14 ก.ย. 2022 เวลา 07:36 • ปรัชญา
เมื่อฝนหยุดตก นกหลายชนิดบินออกหากิน นกเอี้ยงค่อนข้างจะเป็นนักเลง บินมาเป็นฝูง เสียงจ้อกแจ้กมาก่อนตัว นกกระแตแต้แว้ด แผดเสียงแต้แว๊ดเสียงดังลั่นก่อนที่จะกางปีกไล่นกทุกชนิดก่อนที่ตัวเองลงร่อนตีนสองข้างกางเกาะพื้นดินอย่างมั่นคง เพื่อจิกอาหาร เศษข้าวที่โปรยทิ้งไว้
Crภาพ:www.dmc.tv
นกกระจาบ กระจิบตัวเล็ก บินมาเงียบ ๆ อ้อมเข้ามาจิกเศษอาหารอย่างเจียมตัว
กางเขนร้องจี๋เจี๊ยบ ระวังภัยให้กับกางเขนตัวน้อย ๆขนหางยังไม่ขึ้นฝึกกระโดด ฝึกบินมากับพ่อนกแม่นก
นกกะปูดตัวใหญ่เท่าแม่ไก่ตาแดงทั้งสองข้าง กางปีกโอบข้างละหนึ่งฟุตเชียว คาบลูกงูติดจงอยปากบินขึ้นไปจิกกินบนคาคบของต้นจามจุรีใหญ่ใบดกครึ้มเขียว
ชวนให้คิดถึงพญาครุฑจับนาคมากิน ในพระไตรปิฎกเล่าว่า....
Cr.ภาพ Dmc.tv
หรติสูตร ว่าด้วยความยิ่งหย่อนของกำเนิดครุฑ ๔ จำพวก
ที่พระนครสาวัตถี พระพุทธเจ้าทรงตรัสว่า
ดูกรภิกษุทั้งหลาย กำเนิดของครุฑ ๔ จำพวกนี้.
คือ
ครุฑที่เป็นอัณฑชะ ๑
ครุฑที่เป็นชลาพุชะ ๑
ครุฑที่เป็นสังเสทชะ ๑
ครุฑ ที่เป็นอุปปาติกะ ๑.
ในครุฑทั้ง ๔ จำพวกนั้น ครุฑที่เป็นอัณฑชะ ย่อมนำนาคที่เป็นอัณฑชะไปได้ นำนาคที่เป็นชลาพุชะ สังเสทชะ อุปปาติกะไปไม่ได้.
ครุฑที่เป็นชลาพุชะ ย่อมนำนาคที่เป็น อัณฑชะและชลาพุชะไปได้ นำนาคที่เป็นสังเสทชะ อุปปาติกะไปไม่ได้.
ครุฑที่เป็นสังเสทชะ ย่อมนำนาคที่เป็นอัณฑชะ ชลาพุชะและสังเสทชะไปได้ นำนาคที่เป็นอุปปาติกะไปไม่ได้
ครุฑ ที่เป็นอุปปาติกะ ย่อมนำนาคที่เป็นอัณฑชะ ชลาพุชะ สังเสทชะ และอุปปาติกะไปได้. ดูกรภิกษุทั้งหลาย กำเนิดของครุฑมี ๔ จำพวกนี้แล.
หรนฺติ แปลว่า เฉี่ยวเอาไป .....
ก็แลครุฑเหล่านั้น เมื่อจะเฉี่ยว ก็จะสามารถเฉี่ยวแต่พวกนาคที่ไม่เท่าเทียมกับตน หรือที่เท่ากับตน (เท่านั้น) (แต่) ไม่สามารถเฉี่ยวพวกนาคที่ประณีตกว่าตนขึ้นไปได้.
Cr.ภาพ Dmc.tv
ก็ชื่อว่านาคที่ครุฑเฉี่ยวเอาไปไม่ได้ มี ๗ จำพวก คือ นาคที่ชาติสูงกว่าพวกหนึ่ง นาคกัมพลอัสสดรพวกหนึ่ง นาคธตรฐพวกหนึ่ง นาคที่อยู่ในมหาสมุทรสัตตสีทันดรพวกหนึ่ง นาคที่อยู่บนแผ่นดินพวกหนึ่ง นาคที่อยู่ที่ภูเขาพวกหนึ่ง นาคที่อยู่ในวิมานพวกหนึ่ง.
บรรดานาคเหล่านั้น นาคที่เป็นชลาพุชะกำเนิดเป็นต้นสูงกว่านาคที่เป็นอัณฑชะกำเนิดเป็นต้น นาคที่เป็นชลาพุชะกำเนิดเป็นต้นเหล่านั้นอันครุฑเหล่านั้นเฉี่ยวเอาไปไม่ได้.
ส่วนนาคพวกกัมพลอัสสดรเป็นนาคเสนาบดี ครุฑทุกตัวเห็นนาคเหล่านั้นในที่ใดที่หนึ่งแล้ว ก็ไม่สามารถจะเฉี่ยวเอาไปได้.
นาคธตรฐเป็นนาคราชา แม้นาคธตรฐเหล่านั้น ครุฑตัวไหนก็ไม่สามารถจะเฉี่ยวเอาไปได้.
ส่วนนาคเหล่าใดอยู่ในมหาสมุทร สัตตสีทันดร ครุฑตัวไหนก็ไม่สามารถจะเฉี่ยวเอานาคเหล่านั้นไปได้ เพราะเหตุที่ใครๆ ไม่สามารถจะทำให้หวั่นไหวได้ในที่ไหนๆ (ในมหาสมุทรสัตตสีทันดรนั้น).
สำหรับพวกนาคที่อยู่ตามพื้นดินเป็นต้น จะมีโอกาสที่หลบซ่อนอยู่ ฉะนั้น ครุฑจึงไม่สามารถจะเฉี่ยวเอานาคแม้เหล่านั้นไปได้. ส่วนนาคเหล่าใดอยู่บนหลังละลอกคลื่นในมหาสมุทร ครุฑบางตัวที่ทัดเทียมกันหรือประณีตกว่า จะไม่สามารถเฉี่ยวเอานาคเหล่านั้นไปได้.
คำสำคัญ :ครุฑ อัณฑชะ ชลาพุชะ
สังเสทชะ อุปปาติกะ
ที่มา:
พระไตรปิฎก เล่มที่ ๑๗
พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ ๙
สังยุตตนิกาย ขันธวารวรรค
เรื่องหรติสูตร
อรรถกถา สังยุตตนิกาย
ขันธวารวรรค สุปัณณสังยุต
เรื่อง หรติสูตร ว่าด้วยความยิ่งหย่อนของกำเนิดครุฑ ๔ จำพวก.
Cr:Arayadusit
Cr.:ภาพ Dmc.tv
โฆษณา