19 ก.ย. 2022 เวลา 02:30 • สุขภาพ
การผ่าตัดโรคโพรงประสาทตีบแคบผ่านกล้องเอ็นโดสโคป (Endoscopic decompression)
การผ่าตัดโรคโพรงประสาทตีบแคบผ่านกล้องเอ็นโดสโคป (Endoscopic decompression)
โรคโพรงกระดูกสันหลังตีบแคบคืออะไร
เมื่อกระดูกสันหลังเสื่อม ร่างกายจะมีกลไกตอบสนองตามธรรมชาติโดยจะมีการพอกของแคลเซียม ทำให้ข้อกระดูกต่างๆ ใหญ่ขึ้นและเส้นเอ็นต่าง ๆ หนาตัวขึ้น เพื่อให้รองรับน้ำหนักได้มากขึ้น
กระดูกและเส้นเอ็นที่หนาตัวขึ้นในบางกรณีอาจทำให้โพรงกระดูกสันหลังซึ่งมีเส้นประสาทวิ่งอยู่ด้านในเกิดการตีบแคบและทำให้เกิดการกดทับเส้นประสาทขึ้นได้ การตีบแคบมักเกิดบริเวณโพรงประสาทด้านข้างก่อน หากเป็นมากขึ้นอาจทำให้เกิดการตีบแคบของโพรงประสาทใหญ่ตามมาได้
อาการของโรคโพรงกระดูกสันหลังตีบแคบ
อาการที่เกิดจากเส้นประสาทถูกกดทับมีได้ 3 รูปแบบ คือ อาการปวด อาการอ่อนแรงของกล้ามเนื้อ หรืออาการชา
อาการปวด
อาการปวดที่เกิดจากเส้นประสาทถูกกดทับนั้นจะแสดงออกที่ขาหรือแขน และจะมีลักษณะร้าวไปตามทางเดินของเส้นประสาทเส้นนั้น ขึ้นกับว่าเส้นประสาทที่โดนกดทับเป็นเส้นใดก็จะมีการปวดเป็นลักษณะเฉพาะของเส้นประสาทเส้นนั้น
อาการอ่อนแรง
เส้นประสาทจากกระดูกสันหลังทำหน้าที่ในการควบคุมการขยับของกล้ามเนื้อ การกดทับของเส้นประสาทส่งผลให้กระแสไฟฟ้าถูกรบกวน ทำให้เกิดการอ่อนแรงของกล้ามเนื้อขึ้นได้
อาการเหน็บชา
เมื่อเส้นประสาทถูกกดทับจะทำให้ความสามารถในการรับความรู้สึกเสียไป ทำให้ผิวหนังบริเวณที่เลี้ยงด้วยเส้นประสาทเส้นนั้นรับความรู้สึกได้ไม่ดีเท่าเดิม
สิ่งที่คนทั่วไปเข้าใจคือโรคกระดูกสันหลังจะต้องมีอาการปวดหลัง แต่แท้จริงแล้วอาการที่สำคัญกว่าคืออาการที่ขาหรือแขน ซึ่งบ่งชี้ว่ามีการรบกวนของเส้นประสาทเกิดขึ้นแล้ว
อาการของการตีบแคบของโพรงประสาทมีความต่างจากอาการของโรคหมอนรองกระดูกกดทับเส้นประสาทคือ อาการมักเกิดแบบค่อยเป็นค่อยไป และมักจะแสดงออกในรูปแบบความเมื่อย หนักขา โดยเฉพาะเวลาเดินไกล ๆ หรือยืนนิ่งอยู่กับที่เป็นเวลานาน ทั้งนี้อาการมักจะดีขึ้นได้โดยการก้มโค้งหลังหรือนั่งยองๆ ทำให้บ่อยครั้งอาจเข้าใจว่าเป็นอาการเมื่อยขาตามธรรมชาติเมื่ออายุมากขึ้น โดยไม่ทราบว่าเป็นอาการของโรคกระดูกสันหลังที่สามารถรักษาให้หายได้
ทางเลือกในการรักษา
นอกจากการรับประทานยาและการทำกายภาพบำบัดอย่างต่อเนื่องเพื่อบรรเทาอาการแล้ว หากไม่ได้ผล การรักษาด้วยการฉีดสเตียรอยด์เข้าโพรงประสาท ก็เป็นอีกตัวเลือกหนึ่งหากผู้ป่วยยังไม่มีข้อบ่งชี้ในการผ่าตัด
การรักษาด้วยการผ่าตัดผ่านกล้องเอ็นโดสโคป
ด้วยการผ่าตัดแบบมาตรฐานโดยใช้กล้องจุลทรรศน์ ศัลยแพทย์ต้องตัดเลาะเนื้อเยื่อส่วนที่ดีเพื่อเปิดทางเข้าไปตัดหมอนรองกระดูกส่วนที่กดทับเส้นประสาทออก ซึ่งบางครั้งอาจต้องขยายแผลเพื่อให้ได้ทัศนวิสัยที่ดีที่สุดในการผ่าตัด
