5 มี.ค. 2022 เวลา 01:00 • ข่าวรอบโลก
การขยายตัวของ NATO ในยุโรป
ในขณะที่ความตึงเครียดระหว่าง #รัสเซีย กับ #ยูเครน ยังไม่มีแนวโน้มสงบลงในเร็ววัน แต่ดูเหมือนว่าอีกหนึ่ง “ตัวแปร” ในสถานการณ์นี้อย่าง “นาโต” (NATO) กำลังถูกพูดถึงมากขึ้นเรื่อย ๆ
การขยายตัวของ NATO ในยุโรป
- นาโต คืออะไร
1
นาโต (Nato) ย่อมาจาก องค์การสนธิสัญญาป้องกันแอตแลนติกเหนือ (North Atlantic Treaty Organisation) ซึ่งเป็นกลุ่มพันธมิตรด้านการทหารที่ก่อตั้งขึ้นในปี 2492 โดยมีสมาชิกก่อตั้ง 12 ประเทศ คือ เบลเยียม แคนาดา เดนมาร์ก ฝรั่งเศส ไอซ์แลนด์ อิตาลี ลักเซมเบิร์ก เนเธอร์แลนด์ นอร์เวย์ โปรตุเกส สหราชอาณาจักร และสหรัฐ
บรรดาชาติสมาชิกได้ทำข้อตกลงในการให้ความช่วยเหลือซึ่งกันและกัน กรณีที่สมาชิกถูกโจมตีด้วยอาวุธ โดยวัตถุประสงค์ดั้งเดิมของนาโตคือ เพื่อต่อสู้กับภัยคุกคามจากรัสเซียที่แผ่ขยายอำนาจเข้าไปในยุโรป ช่วงหลังสงครามโลก
1
ในปี 2498 รัสเซียตอบโต้นาโตด้วยการก่อตั้งพันธมิตรทางทหารของตัวเองขึ้น ในหมู่ชาติคอมมิวนิสต์ในยุโรปตะวันออก ที่เรียกว่า องค์การสนธิสัญญาวอร์ซอว์ (Warsaw Pact)
หลังจากการล่มสลายของสหภาพโซเวียตในปี 2534 อดีตชาติสมาชิกองค์การสนธิสัญญาวอร์ซอว์ได้หันไปเข้าร่วมเป็นสมาชิกนาโต ทำให้ปัจจุบันนาโตมีสมาชิกรวมทั้งหมด 30 ประเทศ
1
- นาโตในสายตา “ปูติน”
1
ก่อนสั่งกองทัพบุกยูเครน ประธานาธิบดีวลาดิมีร์ ปูตินของรัสเซีย เคยกล่าวถึงประเด็นการขยายอิทธิพลของนาโตอยู่บ่อยครั้ง และบอกด้วยว่า มีความพยายามจะดึงยูเครนเข้าร่วมสมาชิก
2
ปัจจุบัน ยูเครนเป็น 1 ใน 3 ประเทศที่ประกาศชัดเจนว่าต้องการเข้าร่วมนาโต ซึ่งเป็นสิ่งที่รัสเซียคัดค้านมาโดยตลอด เนื่องจากยังคงมองว่ายูเครนเป็นส่วนสำคัญในขอบเขตอิทธิพลของตน ไม่ต่างกับเบลารุส ซึ่งเป็นพันธมิตรเหนียวแน่นกับรัสเซีย
นอกจากยูเครนมีความสำคัญทางภูมิศาสตร์ต่อรัสเซียในฐานะ “รัฐกันชน” กับโลกตะวันตกแล้ว ยังถือเป็นประเทศที่มีความผูกพันทางวัฒนธรรมและประวัติศาสตร์ในสายตารัสเซียด้วย
2
การประกาศเจตจำนงเข้าร่วมนาโตของยูเครนนั้น เกิดขึ้นครั้งแรกตั้งแต่เมื่อปี 2551 และคาดว่าจะยังไม่ได้ข้อสรุปในเร็ว ๆ นี้ ท่ามกลางความตึงเครียดกับรัสเซียในปัจจุบัน
1
อย่างไรก็ตาม การเติบโตกลุ่มสมาชิกนาโตที่ขยายมาทางตะวันออกของยุโรปหรือประชิดหน้าบ้านรัสเซีย ถือเป็น “เสี้ยนหนาม” ทิ่มแทงฝั่งปูตินมานาน
เดือน ธ.ค. 2564 ผู้นำรัสเซียกล่าวโจมตีนาโตในการแถลงข่าวส่งท้ายปีของเขาว่า “การขยายมาทางตะวันออกของนาโต เป็นเรื่องที่ยอมรับไม่ได้”
ขณะที่นาโตได้ประกาศนโยบายเปิดกว้าง หรือ “open-door policy”ในการรับสมาชิกใหม่ในอนาคต ทำให้ประเทศใดก็ตามมีสิทธิ์เข้าเป็นสมาชิกนาโต
2
ในช่วง 20 ปีที่ผ่านมา นาโตมีขนาดใหญ่ขึ้นอย่างชัดเจน โดยเฉพาะหลังจากได้สมาชิกจากยุโรปตะวันออกและคาบสมุทรบอลข่าน
- จุดยืนล่าสุดของนาโตต่อยูเครน
ในวันศุกร์ (4 มี.ค.) นาโตจัดการประชุมระดับรัฐมนตรีที่กรุงบรัสเซลส์ของเบลเยียม ท่ามกลางความตึงเครียดระหว่างรัสเซียกับยูเครน โดยมีสมาชิกรายใหญ่อย่างเยอรมนีและสหรัฐร่วมประชุมด้วย
แอนโทนี บลิงเคน รัฐมนตรีต่างประเทศสหรัฐ กล่าวว่า นาโตพร้อมที่จะปกป้องพันธมิตรและดินแดนจากการถูกโจมตีจากรัสเซีย แต่จะไม่สร้างความขัดแย้งกับฝ่ายใดก่อน
2
“นาโตเป็นกลุ่มพันธมิตรที่ตั้งขึ้นมาเพื่อปกป้องตนเอง เราไม่ต้องการสร้างความขัดแย้งกับฝ่ายใด แต่ถ้าเราเผชิญความขัดแย้ง เราก็พร้อมที่จะรับมือ และปกป้องดินแดนของนาโตทุกตารางนิ้ว” รมว.ต่างประเทศสหรัฐ ยืนกราน
1
ด้านโอลาฟ โชลซ์ นายกรัฐมนตรีเยอรมนี กล่าวว่า นาโตจะไม่ส่งกำลังทหารเข้าไปสู้รบในยูเครน
1
นอกจากนี้ นาโตยังคงยืนยันว่า ไม่มีนโยบายประกาศเขตห้ามบินเหนือน่านฟ้าของยูเครน เนื่องจากอาจเป็นการนำตัวเองเข้าไปสู่การเผชิญหน้าโดยตรงกับรัสเซีย
ขณะที่ประธานาธิบดีโวโลดิมีร์ เซเลนสกีของยูเครน ยังคงเดินหน้าเรียกร้องเรื่องนี้ แต่กล่าวว่า หากนาโตไม่สามารถตอบสนองได้ “ขอให้ส่งเครื่องบินมาแทน”
โฆษณา