วิกฤติ COVID-19ในช่วง 3 ปีที่ผ่านมาทำให้นักเรียนกว่า 1.9 ล้านคนหรือประมาณ 21% ของเด็กไทยทั้งประเทศมีความเสี่ยงที่จะหลุดจากระบบการศึกษา บางครอบครัวไม่สามารถหลีกเลี่ยงแรงกดดันทางเศรษฐกิจได้และจำเป็นต้องตัดสินใจให้บุตรหลานดรอปหรือพักการเรียนจนกว่าจะสามารถกลับมาเรียนที่โรงเรียนได้ตามปกติ และมีบางครอบครัวที่ตัดสินใจให้ลูกออกจากโรงเรียนเพื่อมาจัดการเรียนการสอนที่บ้าน หรือที่เรียกว่า โฮมสคูล (Home school)
โฮมสคูล (Home school) หรือบ้านเรียน เป็นระบบการศึกษาทางเลือกรูปแบบหนึ่งที่ผู้ปกครองหรือกลุ่มครอบครัวเป็นผู้จัดการเรียนการสอนให้กับผู้เรียนโดยไม่พึ่งพาการศึกษาในระบบ (formal education) หากมองในบริบทโลกจะพบว่าทิศทางการเติบโตของโฮมสคูลเติบโตขึ้นอย่างชัดเจนตั้งแต่ก่อน COVID-19 ในหลายประเทศ เช่น แคนาดา สหราชอาณาจักร แอฟริกาใต้ เป็นต้น
โดยเฉพาะอย่างยิ่งในประเทศสหรัฐอเมริกา พบว่ามีนักเรียนโฮมสคูลเพิ่มมากขึ้นทุกปีเฉลี่ยปีละ 3.3% ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1999 โดยเฉพาะอย่างยิ่งในพื้นที่ชนบทหรือนอกเมือง ในครอบครัวคนผิวดำ คนเอเชีย และคนสเปน แต่หากมองในบริบทประเทศไทยจะพบว่าแม้การเรียนในรูปแบบดังกล่าวจะได้รับการรับรองตามกฎหมายตั้งแต่ปี ค.ศ. 1999 เช่นเดียวกับอีกหลายประเทศทั่วโลก แต่ก็ไม่ได้มีการเก็บสถิติหรือจำนวนนักเรียนที่เรียนด้วยระบบโฮมสคูลอย่างชัดเจน มีเพียงการคาดการณ์ว่ามีจำนวน 1 พันคนหรือประมาณ 0.01% ของเด็กไทยเท่านั้น
เหตุการณ์ COVID-19ส่งผลให้มีนักเรียนโฮมสคูล เฉพาะในสหรัฐอเมริกาเพิ่มมากขึ้นถึง 2.6 ล้านคนในเดือนมีนาคมปี ค.ศ. 2020 และกลายเป็น 4.5 - 5 ล้านคนในเดือนมีนาคมปี ค.ศ. 2021 โดยจัดเป็น “pandemic pods” หรือการรวมกลุ่มเล็กของเด็กจากหลายบ้านแล้วเชิญครูหรือผู้ปกครองที่เชี่ยวชาญในแต่ละสาขามาสอน จากการสำรวจพบว่าการเรียนโฮมสคูลทำให้ผู้เรียนสามารถมีกิจกรรมได้มากกว่าการเรียนในโรงเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ เช่น ศิลปะและงานฝีมือ การเล่นบอร์ดเกม การทำโครงงานศึกษาวิจัย กีฬา เป็นต้น
ผลสำรวจพบว่า 60% ของผู้ปกครองที่ตัดสินให้ลูกเรียนโฮมสคูลพอใจรูปแบบการเรียนรู้ดังกล่าว เพราะมีความยืดหยุ่น มีความเฉพาะบุคคลของเนื้อหาสามารถจัดให้ซึ่งสอดคล้องกับความถนัดและความสนใจของผู้เรียน และประสิทธิภาพในการจัดการเวลาและเนื้อหาที่เรียน นอกจากนี้ครอบครัวยังสามารถผสมผสานการเรียนโฮมสคูลเข้ากับการเรียนรู้บนแพลตฟอร์มออนไลน์ หลักสูตรในมหาวิทยาลัย และกิจกรรมในชุมชนได้อีกด้วย
ทำให้แม้ว่าสถานการณ์โลกจะกลับมาเป็นปกติและทุกคนเริ่มทยอยกลับมาเรียนในโรงเรียนได้แล้ว แต่บางครอบครัวก็ยังเลือกที่จะเรียนโฮมสคูลต่อไป
ในขณะเดียวกัน โฮมสคูลก็มีข้อท้าทายหรือข้อจำกัด เช่น เวลาและความต่อเนื่องที่ผู้ปกครองจะมีให้ ทรัพยากรในการจัดการเรียนรู้ การรับรองคุณภาพการเรียนการสอน ความถูกต้องครบถ้วนของเนื้อหาเพื่อสอบเทียบตามหลักสูตรแกนกลาง โอกาสการกลับเข้าสู่ระบบการศึกษาขั้นสูงหรือมหาวิทยาลัยในอนาคต นอกจากนี้ยังมีประเด็นเรื่องความเหมาะสมของสภาพแวดล้อมในการเรียนรู้ที่จะส่งผลไปสู่พัฒนาการทางสังคมของผู้เรียน
การเรียนแบบโฮมสคูลมักถูกตั้งคำถามว่าสังคมในชุมชนโดยรอบเหมาะสมกับการเรียนรู้หรือไม่ หรือผู้เรียนจะต้องเผชิญกับสภาวะโดดเดี่ยวทางสังคม (social isolation) จากการแยกออกมาอยู่ให้ห่างจากผู้อื่น
