ศัพท์น่ารู้คู่ฤดูฝน
เครดิตภาพ : https://www.shigaliving.co.jp/city/life/13238.html
หลังจากผ่านพ้นช่วงที่ร้อนระอุที่สุดในเดือนเมษายนมาแล้ว ประเทศไทยก็จะเข้าสู่ฤดูฝนซึ่งจะเริ่มตั้งแต่กลางเดือนพฤษภาคมไปจนถึงกลางเดือนตุลาคม เป็นระยะเวลาที่ยาวนานพอควรเลยทีเดียว
คำเรียก “ฝน” ที่ตกในลักษณะต่าง ๆ ก็มีไม่น้อยในภาษาไทย เช่น ฝนตกปรอย ๆ, ฝนไล่ช้าง คือฝนที่ตกหนักมาก ๆ ในระยะเวลาอันสั้นและหยุดอย่างฉับพลัน เป็นต้น ส่วนภาษาไทยพื้นบ้านก็มีคำเรียกฝนในแบบต่าง ๆ อย่างภาคใต้เรียกฝนที่ตกไม่หนักแต่ตกไม่หยุดว่า ฝนตกส็อกแส็ก หรือภาคเหนือเรียกฝนตกพรำ ๆ ว่า ฝนตกซิ ๆ แต่คนสระบุรีเรียกว่า ฝนตกริน ๆ
ทว่าลักษณะการตกของฝนและระยะเวลาที่ฝนตกของไทยกับญี่ปุ่นกลับต่างกัน ประเทศไทยซึ่งตั้งอยู่ในเขตภูมิอากาศร้อนชื้นแถบศูนย์สูตรทำให้มีฤดูกาลเด่นชัด 2 ฤดูคือ ฤดูฝนกับฤดูแล้ง ในภาษาญี่ปุ่นเรียกว่า 雨季と乾季(อุขิ-คังขิ) มีฝนตกชุก
ภาพคุ้นตาที่พบเจอกันทุกปีเมื่อฤดูฝนมาเยือน^^" เครดิตภาพ : https://tainobangohan.hatenablog.jp/entry/2018/06/08/160431
ส่วนญี่ปุ่นตั้งอยู่ในเขตภูมิอากาศอบอุ่น ซึ่งเป็นบริเวณที่ฤดูกาลทั้งสี่มีความแตกต่างอย่างเด่นชัด ทำให้ไม่มีฤดูฝน แต่จะเป็นลักษณะของฝนที่ตกในฤดูกาลทั้งสี่ ซึ่งมีชื่อเรียก “ฝน” แตกต่างกันไปตามฤดูกาลด้วย
ไหน ๆ ก็จะเข้าสู่หน้าฝนแล้ว เรามารู้จัก “ฝน” แต่ละแบบในภาษาญี่ปุ่นกันหน่อยดีกว่า^^
【ฝนในฤดูใบไม้ผลิ】
雪解雨（ゆきげあめ）ใช้เรียกฝนที่ตกเป็นครั้งแรกในฤดูใบไม้ผลิ ชะล้างหิมะให้ละลายเผยให้เห็นต้นหญ้าและใบอ่อนของต้นไม้
春雨（はるさめ）ฝนที่ตกปรอย ๆ ในช่วงปลายเดือนกุมภาพันธ์ถึงต้นเดือนมีนาคม
紅雨（こうう）ฝนที่ตกในช่วงที่ดอกไม้ผลิบาน ทำให้กลีบดอกไม้ร่วงหล่น
菜種梅雨（なたねつゆ）ฝนปรอย ๆ ที่ตกในช่วงที่ดอกมัสตาร์ดบาน ราว ๆ เดือนมีนาคมถึงเมษายน
ดอกมัสตาร์ดหลังฝนตก เครดิตภาพ : https://jpnculture.net/natane-tsuyu/
春時雨（はるしぐれ）ฝนที่ตกลงมาเป็นสายอย่างทันทีทันใดและตกเพียงชั่วครู่ในฤดูใบไม้ผลิ
発火雨（はっかう）ฝนที่ตกเป็นละอองกระทบดอกท้อ จนทำให้มองเห็นไกล ๆ เป็นสีแดงคล้ายไฟกำลังลุกโชน
