14 กรกฎาคม ‘วันรู้จักฉลาม’ Shark Awareness Day
‘ฉลาม’ เป็นหนึ่งในสายพันธุ์สิ่งมีชีวิตที่เก่าแก่ที่สุดในโลก
บันทึกฟอสซิลแสดงให้เห็นว่าสิ่งมีชีวิตชนิดนี้เคยโลดแล่นไปมาในมหาสมุทรอย่างน้อยๆ ราวๆ 420 ล้านปีก่อน
ส่วนฉลามที่เราเห็นในปัจจุบัน (มากกว่า 500 สายพันธุ์) เป็นวิวัฒนาการที่เเกิดขึ้นเมื่อประมาณ 100 ล้านปีแล้ว
มีตั้งแต่ฉลามแคระตัวเล็กที่สามารถถือไว้ในมือได้ ไปจนถึงฉลามวาฬขนาดมหึมา
หรือหากย้อนไปเมื่อ 2 ล้านปีก่อน โลกมีฉลามไซส์ยักษ์ที่เรียกว่า ‘เม็กกาโลดอน’ ตามการวิเคราะห์ฟอสซิลฟันขนาดใหญ่ที่สุดที่เหลืออยู่ (ความยาว 16.8 เซนติเมตร) ทำให้ประมาณได้ว่าเม็กกาโลดอนน่าจะมีขนาดตัวใหญ่ถึง 16-18 เมตร
และเมื่อไม่นานมานี้เราเพิ่งค้นพบว่า ฉลามบางสายพันธุ์ที่อาศัยอยู่ใต้ท้องทะเลลึก มีความสามารถในการเรืองแสงได้อีกด้วย
ในบางพื้นที่ ฉลามเป็นที่เคารพนับถือในทางจิตวิญญาณ เช่น วัฒนธรรมของคนบนเกาะฮาวาย
โดยชาวฮาวายจะให้ความเคารพนับถือฉลามในฐานะ Aumakua (ผู้พิทักษ์ครอบครัว)
พวกเขาเชื่อว่าชีวิตหลังความตายของบรรพบุรุษจะกลับชาติมาเกิดในรูปของฉลาม เพื่อปกป้องสมาชิกในครอบครัว
ในนวัฒนธรรมโพลินีเซียน ฉลามเป็นตัวแทนของการปกป้องลูกเรือและอันตรายของน้ำลึก
หรือบางวัฒนธรรมจะนิยมสักภาพฉลามไว้บนร่างกายเพื่อเป็นตัวแทนของการปกป้องศัตรู ความกล้าหาญ การชี้นำ
แต่ภายใต้วัฒนธรรมฮอลลีวูด ฉลามถูกสร้างให้เป็นวายร้าย เป็นความน่ากลัวที่มนุษย์ต้องหลีกหนี
ทั้งที่ในความเป็นจริงฉลามไม่ได้เป็นสัตว์ที่กระหายเลือดและอาฆาตพยาบาทเช่นนั้น
โดยเฉลี่ย มีมนุษย์เสียชีวิตเพราะฉลามเพียง 10 คนต่อปี ขณะที่ฮิปโปโปเตมัสเป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมที่มีขนาดใหญ่ที่สุดที่คร่าชีวิตมนุษย์ไปราว 500 คนต่อปี
และยุงสามารถทำให้มนุษย์ป่วยตายราวปีละ 725,000 คนต่อปี
แต่ในทางตรงกันข้าม มนุษย์ฆ่าฉลามเฉลี่ยประมาณ 100 ล้านตัว ต่อปี
สาเหตุมีตั้งแต่ค่านิยม ความเชื่อ ยึดถือเอาเองว่าการทำซุปหูฉลามเป็นอาหารบำรุงสุขภาพ
กลุ่มชนชั้นสูงในประเทศจีนแต่โบราณเชื่อว่า “หูฉลามคือยาอายุวัฒนะ” เมื่อรับประทานแล้วจะอายุยืนยาว
แต่จากการทดสอบทางวิทยาศาสตร์ ปรากฏว่าหูฉลามมีคุณค่าทางโภชนาเท่าๆ กับไข่ไก่เพียง 1 ฟอง
การฆ่าฉลามเพื่อเอาครีบมาทำซุปหูฉลาม ถือเป็นการปฏิบัติที่โหดร้ายและสิ้นเปลืองโดยเฉพาะอย่างยิ่ง
