ถอดรหัสลับงานศิลป์ ฉายภาพวิทย์บนผืนผ้าใบ
เมื่อเราพูดถึงวิทยาศาสตร์และศิลปะ หลายคนคงนึกภาพยากว่าเรื่องราวเกี่ยวกับวิทยาศาสตร์และงานศิลปะจะเชื่อมโยงกันอย่างไร การทดลองวิทยาศาสตร์เต็มไปด้วยกฎเกณฑ์ในขณะศิลปะคือสุนทรีย์และความงาม ปลดปล่อยจินตนาการของศิลปินลงผืนผ้าใบ แต่หากเราได้มาพูดคุยเกี่ยวกับภาพวาดที่เกี่ยวข้องกับวิทยาศาสตร์ภาพนี้ จะเห็นรหัสบับมากมายที่แฝงการทดลองวิทยาศาสตร์ สะท้อนแนวคิดและประวัติศาสตร์วิทยาศาสตร์ได้เป็นอย่างดี
ภาพที่เราจะมาไขปริศนาเป็นภาพเขียนสีนำ้มันบนผืนผ้าใบวาดโดยโจเซฟ ไรท์ แห่งดาร์บี้ (Joseph Wright of Derby) ในปี 1768 ชื่อภาพว่า An Experiment on a Bird in the Air Pump ( การทดลองนกในปั๊มลม ) ซึ่งเป็นการทดลองสร้างสุญญากาศโดยนักวิทยาศาสตร์ชื่อโรเบิร์ต บอล์ย ( Robert Boyle ) จากเขียนชื่อว่า New Experiments ในปี 1660 นำไปสู่การอธิบายสภาพสปริงของอากาศซึ่งภายหลังเราเรียกว่า ความดัน ไรท์สะท้อนให้ให้เราเห็นถึงความก้าวหน้าทางวิทยาศาสตร์ในยุคเรืองปัญญา (Age of Enlightenment)
โรเบิร์ต บอยล์ (Robert Boyle ;1627-1691)
จากภาพการทดลองที่เปลี่ยนกรอบคิดของเหล่านักวิทยาศาสตร์ที่ในอดีตหมกมุ่นกับคำถามทางปรัชญาและใช้ความคิดเป็นเครื่อวมือแสวงหาความจริง การทดลองให้เห็นภาพเป็นวิธีการใหม่ที่สร้างนวัตกรรม สิ่งประดิษฐ์และเทคโนโลยีที่จะพาโลกเข้าสู่ยุคปฏิวัติอุตสาหกรรม (Industrial Revolution) นับเป็นก้าวที่สำคัญของมนุษยชาติจากโลกของเครื่องกลสู่โลกแห่งจักรกล
ภาพชุดนี้ไรท์ได้ใช้เทคนิคที่เรียกว่า Candlelit ซึ่งเป็นธีมหนึ่งของการวาดรูปที่ได้รับความนิยมในศิลปะตะวันตก วิธีการดังกล่าวเน้นการเล่นแสงเงา ที่แสดงแยกระหว่างความมืดและความสว่างอย่างชัดเจน (เรียกอีกอย่างว่า Chiaroscuro) สร้างมิติความตื้นลึกให้กับวัตถุ โดยแหล่งกำเนิดแสงนั้นมาจากแสงเทียน จึงเป็นที่มาของชื่อเทคนิคดังกล่าว
การใช้เทคนิค Candlelit ของไรท์จึงเป็นการพรรณนาความอัศจรรย์ของวิทยาศาสตร์และปาฏิหาริย์ในการทดลองที่ดังมายากล แหวกขนบเดิมๆที่เทคนิคดังกล่าวหลายครั้งใช้ในภาพวาดซีนสำคัญของศาสนา ภาพดังกล่าวจึงฉายภาพความสว่างทางปัญญาได้เป็นอย่างดี
หลังจากเราปูพื้นเกี่ยวกับศิลปะแล้ว ที่นี้เราจะมาเกะรหัสภาพที่มีวิทยาศาสตร์ซ่อนอยู่กันกัน เริ่มที่ตรงกลางมีนักวิทยาศาสตร์ผมยาวกำลังทดลองปั๊มลม ภายในมีนกคอกคาทีลในสภาพที่หวั่นวิตกเพราะอากาศภายในน้อยลงเรื่อยๆจากการทดลองสูบอากาศออก ภาพของนักวิทยาศาสตร์ที่มองมาที่เราเหมือนจะต้องคำถามทางศีลธรรมว่า เราควรปล่อยให้การทดลองนี้ดำเนินต่อไปหรือไม่ เมื่ออากาศค่อยๆลดลงสุดท้ายนกน้อยผู้น่าสงสารก็จะตายอย่างทุรนทุรายในที่สุด ถือว่าเป็นซีนที่ระทึกใจพร้อมกับความตื่นตาตื่นใจในการทดลองวิทยาศาสตร์
An Experiment on a Bird in the Air Pump โดย Joseph Wright of Derby, 1768
ด้านข้างมีชายที่กำลังชี้นิ้วให้เด็กหญิงสองคนดูการทดลอง คนหนึ่งมีสีหน้าหวาดกลัวในขณะที่อีกคนปิดหน้า ไม่อยากเห็นการทดลองอันโหดร้าย ด้านล่างซ้ายมีชานหนุ่มที่ดูสนใจการทดลอง ในขณะที่ด้านซ้ายบนมีคู่รักที่สนใจกันเองมากกว่าจะสนใจการทดลอง สื่อให้เห็นที่การเปลี่ยนผ่านของวิทยาศาสตร์ มีทั้งคนที่ยอมรับมัน ปฏิเสธและเมินเฉยต่อการเปลี่ยนแปลง
บนโต๊ะยังมีอุปกรณ์ทางวิทยาศาสตร์อื่นๆที่นักวิทยาศาสตร์สมัยนั้นใช้ในการสาธิตการทดลอง เช่น เทอร์โมมิเตอร์ เชิงเทียน ไม้ก๊อก และลูกบอลของมักเดบูร์ก (Magdeburg hemispheres) ซึ่งเป็นอุปกรณ์ที่ใช้ในการทดลองความทรงพลังของสุญญากาศ ซึ่วเป็นแนวคิดที่อดีตเชื่อว่าไม่มีจริงและอุปกรณ์นี้เอง เป็นต้นทางให้การสร้างเครื่องปั๊มลมเพื่อศึกษาสมบัติอื่นของอากาศ
ภาพของไรท์ดูเหมือนจะนำคนที่มีตัวตนจริงมาใส่ในภาพ แต่นักประวัติศาสตร์ศิลปะสันนิษฐานว่าอาจเป็นการใช้คนรอบตัวเป็นต้นแบบมากกว่า เพราะตัวของไรทีไม่เคยระบุว่าคนในภาพเป็นใครบ้าง ภาพเขียนนี้จึงชวนให้เราคิดถึงการเติบโตของวิทยาศาสตร์ควบคู่ไปกับความงดงามของงานศิลปะ ซึ่งปัจจุบันภาพดังกล่าวจัดแสดงที่ National Gallery ใน London ตั้งแต่ปี 1863 และถือว่าเป็นผลงานศิลปะชั้นเอกของอังกฤษ ที่แสดงความเจริญของวิทยาศาสตร์ควบคู่กับศิลปะ
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
