18 ก.ค. 2022 เวลา 14:34 • ศิลปะ & ออกแบบ
หมาดแจ๋มใส่หัว ในเมืองแม่แจ่ม
(เมตตากดติดตามด้วยนะครับ)
ผู้เฒ่าเกล้ามวยผมเสียบหมาดหัวแบบเมืองแม่แจ่ม ประดับดอกไม้พื้นถิ่นกลิ่นหอม (ดอกเก็ตถะหว๋า
"หมาดหัว" (ก.) เป็นคำโบราณ ที่คนล้านนาในอดีตเรียกปิ่นใส่หัว (ปิ่นปักผม) คำว่า "หมาด" มีความหมายว่า "ใส่" (หรือเสียบ หรือปักยึดไว้) "หมาดหัว" จึงพออนุมานความหมายได้ว่า "ใส่หัว" "ปักยึดไว้ที่หัว" หมาดหัว นอกจากจะเป็นคำกริยาแล้ว ยังเป็นคำนามที่ใช้เรียก "ปิ่น" อีกด้วย
"หมาดหัวแจ๋ม" หรือ "ปิ่นแม่แจ่ม" ถือเป็นหัตถศิลป์สกุลช่าง แม่แจ่ม ประเภทสลักดุน คือ มีการดุนลายให้นูนออกมา และตอกสลักลายให้จมลงไป จึงเกิดเป็นลวดลายนูนต่ำ
ลักษณะทางกายภาพของปิ่นแม่แจ่ม ประกอบไปด้วย 2 ส่วนหลักๆ คือ ส่วนหัวปิ่น และส่วนก้านปิ่น
- ส่วนหัวปิ่น มีลักษณะ เป็นรูปทรงกรวยคล้ายเจดีย์ มีฐานแบบเรียบ สลักดุนลวดลายในลักษณะนูนต่ำซ้อนชั้นกัน 3-5 ชั้น เป็นลาย "กลีบบัว" และ ลาย "ดอกแก้ว" (ดอกพิกุล) โดยอาศัย "ครั่ง" เป็นแกนโครงสร้างภายใน หัวปิ่นมีไว้สำหรับถ่วงน้ำหนักให้กดลง และยึดไว้ไม่ให้ก้านปิ่นหลุดออกจากเส้นผม ในส่วนหัวปิ่นนี้มีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางตั้งแต่ 1.5-4 เซนติเมตร แล้วแต่ความต้องการในเรื่องขนาด
- ส่วนก้านปิ่น มีลักษณะเป็นแท่งกรวย ยาว เล็ก เรียว มน คือมีปลายด้านที่ติดกับหัวปิ่นเป็นด้านหัวตัด และมีปลายอีกด้านเรียวมน มีไว้ใช้สำหรับเสียบยึดมวยผมจากด้านหนึ่งสู่อีกด้านหนึ่ง ส่วนมากก้านปิ่นจะมีความยาวอยู่ที่ 12-15 เซนติเมตร และมีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางของก้านปิ่นที่ 0.5 เซนติเมตร
*เชื่อม ยึด ส่วนประกอบต่างๆเข้าด้วยกันโดยใช้ความร้อนจาก "ขาเต๊" และ "น้ำประสาน"
- ในบางครั้ง อาจจะมี "สาย" หรือเรียกว่า "เส้นสร้อย" ที่ผูกมัดไว้ระหว่างหัวปิ่นและก้านปิ่นเพื่อใช้ในการยึด "มัด" ตัวปิ่นกับมวยผมและดอกไม้ไว้ให้แน่น "สายปิ่น" หรือ "เส้นสร้อย" นี้ มักจะถูกถัก ฟั่น จากเส้นฝ้ายแท้ สีแดง 2-3 เส้นเข้าด้วยกันเป็นเกลียว
วัสดุที่ใช้ทำปิ่นแม่แจ่ม มักจะใช้โลหะทองเหลือง เงิน และนิเกิล เป็นหลัก
สามารถแชร์ข้อมูลและรูปภาพได้
แต่ขอสงวนสิทธิ์ในการคัดลอกข้อมูล และรูปภาพเพื่อไปใช้ในประโยชน์ส่วนตัว ก่อนการได้รับอนุญาตทุกกรณีครับ
.
อ้างถึงสิทธิในลิขสิทธิ์เกิดขึ้นทันที นับแต่ผู้สร้างสรรค์ได้สร้างสรรค์ผลงานออกมาโดยไม่ต้องจดทะเบียน หรือผ่านพิธีการใดๆ
ภาพ : เป็นศรีเวียงน่าน
เรื่อง : อรรถพงษ์ ประดิษฐพงษ์
07 ส.ค. 60
โฆษณา