催花雨（さいかう）ฝนที่ตกในช่วงที่ดอกซากุระกำลังจะบาน ให้ความหมายว่าเป็นฝนที่มาปลุกให้ดอกไม้ตื่นจากการหลับไหล
卯の花腐し（うのはなくたし）ฝนเดือนห้าที่ตกต่อเนื่องอย่างยาวนาน จนทำให้ดอกอุทสึจิ-卯の花 (ตระกูลเดียวกับดอกไฮเดรนเยีย) เน่า เรียกอีกชื่อหนึ่งว่า 五月雨（さみだれ）
ดอกอุทสึจิสีขาวละมุนตา อีกหนึ่งสัญญาณที่บอกให้รู้ว่า ฝนเดือนห้ากำลังจะมา เครดิตภาพ : http://blog.livedoor.jp/rh1-manyo/archives/39204367.html
※ เมื่อเข้าสู่ช่วงที่ฝนตกยาวนานก่อนจะเปลี่ยนผ่านจากฤดูใบไม้ผลิเป็นฤดูร้อน เรียกว่า 入梅（にゅうばい）หรือ 梅雨入り(つゆいり)
梅雨（つゆ、ばいう）ฝนที่ตกต่อเนื่องตั้งแต่ปลายเดือนพฤษภาคมไปจนถึงกลางเดือนกรกฎาคม อากาศในช่วงนี้จะเริ่มร้อนชื้นทำให้รู้สึกเหนอะหนะ ไม่สบายตัว แต่อีกนัยหนึ่งก็เปรียบเสมือนสัญญาณที่กำลังบอกพวกเราว่า ฤดูร้อนกำลังใกล้เข้ามาแล้วนะ!
ทำไมถึงเรียกฝนที่ตกยาวนานในช่วงนี้ว่า 梅雨
-ทฤษฎีแรก- ที่กล่าวถึงที่มาของคำศัพท์นั้นมาจากเสียงของคำที่ว่า ไบอุ-ばいう ว่ากันว่าคำว่า ไบ-ばい น่าจะมาจากตัวอักษรคันจิ 「黴」- カビ แปลว่า เชื้อรา เนื่องจากเป็นช่วงที่อากาศร้อนชื้นทำให้เกิดเชื้อราขึ้นได้ง่าย แต่หากเอาตัวอักษรนี้มาใช้เรียกชื่อลักษณะฝนในช่วงนี้ก็จะดูแปลก ๆ จึงหาคำพ้องเสียงมาแทน นั่นก็คือ 梅-อุเมะ อ่านเสียงจีนได้ว่า ไบ เช่นกัน
ลูกบ๊วยในหน้าฝน เครดิตภาพ : https://tenki.jp/suppl/saijiki_shuuka/2016/06/10/12491.html
-อีกทฤษฎีหนึ่ง- ได้แนวคิดจากลูกบ๊วย（梅）ที่จะสุกงอมในเดือนมิถุนายน เมื่อฝนตกกระทบกับลูกบ๊วยที่กำลังสุกงอมส่งกลิ่นหอมอ่อน ๆ ฟุ้งไปทั่ว ดังที่มัทสึโอะ มุเนะฟุสะ (บะโช) - 松尾宗房（芭蕉）ได้กล่าวไว้ในกลอนไฮกุ
「降る音や 耳も酸（す）うなる 梅の雨」
※มีความหมายว่า ฟังเสียงฝนที่ตกลงมากระทบลูกบ๊วยอย่างยาวนานจน แม้แต่หูก็คล้ายจะเปรี้ยวตามลูกบ๊วย
送り梅雨（おくりつゆ）ฝนห่าใหญ่ที่ตกช่วงปลายหน้าฝน ซึ่งเป็นหนึ่งในสัญญาณที่บ่งบอกว่าหน้าฝนปลายฤดูใบไม้ผลิกำลังจะจบลง บ้างก็เรียกว่า 暴れ梅雨（あばれつゆ）
返り梅雨（かえりつゆ）ฝนที่ตกหลังจากฝนห่าใหญ่ปลายหน้าฝนจบลง คล้ายว่ายังมีฝนหลงเหลืออยู่อีกนิดหน่อยในช่วงกำลังเข้าสู่ฤดูร้อน เรียก 残り梅雨（のこりつゆ）ได้ด้วย