การผ่าตัดผ่านกล้องเอ็นโดสโคปนั้นแตกต่างจากการผ่าตัดด้วยกล้องจุลทรรศน์ โดยศัลยแพทย์จะสอดกล้องเอ็นโดสโคปผ่านทางแผลผ่าตัดซึ่งมีขนาดเพียง 8 มิลลิเมตร โดยเลนส์ของเอ็นโดสโคปจะอยู่ที่ปลายกล้อง เปรียบเสมือนดวงตาของศัลยแพทย์อยู่ในตัวผู้ป่วย ทำให้แพทย์สามารถมองเห็นความผิดปกติได้อย่างชัดเจน แม่นยำ เลือกตัดออกเฉพาะส่วนที่ทำให้เกิดปัญหาได้โดยไม่ต้องตัดเลาะกล้ามเนื้อส่วนที่ดีออก
สำหรับโรคโพรงประสาทส่วนกลางตีบแคบ ศัลยแพทย์จะใช้กล้องเอ็นโดสโคปที่มีขนาดใหญ่ขึ้นมาเล็กน้อย ร่วมกับเครื่องมือผ่าตัดซึ่งถูกพัฒนาขึ้นมาโดยเฉพาะ เพื่อให้การผ่าตัดมีประสิทธิภาพดีที่สุด ส่งผลให้ผู้ป่วยฟื้นตัวจากการผ่าตัดได้เร็วยิ่งขึ้น
กล้องเอ็นโดสโคปคืออะไร
กล้องเอ็นโดสโคปเป็น “เครื่องมือที่ใช้ในการผ่าตัดที่มีขนาดเล็กกว่านิ้วมือของท่าน” กล่าวคือ มีลักษณะเป็นท่อขนาดเล็ก เส้นผ่านศูนย์กลาง 8 มิลลิเมตร มีเลนส์ติดอยู่ที่ปลาย โดยปลายของเลนส์จะมีลักษณะเป็นมุมเอียงเล็กน้อยเพื่อช่วยในการมองเห็นอวัยวะต่าง ๆ รอบข้าง นอกจากนี้ภายในยังมีใยแก้วนำแสงเพื่อช่วยในการมองเห็น รวมถึงท่อส่งน้ำขนาดเล็กอีกด้วย
ทั้งนี้ เครื่องมือผ่าตัดทั้งหมดจะสอดผ่านท่อขนาดเล็กนี้ จึงทำให้แผลผ่าตัดมีขนาดเพียง 8 มิลลิเมตรเท่านั้น
ผลดีที่ได้รับจากการผ่าตัดผ่านกล้องเอ็นโดสโคปแผลผ่าตัดเล็ก
  • อาการปวดแผลผ่าตัดน้อย
  • ความเสี่ยงในการติดเชื้อต่ำ
  • ลดการทำลายเนื้อเยื่อส่วนดีที่อยู่รอบบริเวณผ่าตัด
  • ผู้ป่วยฟื้นตัวหลังผ่าตัดเร็ว สามารถกลับบ้านได้ภายใน 24 ชั่วโมง
  • ค่าใช้จ่ายน้อยลง
ขั้นตอนการผ่าตัดกระดูกสันหลังผ่านกล้องเอ็นโดสโคป
หลังจากที่ผู้ป่วยดมยาสลบแล้ว แพทย์จะสอดกล้องเอ็นโดสโคปผ่านทางแผลผ่าตัดขนาด 8 มิลลิเมตรเข้าไปยังเส้นประสาทส่วนที่ถูกกดทับอยู่โดยตรงโดยไม่ต้องตัดเลาะกล้ามเนื้อส่วนที่ดีออก กล้องเอ็นโดสโคปจะช่วยให้แพทย์มองเห็นเส้นประสาทอย่างชัดเจน สามารถเลือกตัดเฉพาะส่วนที่มีการกดทับเส้นประสาทออกได้ ไม่ว่าจะเป็นการกดทับจากหมอนรองกระดูกปลิ้น หรือการบีบรัดจากกระดูกข้อต่อและเส้นเอ็นก็ตาม ขั้นตอนทั้งหมดใช้เวลาประมาณ 30-45 นาที จากนั้นผู้ป่วยสามารถเดินได้ทันทีหลังการผ่าตัด
ข้อบ่งชี้ในการผ่าตัดกระดูกสันหลังผ่านกล้องเอ็นโดสโคป
โดยทั่วไปการผ่าตัดจะทำเมื่อมีข้อบ่งชี้ดังต่อไปนี้ คือ รักษาด้วยวิธีประคับประคองไม่เป็นผลสำเร็จ หรือมีอาการปวดเรื้อรัง หรือมีอาการอ่อนแรงของขาอย่างชัดเจน หรือไม่สามารถควบคุมการขับถ่ายปัสสาวะหรืออุจจาระได้

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา