BARNUM EFFECT ทำไมหมอดูถึงทายแม่น ?
“คุณเป็นคนมีความมั่นใจในตัวเองสูง กล้าทำกล้าตัดสินใจ แต่บางครั้งคุณก็มักจะลังเลและจำเป็นต้องขอความเห็นจากคนรอบข้างเพื่อช่วยการตัดสินใจของคุณ คุณเป็นชอบเข้าสังคมแต่บางทีคุณก็ต้องการความเป็นส่วนตัว....”
สังเกตอะไรในคำทำนายแบบนี้บ้างไหมครับ ?
หลักสำคัญคือคำทำนายมักจะเป็นแบบกว้าง ๆ มีบางคำหรือบางประโยคที่เมื่อเราฟังแล้ว เราจะคิดไปเองว่าตรงกับตัวของเรา
แล้วเราก็จะบอกว่า “แม่น”
Phineas Taylor Barnum (P.T.Barnum) นักแสดงมายากลและเจ้าของละครสัตว์เป็นผู้บอกว่า คำทำนายที่แม่น คือคำที่บอกไปแล้วไม่ต้องถูกทั้งหมดก็ได้ ขอแค่ให้มีส่วนที่เป็นสัจธรรมที่ใคร ๆ ก็คิดเข้าหาตัวเองได้ก็พอแล้ว
หรือควรจะต้องมีคำพูดแบบกลาง ๆ บางอย่างที่ใช้ได้กับทุกคน หรือ Have a little something for everybody นั่นเองครับ
นี่คือเคล็ดลับว่าทำไมหมอดูถึงทายแม่น
จากหลักการนี้หมอดูถึงต้องทำให้คนรับคำทำนายเชื่อว่าเป็นคำทำนายเฉพาะตัวของเขา, เป็นคำทำนายแบบกลาง ๆ โดยให้ตีความเข้าตัวเอง
เช่น....
มีเรื่องเล่ากันมาว่าครั้งหนึ่งกษัตริย์จากดินแดนแห่งหนึ่งจะยกทัพไปรบกับประเทศคู่อริ เมื่อไปขอให้โหรหลวงทำนาย โหรหลวงก็ทำนายว่า....
“การกรีฑาทัพไปรบในครั้งนี้จะทำให้อาณาจักรที่ยิ่งใหญ่แห่งหนึ่งต้องล่มสลาย”
กษัตริย์องค์นั้นก็มั่นใจว่าตัวเองชนะแหงแก๋ พอยกทัพไปรบกับประเทศคู่อริก็กลับแพ้ราบคาบแถมตัวเองยังตายในที่รบอีกต่างหาก !
นี่คือตัวอย่างของ Barnum Effect คือการให้คำนายแบบกว้าง ๆ แล้วให้คนตีความเอาเอง
บางครั้งเราอาจจะเรียก Barnum Effect ว่า Forer Effect
เพราะ ในปี 1948 (พ.ศ.2491) Bertram R.Forer นักจิตวิทยาชาวอเมริกันได้ทำการทดลองกับนักศึกษาจำนวน 39 คน
โดยส่งคำทำนายบุคลิกภาพไปให้นักศึกษาแต่ละคนอ่านแล้วให้คะแนนว่าตรงกับบุคลิกภาพของตัวเองมากน้อยแค่ไหน
ผลคือนักศึกษาให้คะแนนแบบวิเคราะห์บุคลิกภาพว่ามีความแม่นยำตรงกับบุคลิกภาพของตนเองโดยเฉลี่ย 4.26 คะแนนจากคะแนนเต็ม 5.0
ทั้ง ๆ ที่แบบสอบถามทั้งหมดมีข้อความอย่างเดียวกันทุกฉบับ !!
แต่นักศึกษากลับคิดว่าแบบวิเคราะห์นี้สามารถวิเคราะห์บุคลิกภาพของตนเองได้อย่างแม่นยำ
เปรียบเหมือนการยิงปืนไปที่กระดาษเปล่าแผ่นใหญ่ ๆ สัก 1 แผ่น
ถ้ากลุ่มกระสุนส่วนใหญ่อยู่ตรงไหนเราก็ไปเขียนวงกลมเอาไว้ตรงกลุ่มนั้น แล้วเราก็เอาไปอวดใคร ๆ ว่าเรายิงปืนแม่น
นั่นแหละครับคือปรากฎการณ์ที่เรียกว่า Barnum Effect หรือ Forer Effect
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