送り梅雨 ฝนที่ตกหนักในช่วงปลายฤดูใบไม้ผลิ เครดิตภาพ : https://thegate12.com/jp/article/428
空梅雨（からつゆ）ใช้เรียกหน้าฝนในฤดูใบไม้ผลิที่มีปริมาณน้ำฝนน้อยกว่าที่ควรจะเป็น หรือเรียกอีกชื่อหนึ่งว่า 枯れ梅雨（かれつゆ）
小糠雨（こぬかあめ）ละอองฝนขนาดเล็กที่ละเอียดมาก ๆ ที่โปรยปรายเฉพาะในฤดูใบไม้ผลิ และฤดูใบไม้ร่วงจะเรียกว่า 霧雨（きりさめ）
【ฝนในฤดูร้อน】
白雨（はくう）ฝนที่ตกในช่วงเย็นของฤดูร้อนแล้วเมฆฝนเคลื่อนผ่านไปอย่างรวดเร็ว
洗車雨（せんしゃう）ใช้เรียกฝนที่ตกในวันที่ 6 กรกฎาคม ซึ่งเป็นวันก่อนหน้าเทศกาลทานะบะตะ(7 กรกฎาคม) โดยมีความเชื่อกันว่าเป็นฝนที่เกิดจากหนุ่มเลี้ยงวัว(ฮิโคะโบชิ) ที่ต้องการจะล้างทำความสะอาดรถลากของตน ก่อนจะได้มาเจอกับเจ้าหญิงทอผ้า(โอริฮิเมะ)ที่ทางช้างเผือกในวันที่ 7 กรกฎาคมของทุกปี
เครดิตภาพ : https://thegate12.com/jp/article/428
催涙雨（さいるいう）คือฝนที่ตกลงมาในวันทานะบะตะ เชื่อว่าเป็นน้ำตาของเจ้าหญิงทอผ้า(โอริฮิเมะ) ที่ร้องไห้ออกมาด้วยความเสียใจ เพราะได้พบเจอหนุ่มเลี้ยงวัว(ฮิโคะโบชิ) เพียงแค่วันเดียวแล้วต้องพลัดพรากจากกันไปอีก
喜雨（きう）คือสายฝนที่ตกลงมาหลังจากมีวันร้อนระอุต่อเนื่องหลายวัน สร้างความชุ่มฉ่ำแก่ผืนดินและคืนชีวิตให้แก่พืชผลที่กำลังจะแห้งเหี่ยว
御山洗（おやまあらい）ฝนที่ตกช่วงต้นเดือนกรกฎาคมบริเวณภูเขาไฟฟูจิ เชื่อว่าเป็นฝนที่ชะล้างภูเขาให้สะอาดและสดใส
夕立（ゆうだち）ฝนฟ้าคะนองที่มักมาในช่วงบ่าย ๆ เย็น ๆ ของฤดูร้อน อันเนื่องมาจากไอความร้อนระเหยขึ้นสู่ท้องฟ้า เรียกว่า ゲリラ豪雨（げりらごうう）ได้ด้วย
スコール（squall）ฝนไล่ช้าง
～เรื่องน่ารู้ในหน้าร้อน～
เมื่อพูดถึงสภาพอากาศในฤดูร้อน ไม่ว่าจะไทยหรือญี่ปุ่นหลายคนคงส่ายหน้า อุณหภูมิสูงในหน้าร้อนอาจไม่เป็นที่พึงประสงค์ของใครหลายคน ทว่าเมื่อฤดูร้อนที่ควรจะร้อนแต่กลับไม่ร้อนนั่นน่ากลัวยิ่งกว่า สภาพอากาศเย็นในฤดูร้อนภาษาญี่ปุ่นว่า เรอิกะ(冷夏)
ปรากฏการณ์เช่นนั้นที่เกิดในประเทศญี่ปุ่นมี 2 ลักษณะ คือ
1) อิทธิพลของลมตะวันออกเฉียงเหนือ（やませ）ที่เกิดจากความกดอากาศสูงในทะเลโอคอตสค์ (รัสเซีย) ซึ่งเคยเกิดขึ้นในฤดูร้อนปี ค.ศ. 1993 และ 2003
