดสีดวงทวาร รักษาโรคผิวหนัง บำรุงธาตุ แก้ปวดท้อง
๖. ตำรับยาพื้นบ้านล้านนา ใช้ ราก เข้ายาแก้ลมในตัว ปวดตัว
๗. ตำรับยาชาวเขาเผ่า อีก้อ แม้ว เย้า ใช้ "รากและลำต้น" ต้มน้ำดื่มแก้ไอ ปวดหลัง ขับปัสสาวะ รักษาโรคทางเดินปัสสาวะ นิ่ว ไข้มาลาเรีย ช่วยให้คลอดบุตรง่าย บำรุงร่ายกาย ทำให้อาเจียน , ใช้ "ใบ" ตำคั้นน้ำทาหรือพอก รักษาแผลสด ห้ามเลือด
๘. รักษากลากเกลื้อน : รากสดมาตำให้ละเอียด แล้วเอาไปผสมเหล้า หรือน้ำ
๙. โรคไข้มาลาเรีย : นำใบสดสัก ๘ - ๙ ใบมาตำให้ละเอียด โดยนำใบที่ตำไปพอกตรงข้อมือทั้งสองข้างตรงบริเวณชีพจร ให้พอกก่อนที่จะเกิดอการสัก 2 ชั่วโมง พอกจนเย็นแล้วจึงค่อยเอาออก
๑๐. แก้ฟกช้า : เอาใบสดมาตำ แล้วแช่ในเหล้า ใช้แก้บริเวณฟกช้า
๑๑. ยาขับประจำเดือน : รากแห้ง ๓๐ กรัมและเนื้อหมูแดง ๖๐ กรัม มาต้มกับน้ำ ดื่ม
๑๒. แก้อาการปวดบวมตามข้อและเคล็ดขัดยอก : นำรากแห้งประมาณ ๑.๕ - ๓ กรัม มาต้มน้ำหรือแช่เหล้า แล้วรับประทานจะแก้อาการปวดตามข้อและเคล็ดขัดยอก แต่จะกินวันละ ๕ มล. วันละ ๒ ครั้ง
๑๓. แก้อาการม้ามบวม : นำรากแห้งมาดองเหล้ารับประทาน แต่ถ้าอาการหนัก ก็นำใบสดมาตำให้ละเอียดคลุกกับข้าวเหนียวแล้วปั้นเป็นเม็ดขนาดพอดีนำไปนึ่งให้สุก รับประทานก่อนนอนแล้วตื่นนอนทีละ ๑ เม็ด
๑๔. แก้ฝี : ให้นำใบสดมาตำแล้วเอาผ้าก็อตผ่อ พอกบริเวณที่เป็นจนกระทั่งหาย
๑๕. รักษาโรคผิวหนังหนาเนื่องจากเสียดสีกันนาน : ใช้ใบสดและข้าวสวยอย่างละ ๑ กำมือและใส่เกลือเล็กน้อยตำเคล้ากันให้ละเอียด ในไปพอกบริเวณนั้น
ข้อควรระวัง : สตรีมีครรภ์ควรหลีกเลี่ยงการรับประทานตำรับยาที่มีส่วนผสมของเจตมูลเพลิงขาวเพราะอาจจะทำให้แท้งบุตร
อ้างอิง :
๑. คำอธิบายตำราโอสถพระนารายณ์ น.๓๓๑
๒. คัมภีร์เภสัชรัตนโกสินทร์ น.๘๓
๓. พจนานุกรมสมุนไพรไทย น.๒๓๑
๓. พืชอาหารและสมุนไพรท้องถิ่นบนพื้นที่สูง น.๑๒๑
๔. สมุนไพรพื้นบ้านล้านนา น.๑๗๓
#สมุนไพรไทย #พิกัดยาไทย #ตำรับยาไทย #เจตมูลเพลิงขาว
เจตมูลเพลิงขาว
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