ฉลามจะถูกตัดเอาเพียงครีบ แล้วโยนซากที่ยังมีชีวิตลงไปในทะเล เมื่อฉลามไร้ครีบก็จะว่ายน้ำไม่ได้ ต้องตายลงไปในที่สุด
ครีบฉลามที่แลกกับชีวิต - Shutterstock
ฉลามยังลดลงด้วยสาเหตุอื่นๆ ที่เกี่ยวเนื่องอย่างการทำประมงที่จับปลามากเกินขนาด ทำลายแหล่งอาหารของฉลาม
ฉลามบางตัวเป็นเหยื่อของเครื่องมือทำการประมง
ตามรายงานสถานภาพของฉลามที่ออกมาเมื่อปีที่แล้ว พบว่า ฃฉลามและกระเบนบางชนิดอาจ ‘สูญพันธุ์’ จากท้องทะเลของเรา เพราะการทำประมงอย่างทำลายล้างตลอด 50 ปีที่ผ่านมา
ซึ่งนับตั้งแต่ปี 1970 – 2018 ประชากรฉลามและปลากระเบนลดลงมากถึง 71.1 เปอร์เซ็นต์
และแน่นอนว่าในยุคที่การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศกำลังปกคลุมไปทุกแห่งหนไม่เว้นกระทั่งมหาสมุทร ฉลามก็ได้รับผลกระทบจากเหตุนี้ด้วยเช่นกัน
อุณหภูมิน้ำทะเลที่เพิ่มสูงขึ้น ทำให้เกิดการอพยพครั้งใหญ่ของสัตว์น้ำ รวมถึงฉลาม ทำให้ระบบนิเวศเกิดการเปลี่ยนแปลง
ในผลกระทบทางตรง ฉลามในบางพื้นเริ่มป่วยเป็นโรคทางผิวหนัง เช่น ฉลามครีบขาวในประเทศมาเลเซีย เพราะอุณหภูมิน้ำเพิ่มสูงขึ้น
ในฐานะนักล่าชั้นนำ ฉลามมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อระบบนิเวศที่ดี
โดยป้องกันไม่ให้สัตว์อื่นๆ มีจำนวนมากเกินไป
สัตว์ที่ป่วยหรือแก่มักตกเป็นเหยื่อของฉลามได้ง่าย จึงฉลามเปรียบเสมือนตัวกำจัดสิ่งชีวิตที่อ่อนแอ เพื่อรักษาประชากรที่มีสุขภาพดีเอาไว้
การมีอยู่ของฉลาม ยังหมายถึงการปกป้องภาพรวมของมหาสมุทรและระบบของโลก เช่น บทบาทการเป็นผู้พิทักษ์หญ้าทะเล
เพราะสัตว์ที่กินหญ้าทะเลจะกลัวฉลาม ไม่กล้าเข้ามาใก้หญ้าทะเลหากมีฉลามว่ายเวียนอยู่ ทำให้อาหารกับสัตว์มีความสมดุลต่อกัน
และดังที่ทราบกันดี ว่าหญ้าทะเลคือแหล่งเก็บกักก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ให้กับโลก
การอนุรักษ์ฉลามในวันนี้ จึงเท่ากับการปกป้องเราจากวิกฤตโลกร้อนไปในเวลาเดียวกัน
#IsLIFE #Shark #SharkAwarenessDay #Extinction
อ้างอิง
Days of the year : https://bit.ly/3uHC9Kv
CNN : https://cnn.it/3PrrCLK
The Standard : https://bit.ly/3P7SG2z
Green News : https://bit.ly/3z4iNSy
CNN : https://cnn.it/3IALc5I
CNN : https://cnn.it/3P4ZNZN
Photo : Thomas Borb via unsplash.com
- 2
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