ยามะเสะ - ลมหนาวที่พัดจากทะเลโอคอตส์เข้าสู่ตอนเหนือของญี่ปุ่นในฤดูร้อน เครดิตภาพ : https://juken-geography.com/systematic/wind/
2) เกิดจากการพัดผ่านของความกดอากาศต่ำบริเวณตอนบนของญี่ปุ่น ประกอบกับลมตะวันตกเฉียงเหนือที่พัดมาจากประเทศจีนและปริมาณแสงแดดที่ไม่เพียงพอ ซึ่งเกิดขึ้นในฤดูร้อนปี ค.ศ. 1998
ปรากฏการณ์ดังกล่าวก่อให้เกิดผลกระทบต่อภาคการเกษตรของญี่ปุ่น ทำให้ไม่สามารถผลิตพืชผลได้เพียงพอต่อความต้องการในประเทศ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การทำนาซึ่งจะทำแค่ปีละ 1 ครั้งเท่านั้น
โดยผลกระทบจากสภาพอากาศเย็นในฤดูร้อนที่ถูกพูดถึงมากที่สุดคือ การนำเข้าข้าวจากประเทศไทย จีน และสหรัฐอเมริกามาทดแทนการขาดแคลนข้าวญี่ปุ่นมากกว่า 2.59 ล้านตัน ในปี ค.ศ. 1993 （１９９３年米騒動）
ภาพบรรยากาศการวางขายข้าวนำเข้าในวันแรกเมื่อปี ค.ศ. 1993 เครดิตภาพ : https://urbanlife.tokyo/post/32077/
【ฝนในฤดูใบไม้ร่วง】
秋雨（あきさめ）น้ำฝนเย็นฉ่ำที่ตกในช่วงปลายฤดูร้อนต้นฤดูใบไม้ร่วง
冷雨（れいう）ฝนที่ตกตอนค่ำ ๆ ในฤดูใบไม้ร่วง ทำให้อากาศหนาวเย็นขึ้น
秋黴雨（あきついり）ฝนที่ตกยาวต่อเนื่องในช่วงเข้าสู่ฤดูใบไม้ร่วง
秋出水（あきでみず）น้ำท่วมที่เกิดจากฝนตกหนักและมรสุมหลังเทศกาลโอบ้ง มักใช้ในงานวรรณกรรม
秋湿り（あきしめり）สภาพอากาศชื้นเนื่องจากฝนตกต่อเนื่องเป็นระยะเวลานานในฤดูใบไม้ร่วง มักใช้ในการประพันธ์กลอนไฮกุมากกว่าที่จะใช้พูดกันในชีวิตประจำวัน
伊勢清めのあめ（いせきよめのあめ）ฝนแห่งการชำระล้างที่ตกในวันถัดจากงานพิธีกรรมในศาลเจ้าอิเสะ ในวันที่ 17 กันยายน ซึ่งเป็นเทศกาลคันนะเมะ (神嘗祭)
伊勢清めのあめ ฝนแห่งการชำระล้าง เครดิตภาพ : https://blog.goo.ne.jp/tabijinja/e/6d29bca99a43c20be19fb7cd2913fdf9
白驟雨（はくしゅうう）ฝนเม็ดใหญ่ที่ตกหนักมากจนทำให้มองเห็นเป็นสีขาว
霧雨（きりさめ）ฝนเม็ดละเอียดคล้ายสเปรย์ ในทางอุตุนิยมวิทยาจะหมายถึง ฝนที่มีขนาดเล็กกว่า 0.5 มม. หากเป็นฝนลักษณะเดียวกัน แต่ตกในฤดูใบไม้ผลิจะเรียกว่า 小糖雨（こぬかあめ）
