“เวลาจิตมันฟุ้งซ่าน ไปอยู่ในโลกของความคิด
พอสติรู้ทันเท่านั้น ความฟุ้งซ่านดับทันทีเลย
พร้อมๆ กับที่สติเกิด ดับอัตโนมัติ
ไม่ต้องไปดับมัน มันดับเอง ทันทีที่สติเกิด”
“ … จิตคือกุญแจไขตู้พระไตรปิฎก
การปฏิบัติมันไม่ได้ยากเย็นอะไรนักหนา เรียนให้รู้เรื่อง รู้วิธีแล้วก็ลงมือทำ
นักปฏิบัติ คนที่ชอบปฏิบัติจำนวนมาก น่าสงสาร ไปภาวนากันมันไม่ได้หลักเสียที มันจับแก่นของการปฏิบัติไม่ได้ จับคีย์หัวใจ จับไม่ได้ ก็พยายามพากเพียรผ่านไปเป็นสิบๆ ปี
บางคนหลายสิบปี สูงสุดก็เลยไปแค่พรหมโลก ไปเป็นพระพรหม ไม่รู้วิธีที่จะตัดออกจากวัฏฏะ
หลวงพ่อเมื่อก่อนก็เอาแต่ทำสมาธิ เพราะไม่รู้วิธีเหมือนกัน ทำแต่หายใจเข้าพุท หายใจออกโธ ทำอยู่อย่างนั้นตั้งนาน ก็ได้สงบ สบาย ได้ของเล่น ของจริงไม่ได้
ไปอ่านตำรับตำรามากมาย พระไตรปิฎกอ่านพระวินัยกับพระสูตรหลายรอบ อยากรู้ว่าจะเริ่มต้นปฏิบัติอย่างไร มีคำสอน ยิ่งในพระสูตรมีเยอะมากเลย ฟังว่าพระพุทธเจ้าสอนคนนี้อย่างนี้ สอนท่านนี้อย่างนี้ เราก็อ่าน เราก็ฟัง แต่มันไม่ได้เคล็ดลับ
คล้ายๆ เราเจอตู้พระไตรปิฎกแล้ว แต่เราไม่มีกุญแจที่จะไขตู้เข้าไป
ไปอ่านได้แต่หนังสือ ได้แต่ตัวหนังสือ จำได้แต่ตัวหนังสือ แต่ธรรมะเนื้อแท้นั้นจับใจความไม่ได้
เคยไปบวชอยู่กับหลวงพ่อปัญญา นันทภิกขุ เคารพท่าน กับท่านพุทธทาส ถือเป็นครู ไปบวชกับท่าน แต่ท่านก็ไม่ค่อยอยู่วัดหรอก งานนิมนต์ของท่านเยอะ พอบวชแล้วจะถามอะไรท่านไม่เจอท่าน จนถึงวันสึกถึงเจอท่าน ไปสึกกับท่าน
อยู่วัดก็ได้แต่ภาวนาอย่างที่เราเคยทำ หายใจเข้าพุท หายใจออกโธ ที่วัดนั้นก็มีสอนพองยุบ หลวงพ่อไม่ค่อยชอบ ไม่ถูกจริต ไม่ใช่เขาไม่ดีแต่ว่าไม่ถูกจริต ไม่ชอบ เราก็ยังทำอย่างเดิมของเรา
วันที่บวชหลวงพ่อปัญญาท่านก็ให้หนังสือมาเล่มหนึ่ง จำไม่ได้แล้วว่าเรื่องอะไร มันเป็นชุดธรรมโฆษณ์ของท่านพุทธทาสเล่มเบ้อเริ่ม เล่มหนาๆ มานั่งอ่านๆๆ ไม่รู้จะศึกษากับใคร ศึกษาจากหนังสืออีกล่ะ
ไปสะดุดใจอยู่คำหนึ่ง ท่านพุทธทาสท่านเขียนไว้ “ผู้ใดเห็นปฏิจจสมุปบาท ผู้นั้นเห็นธรรม ผู้ใดเห็นธรรม ผู้นั้นเห็นปฏิจจสมุปบาท”
คราวนี้ก็ไม่รู้อีก “ปฏิจจสมุปบาท” คืออะไร ไปถามพระในวัด ไม่มีใครตอบ บางองค์ก็ อ๋อ เป็นเรื่องสิ่งนี้มี สิ่งนี้จึงมี แล้วหนีไปเลย ไม่ได้ตอบเรา ตอนนั้นก็งงทำไมไม่ตอบ ตอนนี้ไม่งง
ตอนนั้นก็ฝังใจว่าสึกออกไป เราจะต้องเรียนปฏิจจสมุปบาทให้ได้ แต่ยังไม่รู้ว่าจะไปเรียนที่ไหน แล้วสิ่งหนึ่งที่ได้จากตอนไปบวชตอนนั้น ก็คือบทสวดมนต์แปลของสวนโมกข์ฯ
ถ้าพวกเราไม่เคยอ่านลองไปอ่านดู โดยเฉพาะบททำวัตรเช้า
พูดเรื่องขันธ์ 5 รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ
