29 ก.ย. 2022 เวลา 06:23 • ข่าวรอบโลก
เมื่อเชื้อโรคตื่นขึ้นหลังจากถูกแช่แข็งมา 75 ปี
ในปี 2016 เกิดการระบาดอย่างปริศนาของเชื้อโรคแอนแทรกซ์ในเขตคาบสมุทรยามาล ไซบีเรีย ในเหตุการณ์ครั้งนี้มีผู้ติดเชื้อกว่าร้อยราย เด็กชายวัย 12 ขวบเสียชีวิตหนึ่งราย นอกจากนั้นแล้วยังส่งผลต่อชีวิตของกวางอีกกว่า 2,300 ตัว
การระบาดครั้งนี้เป็นการระบาดของเชื้อแอนแทรกซ์ครั้งแรกในพื้นที่ไซบีเรียในรอบ 70 ปี จึงเป็นคำถามที่น่าสนใจว่าเจ้าเชื้อโรคตัวนี้มันกลับมาได้อย่างไร
และสาเหตุนั้นก็สามารถอธิบายได้ง่าย ๆ ด้วยคำว่า 'น้ำแข็ง'
ในประเทศเขตหนาวมีสิ่งหนึ่งที่เรียกว่า permafrost มันคือชั้นดินที่โดนความเย็นจนกลายเป็นน้ำแข็งตลอดทั้งปี มันกินพื้นที่มากกว่า 65% ของรัสเซียและเกือบหนึ่งในสี่ของขั้วโลกเหนือ นั่นรวมถึงเขตไซบีเรียด้วย
พื้นที่ที่ permafrost ครอบคลุม
แต่ไม่ใช่ว่าชั้นดิน permafrost จะสามารถเก็บความเย็นไว้ได้ตลอด ผลของภาวะโลกร้อนทำให้อุณหภูมิในบริเวณสูงขึ้น และเมื่อไรก็ตามที่อุณหหภูมิสูงมากพอ สิ่งที่ถูกแช่แข็งอยู่ในชั้นดิน permafrost ก็จะถูกปลดปล่อยออกมาอีกครั้ง
ในปี 1968 มีการระบาดของเชื้อแอนแทรกซ์ในไซบีเรีย และเชื้อบางส่วนจากการระบาดครั้งนั้นได้ถูกแช่แข็งไปพร้อมกับซากศพของกวางที่ถูกกลบในชั้นดิน permafrost และคลื่นความร้อนในหน้าร้อนปี 2016 ก็ได้ละลายมันออกมา
ดินในคาบสมุทรยามาลมันเหมือนกับตู้เย็นขนาดยักษ์ นั่นเป็นสภาวะที่ดีมากที่จะให้แบคทีเรียอยู่รอดได้เป็นเวลานาน
Jean-Michel Claverie, สถาบันการวิจัยแห่งชาติประเทศฝรั่งเศส
เพื่อเป็นการรับมือกับการระบาดในครั้งนั้น ได้มีการกว้านชีดวัคซีนป้องกันให้กับกวาง และการเผาซากสัตว์ในบริเวณ
ในตอนต้นศตวรรษที่ 20 มีการระบาดของเชื้อแอนแทรกซ์อยู่หลายครั้ง ส่งผลให้มีกวางตายมากกว่าล้านตัว ปัจจุบันมีจุดฝังซากกวางเหล่านี้มากกว่า 7,000 แห่งทั่วตอนเหนือของรัสเซีย
อ้างอิงจาก Birgitta Evengard—นักจุลชีววิทยา มหาวิทยาลัย Umea ประเทศสวีเดน—เธอกล่าวว่ามีความเป็นไปได้สูงที่เราจะพบเชื้อแอนแทรกซ์เพิ่มอีก เพราะภาวะโลกร้อนที่กำลังทำให้อุณหภูมิของโลกสูงขึ้นเรื่อย ๆ และอุณหภูมิในเขตอาร์ติกสูงขึ้นเร็วกว่าส่วนอื่นถึงสามเท่า และอีกปัจจัยหนึ่งที่สำคัญคือความลึกของหลุมฝัง การขุดหลุมในดินที่เย็นเป็นน้ำแข็งนั้นทำได้ยาก หลายจุดจึงใกล้กับพื้นดินเป็นอย่างมาก
ไซบีเรียอาจจะต้องเจอกับเชื้อแอนแทรกซ์ในหน้าร้านของทุกปี และไม่ใช่เจ้าเชื้อตัวนี้ที่เป็นปัญหา
Birgitta Evengard
ซากศพของทั้งคนและสัตว์ถูกฝังกลบในชั้น permafrost มานานหลายศตวรรษ ภายใต้ชั้นดินนั้นอาจมีร่างที่เต็มไปด้วยเชื้อไวรัส เชื้อแบคทีเรียต่างชนิด และพวกมันถูกแช่แข็งไว้ในเวลาด้วยความน้ำแข็งที่กำลังรอวันละลาย
นอกจากเชื้อแอนแทรกซ์แล้ว นักวิจัยยังพบเชื้อไข้หวัดใหญ่สเปนที่ระบาดในปี 1918 จากหลุมฝังศพในอะลาสกา และมีความเป็นไปได้สูงที่จะมีไข้ทรพิษและกาฬโรคที่ถูกฝั่งอยู่ที่ไหนซักแห่งในไซบีเรีย
คำถามสำหรับพวกเขาก็คือ เชื้อโรคเหล่านี้สามารถกลับมาอีกครั้งได้หรือไม่?
โฆษณา