ลักษณะของฝน 白驟雨 ที่ตกหนักจนทำให้มองเห็นพื้นถนนเป็นสีขาว เครดิตภาพ : https://www.kochinews.co.jp/article/detail/396639
【ฝนในฤดูหนาว】
山茶花梅雨（さざんかつゆ）ฝนที่ตกในช่วงที่ดอกคามีเลียบานคือ ต้นเดือนธันวาคม เกิดจากความกดอากาศสูงเคลื่อนตัวไปทางเหนือและหยุดอยู่ในทะเลตอนใต้ของเกาะฮนชู เมื่อผ่านพ้นไปแล้วจะเข้าสู่ฤดูหนาว ในระยะนี้อากาศจะมีการเปลี่ยนแปลงอย่างมากทำให้เป็นหวัดได้ง่ายด้วย มีอีกชื่อหนึ่งว่า 山茶花時雨（さざんかしぐれ）
時雨（しぐれ）ลักษณะของฝนที่ตก ๆ หยุด ๆ ในช่วงปลายฤดูใบไม้ร่วงเข้าฤดูหนาว ช่วงนี้แม้ว่าท้องฟ้าจะแจ่มใสแต่จะมีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว จู่ ๆ ก็มืดครึ้มและมีฝนตกลงมาทันที
氷雨（ひさめ）ฝนหิมะ ฝนที่ตกลงมาพร้อมเกล็ดหิมะเรียกว่า มิโซเระ（みぞれ） มักตกในวันที่มีอากาศเย็นจัด
凍雨（とうう）ฝนเย็นเฉียบที่ตกในฤดูหนาว
山茶花-สะซังกะคือดอกไม้ในตระกูลดอกคามีเลีย บานในช่วงฤดูหนาว เครดิตภาพ : https://www.1gardening.net/51920466/
寒九の雨（かんくのあめ）ฝนที่ตกในวันที่ 9 หลังจากเข้าสู่ฤดูหนาว มีความเชื่อกันว่าถ้าในปีนั้นมี 寒九の雨 จะเป็นปีที่พืชผลทางการเกษตรอุดมสมบูรณ์ และเชื่อว่าเป็นน้ำฝนบริสุทธิ์มีฤทธิ์เป็นยา
鬼洗い（おにあらい）ฝนที่ตกในวันส่งท้ายปีเก่า
風花（かざはな）ลักษณะของหิมะบางเบาที่ลอยมาพร้อมสายลมในวันที่ท้องฟ้าแจ่มใสกลางฤดูหนาว
四温の雨（しおんのあめ）ฝนปลายฤดูหนาวที่ตกในช่วงที่อากาศอุ่นต่อเนื่องติดต่อกันสี่วัน
雨雪（あまゆき）หิมะที่ตกพร้อมฝนในช่วงที่กำลังจะเข้าสู่ฤดูใบไม้ผลิ
นอกจากนี้ในภาษาญี่ปุ่นยังมีคำเรียกเชิงหยอกล้อผู้หญิงและผู้ชายที่ออกจากบ้านแล้วฝนตกว่า 雨女（あめおんな）、雨男（あめおとこ）ตรงกันข้ามว่าหากเป็นผู้หญิงหรือผู้ชายที่ออกจากบ้านในวันฝนตกแล้วอากาศดีขึ้น ท้องฟ้ากลับมาแจ่มใส จะเรียกว่า 晴れ女（はれおんな）、晴れ男（はれおとこ）
雨女・雨男 เธอและเขาผู้มากับฝน เครดิตภาพ : https://thegate12.com/jp/article/428
เรื่องราวฟ้าฝนกลับมีคำศัพท์ที่น่าสนใจไม่น้อย หากคุณเป็นคนหนึ่งที่ไม่ชอบ “ฝน” หวังว่าคำศัพท์วันนี้อาจทำให้คุณหลงเสน่ห์ของฤดูฝนมากขึ้น ลองสังเกตดูซิว่าฝนที่ตกวันนี้เป็นฝนลักษณะแบบไหนกัน
- 12
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
