5 ก.ค. 2022 เวลา 08:04 • ประวัติศาสตร์
Blogแรก :Baroque art, Rococo ยุคสมัยของศิลปะอันโอ่อ่าฉบับสั้นๆ
หลายๆคนอาจเคยได้ยินชื่อของศิลปะบารอกในฐานะของภาพเขียนที่ให้ความรู้สึกยิ่งใหญ่ ทรงพลังตระการตาในยุโรป หรือหากท่านไม่เคยได้ยินชื่อนี้มาก่อน ท่านก็อาจจะเคยได้ยินชื่อของผลงานต่างๆที่ท่านอาจจะไม่รู้ว่า ‘นี่หรือคือศิลปะแบบบารอก’
อันที่จริงแล้วศิลปะบารอกครอบคลุมความหมายได้กว้างกว่าภาพวาดบนฝาผนัง หรืองานจิตรกรรมเท่านั้น ศิลปะบารอกยังครอบคลุมถึงงานดนตรี สถาปัตยกรรม ประติมากรรม จิตรกรรม รวมไปถึงวรรณกรรมและนาฏศิลป์
เราจะมายกตัวอย่างของศิลปะบารอกในแขนงที่อาจไม่คุ้นนัก อย่างดนตรีบารอกที่ทุกคนอาจะเคยได้ยินกัน เช่นผลงาน the four seasons ของ Vivaldi หรือ Canon in D major ของ Johann Pachelbel
นอกจากนี้อิทธิพลของความเป็นบารอกนี้ยังส่งผลถึงวรรณกรรมโดยเฉพาะในสเปนและอังกฤษที่มีความโดดเด่น อย่าง Paradise Lost โดยJohn Milton,
The Collar โดยGeorge Herbert หรือ The Flea โดยJohn Donne ที่จะมีการถ่ายทอดอารมณ์ที่รุนแรงในการใช้ภาษา และการเปรียบเปรยในเชิงสัญลักษณ์
ศิลปะบารอกเริ่มประมาณต้นคริสต์ศตวรรษที่ 17 ที่กรุงโรม ประเทศอิตาลี เน้นความเป็นนาฏกรรม แสดงความขัดแย้ง และความหรูหรา โอ่อ่า ลักษณะเฉพาะตัว
ภาพ David and the head of Goliath โดย Caravaggio ศิลปินผู้โดดเด่นของยุค
ศิลปะบารอกถูกแบ่งออกเป็น3สมัย ได้แก่บารอกตอนต้น (ค.ศ. 1584–1625)บารอกชั้นสูง (ค.ศ. 1625–1675) และช่วงปลายของบารอก (ค.ศ. 1675–1750) ซึ่งแต่ละช่วงก็มีผลงานที่แตกต่างกันไป
ในช่วงต้นศิลปะบารอกนั้นเกิดจากอิทธิพลของการปฏิรูปศาสนาและคริสต์นิกายโปรแตสแตนท์ ที่ทำให้เกิดการสร้างผลงานที่มุ่งหมายในการดึงดูดใจคริสตชนในนิกายคาทอลิกให้มีความรักและศรัทธาในนิกายคาทอลิก ซึ่งความหรูหราโอ่อ่าของผลงานสไตล์บารอก ก็ตรงข้ามกับความเรียบง่าย สมถะของนิกายโปรแตสแตนท์แบบคนละขั้ว
นั่นจึงเป็นเหตุผลว่าทำไมนิกายคาทอลิกจึงให้ความสนับสนุนศิลปะบารอกเป็นอย่างมาก
แล้วคำว่าบารอกมันแปลว่าอะไร?
คำว่า Baroque ในภาษาอังกฤษสะกดว่า Barroque ในภาษาฝรั่งเศส หมายถึงรูปร่าง ลายเส้นที่ไม่สมดุล หรือขดไปมา โดยมักจะหมายถึงไข่มุก ต่อมาก็ใช้เป็นคำอธิบายถึงสไตล์ที่ประกอบด้วยความโค้งไปมาของเส้น การใช้สีทองในงานศิลปะเพื่อให้ดูหรูหรา บ้างก็ว่ามาจากคำว่า Barroco ในภาษาโปรตุเกสที่หมายถึง ‘ไข่มุกที่ไม่สมบูรณ์’ หรือดูแปลกๆก็ได้
(ภาษาโปรตุเกสสร้างคำเพื่ออธิบายสิ่งต่างๆได้ละเอียดดีจริงๆนะคะ อย่างมีคำคำหนึ่ง คือ Saudade ที่หมายถึงการคิดถึงสิ่งที่ไม่มีอยู่แล้ว หรือหลงรักสิ่งที่ไม่มีอยู่จริงด้วยค่ะ ยังไม่ได้ศึกษาเท่าไหร่ ไว้ถ้าศึกษามาแล้วจะมาเขียนอีกทีนะคะ)
ศิลปะบารอกนั้นขยายอิทธิพลไปได้ไกลถึงยุโรปกลางอย่างบาวาเรีย ออสเตรีย ยุโรปใต้อย่างสเปน ฝรั่งเศส โปรตุเกส และด้วยความที่เผยแพร่ไปถึงโปรตุเกสและสเปนนี้เอง ทำให้ศิลปะบารอกขยายอิทธิพลไปถึงอเมริกาใต้ และเอเชียบางประเทศอย่างอินเดียและฟิลิปปินส์ที่อยู่ภายใต้อิทธิพลของสองประเทศดังกล่าวอีกด้วย
และของแถมจากศิลปะบารอก ก็คงหนีไม่พ้นศิลปะชื่อดังอีกอย่างหรือแบบโรโกโก หรือบ้างก็เรียกว่า ‘ศิลปะแบบหลุยส์ที่14’จากฝรั่งเศส
ซึ่งคำว่าโรโกโกมาจากคำสองคำผสมกัน คำว่า rocaille จากภาษาฝรั่งเศส ซึ่งหมายถึงศิลปะการตกแต่งที่ใช้ลวดลายคล้ายหอยหรือใบไม้ และคำว่า barocco นั่นเอง
ศิลปะแบบโรโกโกจะแตกต่างจากบารอกตรงที่ศิลปะแบบโรโกโกจะมีความเป็นเอกภาพ และเน้นความสมดุลมากกว่าบารอก จะกลมกลืนกันอันหนึ่งอันเดียวกัน และเน้นเรื่องศาสนาน้อยกว่าแบบบารอก
อาจจะได้เคยเห็นอิทธิพลของศิลปะโรโกโกมาบ้างแล้วตามภาพยนตร์ จากการตกแต่งห้องแบบใช้เครื่องเรือนที่หรูหรา มีรูปปั้นเล็ก ๆ แบบประดิดประดอย ภาพเขียนหรือกระจกที่ใช้กรอบลวดลาย และพรมแขวนผนัง
ว่ากันว่าสิ่งของกระจุกกระจิกฟุ่มเฟือยที่แต่งรวมๆกันอยู่ในห้องนั้นจะถูกแยกออกมาไม่ได้ เพราะจะทำให้ห้องนั้นดูไม่สมบูรณ์ตามแบบฉบับโรโกโก
ภาพ The swing โดย Jean Honoré หนึ่งในภาพวาดที่โด่งดังที่สุดของศิลปะแบบโรโกโก
Ps. ขอบคุณสำหรับการอ่านและขออภัยหากข้อมูลอาจผิดพลาด หรือมีข้อผิดพลาดใดๆเกิดขึ้นนะคะ✨
ขอขอบคุณข้อมูลอ้างอิง:
โฆษณา