อย่างไรก็ตาม ยังไม่มีข้อสรุปแน่ชัดเกี่ยวกับผลลัพธ์ของการเรียนแบบโฮมสคูล งานวิจัยโดยส่วนใหญ่ยังเป็นเชิงคุณภาพมากกว่าเชิงปริมาณ และมักถูกศึกษาในลักษณะ case study จากกลุ่มตัวอย่างที่มีขนาดเล็ก เนื่องจากครอบครัวส่วนใหญ่เลือกปฏิเสธที่จะเข้าร่วมโครงการวิจัยเพราะให้ความสำคัญกับความเป็นส่วนตัว ความเป็นอิสระ และการมีวิถีชีวิตเฉพาะตัว ซึ่งปัจจัยเหล่านั้นล้วนเป็นสาเหตุที่ทำให้ตัดสินใจจัดโฮมสคูลตั้งแต่แรก
นัยยะสำคัญที่มีต่ออนาคต:
- การเข้าร่วมชมรม กลุ่มสังคม งานสัมมนา และกิจกรรมทั้งในสถานที่จริงและออนไลน์ ทั้งในและต่างประเทศไม่เพียงแต่จะช่วยลดปัญหาพัฒนาการทางสังคมและปัญหาการเข้าสังคมของนักเรียนโฮมสคูล แต่ยังจะเป็นการปูพื้นฐานการเข้าสังคมจริงนอกเหนือจากโรงเรียนตามความถนัดและความสนใจของผู้เรียน อาจทำให้นักเรียนโฮมสคูลมีโอกาสในการเข้าถึงข้อมูลการศึกษาต่อและการทำงานมากกว่า
- การรวมกลุ่มกันของครอบครัวที่มีกำลังเศรษฐานะสูงอาจสามารถจัดการเรียนการสอนที่มีคุณภาพและตอบความต้องการเฉพาะบุคคลของผู้เรียนแต่ละคนได้ดี ในขณะที่กลุ่มผู้มีรายได้น้อยอาจไม่มีทั้งกำลังทรัพย์ เวลา และความเชี่ยวชาญในการทำโฮมสคูล
- หากปัญญาประดิษฐ์ถูกนำมาใช้ออกแแบบหลักสูตรการเรียนและเส้นทางอาชีพเฉพาะบุคคล เส้นแบ่งระหว่างการเรียนในโรงเรียนและการเรียนแบบโฮมสคูลอาจหายไปและหลอมรวมกันเป็นการเรียนรู้รูปแบบใหม่ที่เน้นให้ผู้เรียนสามารถรนำความรู้ที่เรียนไปใช้ประโยชน์ในชีวิตได้จริงด้วยต้นทุนการจัดการเรียนการสอนที่ต่ำที่สุด
อ้างอิงจาก
- Homeschooling: What do we know and what do we need to learn? https://doi.org/10.1111/cdep.12441
- Homeschooling on the Rise During COVID-19 Pandemic https://www.census.gov/library/stories/2021/03/homeschooling-on-the-rise-during-covid-19-pandemic.html
- Homeschooling Skyrocketed During the Pandemic, but What Does the Future Hold? https://www.educationnext.org/homeschooling-skyrocketed-during-pandemic-what-does-future-hold-online-neighborhood-pods-cooperatives/
- Homeschool Happens Everywhere https://www.educationnext.org/homeschool-happens-everywhere-less-formal-instructin-more-family-community-activities/
- Post-Pandemic Future of Homeschooling https://www.hks.harvard.edu/centers/taubman/programs-research/pepg/events/future-homeschooling
- Post-Pandemic Future of Homeschooling: Growth and diversity in post-pandemic homeschooling https://www.youtube.com/watch?v=uGM9QJ5MwXg&t=3s
- Should educators promote homeschooling? Worldwide growth and learner outcomes https://www.proquest.com/docview/2557076766?pq-origsite=gscholar&fromopenview=true
- เครือข่ายการศึกษาทางเลือก 6 รูปแบบ: รู้จักกับ “บ้านเรียน (Home School)” https://alternativeeducation.or.th/homeschool/
- สถานะและสถิติระหว่างประเทศของโฮมสคูล https://hmong.in.th/wiki/Homeschooling_international_status_and_statistics
- “พาน้องกลับมาเรียน” ช่วยเด็กหลุดจากระบบ! https://mgronline.com/qol/detail/9650000006011
อยากรู้จักเรามากขึ้น คลิก www.futuretaleslab.com หรือติดตามที่ https://www.blockdit.com/futuretaleslab
#FutureTalesLAB #FuturePossible #FutureUpdate #FutureofLearning #HomeSchool #MQDC
4ถูกใจ
4แชร์
6.7Kรับชม
แสดงความคิดเห็นของคุณ...
