[Qahwah قهوة (เกาะฮ์วะห์ - กาแฟ) ที่มาที่ไป และความเป็นมา]
ที่มาที่ไปของกาแฟนั้น หลักฐานได้ยืนยันถึงถิ่นกำเนิดดั้งเดิมในเอธิโอเปีย (Ethiopia) โดยในช่วงเวลานั้นกาแฟยังไม่ได้รับความสนใจ ถูกมองเป็นเพียงพืชป่าพื้นเมืองที่พบได้ทั่วไปโดยเฉพาะในเมืองคัพฟา (Kaffa) ซึ่งเป็นจังหวัดหนึ่งของประเทศเอธิโอเปีย จนกระทั่งถึงศตวรรษที่ 9 ได้มีการค้นพบเมล็ดกาแฟขึ้น
มีหลักฐานตำนานเรื่องเล่าการค้นพบกาแฟมากมาย แต่เรื่องที่โดดเด่นที่สุดเป็นเรื่องราวของคนเลี้ยงแพะชื่อคาลดี (Kaldi) ที่นำแพะออกไปเลี้ยงตามปกติ แพะได้กินผลไม้สีแดงชนิดหนึ่งเข้าไปแล้วเกิดความคึกคะนองผิดปกติ จึงได้มีการนำเอาเมล็ดกาแฟมากะเทาะเปลือกนำไปคั่ว และต้มดื่มจนกลายเป็นที่นิยมเนื่องจากทำให้ร่างกายกระฉับกระเฉง และตื่นตัว โดยชาวอาหรับในเยเมนได้รับเอากาแฟเหล่านั้นไปเผยแพร่ในดินแดนคาบสมุทรอาระเบียในเวลาต่อมา (ปลายศตวรรษที่ 14 ถึงต้นศตวรรษที่ 15)
A Coffee-house in Palestine
ชาวอาหรับเรียกพืชชนิดนี้ว่า Qahwah - قهوة (เกาะฮ์วะห์) ซึ่งแปลว่าพลัง (strength) หรือ ความกระปรี้กระเปร่า (vigor) ต่อมาเมื่อกาแฟกลายเป็นที่นิยม และมีการค้าส่งออกไปยังดินแดนต่าง ๆ บนโลก การเรียกชื่อกาแฟจึงเปลี่ยนแปลงไป เช่น คัฟฟี (Koffee) ในอังกฤษเรียกว่า คอฟฟี (coffee) อันเป็นชื่อที่รู้จัก และใช้ในปัจจุบันนี้ เมื่อมาถึงประเทศไทยคนไทยเรียกว่า โกปี๊ ข้าวแฝ่ และกาแฟเหมือนในปัจจุบัน
ประเทศแรกในคาบสมุทรอาระเบียที่รับเอากาแฟเข้ามา คือ ประเทศเยเมน ชาวอาหรับเยเมนนำกาแฟมาปลูกบริเวณทางตอนเหนือของประเทศซึ่งพื้นที่ดังกล่าวมีความเหมาะสมต่อการปลูกกาแฟเป็นอย่างมาก เนื่องจากกาแฟที่มีถิ่นกำเนิดบริเวณแถบอาหรับจึงได้ชื่อว่า "อาราบิกา - Arabica" การที่กาแฟได้ถูกนำมาปลูกในเยเมนนี้ส่งผลให้เมืองท่ามอคคา (Mocha) สามารถผูกขาดการขายกาแฟได้เป็นเวลานานถึง 2 ศตวรรษครึ่ง ก่อนจะสูญเสียการผูกขาดให้แก่ชาติยุโรป
ในช่วงแรกกาแฟเป็นเครื่องดื่มของกลุ่มผู้นับถือนิกายซูฟีในศาสนาอิสลาม โดยถือเป็นเครื่องดื่มในทางศาสนาเพื่อใช้เป็นสิ่งกระตุ้นขจัดความง่วงในระหว่างการทำพิธีกรรมทางศาสนาในช่วงกลางคืน จนกระทั่งปี ค.ศ. 1500 กาแฟได้กระจายตัวไปทั่วทั้งคาบสมุทรอาระเบียโดยกลุ่มผู้นับถือนิกายนี้เป็นหลัก
ลุถึง ค.ศ. 1510 กาแฟก็ได้เปลี่ยนสถานะเป็นเครื่องดื่มทางสังคม มีการเปิดร้านกาแฟ (Coffee-house / Coffee-Shop) ขึ้นในดินแดนตะวันออกกลางมากมาย ในช่วงเวลานี้นี่เองที่มีการถกเถียงเกี่ยวกับผลกระทบของกาแฟที่มีความผิดในข้อห้ามทางศาสนาอิสลามด้วยเหตุผลหลัก ๆ 2 ประการ คือ
1. การที่กลุ่มนิกายซูฟีนำกาแฟมาเป็นส่วนหนึ่งของพิธีกรรมทางศาสนา มีการอ่านบทขอพรผูกโยงกาแฟให้เป็นส่วนหนึ่งของพิธีโดยมีความเชื่อว่าเป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์ พิธีกรรมใดที่ไม่มีกาแฟเป็นพิธีที่ไม่สมบูรณ์นั้น การกระทำนี้ถือว่าเป็นการกระทำที่เป็นอุตริกรรมในทางศาสนา ไม่มีหลักการทางศาสนายอมรับ จึงไม่สมควรให้มีการดื่มกาแฟ
2. ร้านกาแฟเป็นแหล่งมั่วสุมของคำนินทา คำพูดเสียดสี และแหล่งการพนัน ซึ่งเป็นสิ่งต้องห้ามในทางศาสนา
ด้วยเหตุนี้ทำให้มีการปราบปรามร้านกาแฟจำนวนมาก และมีการห้ามดื่มกาแฟในที่สาธารณะตามเมืองสำคัญ ๆ ทั่วทั้งดินแดนตะวันออกกลาง จนเมื่อถึงช่วงประมาณกลางศตวรรษที่ 16 หลังจากความพยายามสั่งปิดร้านกาแฟล้มเหลว เนื่องจากมีผู้คนจำนวนมากยังคงดื่มกาแฟในทางลับ ทำการซื้อขายกาแฟมากมาย ทำให้มีการทยอยเปิดร้านกาแฟตามเมืองใหญ่มากมาย เช่น เมกกะ อิสตันบูล และไคโร เป็นต้น ร้านเหล่านี้ได้กลายเป็นปัจจัยสำคัญต่อการแพร่กระจายการดื่มกาแฟในยุโรป และการเดินทางของกาแฟไปยังทวีปอเมริกาในเวลาต่อมาด้วย
───────────
📍 อินทัช รัมมะพันธ์ - Intach Rammaphan
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