แล้วก็รูปไม่เที่ยง เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณไม่เที่ยง
รูปเป็นอนัตตา วิญญาณ รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณเป็นอนัตตา
ก็เลยได้ยินคำว่าขันธ์ 5
แต่ดูแล้วก็ยังไม่รู้จะเอาไปปฏิบัติอย่างไร สวดมนต์จะจำไว้ รู้สึกธรรมะอันนี้น่าสนใจจริงๆ
ฉะนั้นสึกออกมาตอนนั้น ก็เลยพยายามจะเรียนเรื่องปฏิจจสมุปบาท กับเรื่องขันธ์ 5 ฝังอยู่ในใจ เที่ยวไปหาหนังสือปฏิจจสมุปบาท ได้มาเล่มหนึ่งของท่านพุทธทาส เล่มนิดเดียว เล่มเล็กๆ ไปอ่าน
มันก็แค่บอก อวิชชาคืออะไร อวิชชาเป็นปัจจัยของสังขาร
สังขารมี 3 อย่าง สังขารเป็นปัจจัยของวิญญาณ
วิญญาณเป็นปัจจัยของนามรูป
นามรูปเป็นปัจจัยของอายตนะ
อายตนะเป็นปัจจัยของเวทนา
เวทนาเป็นปัจจัยของตัณหา
ตัณหาเป็นปัจจัยของอุปาทาน
อุปาทานเป็นปัจจัยของภพ
ภพเป็นปัจจัยของชาติ
ชาติเป็นปัจจัยของทุกข์
ก็ดูแต่ละตัวๆ มีสภาวธรรมอะไรบ้าง
อย่างตัณหามี 3 กามตัณหา ภวตัณหา วิภวตัณหา
ก็ท่องได้แต่ชื่อ แต่มองไม่เห็นสายสัมพันธ์ของมัน
มันเป็นปัจจัย มันเป็นปัจจัย มันเป็นอย่างไร ไม่เห็น
อ่านจิตตนเอง
ฉะนั้นอ่านก็ได้แต่จำชื่อไว้ ไม่รู้จะภาวนาอย่างไร มันไม่ได้หลัก ไม่ได้หัวใจของการปฏิบัติ ฟังครูบาอาจารย์สายวัดป่า ท่านก็สอนดีแต่ละองค์
ส่วนใหญ่ที่ท่านเทศน์ก็พุทโธพิจารณากาย เราก็ทำบ้าง พุทโธพิจารณากาย ดูลงไปจนกายมันสลายไป มันก็อยู่แค่นั้นเอง ไปต่อไม่ได้
จนมาเจอหลวงปู่ดูลย์ กว่าจะจับใจความได้ ท่านไม่ได้บอกเราว่า ตรงนี้เป็นกุญแจของการปฏิบัติ แต่ท่านสอนบอกว่า “อ่านหนังสือมามากแล้ว ต่อไปนี้อ่านจิตตนเอง”
เราก็รู้สึก เออ ท่านสอนแปลก ให้อ่านจิตตนเอง
ก่อนเจอท่านเคยนิมิต นั่งสมาธิแล้วก็นิมิต ฝันๆ ไป เห็นพระแก่ๆ ผอมๆ องค์หนึ่ง มายื่นผลไม้มาให้ลูกหนึ่ง ลูกกลมๆ แล้วก็บอกว่า “ผลไม้นี้จะหวานหรือจะเปรี้ยว อยู่ที่เนื้อในของมัน เราจะชั่วหรือจะดี ก็อยู่ที่จิตตนเอง”
ขึ้นไปกราบท่านไปเห็น โอ้ องค์นี้เองที่เราเคยฝันถึง แล้วท่านก็สอนบอก “อ่านหนังสือมามากแล้ว ต่อไปนี้อ่านจิตตนเอง”
ท่านเป็นพระที่อัศจรรย์มากเลย รู้ด้วยว่าหลวงพ่อไปอ่านตำรามาเยอะแล้ว ท่านก็จะสั่งบอก “อ่านหนังสือมามากแล้ว ต่อไปนี้ให้อ่านจิตตนเอง”
พอมาทำตามที่ท่านบอก เราก็เห็นความเปลี่ยนแปลงของตัวเองได้
เริ่มต้นจะหาจิตตัวเอง ไม่รู้จะหาอย่างไร
จิตเป็นอย่างไรก็ไม่รู้ จิตอยู่ที่ไหนก็ไม่รู้
จะไปดูมันอย่างไรก็ไม่รู้
ดูแล้วจะเป็นอย่างไรก็ไม่รู้
ไม่รู้อะไรเลย งงอยู่ช่วงหนึ่ง
ไม่นานหรอก งงอยู่ไม่นาน
นึกถึงบทสวดมนต์แปลได้ รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ จิตมันต้องอยู่ในขันธ์ 5 นี้ล่ะ จิตมันไม่เกินขันธ์ 5 นี้ออกไป แต่มันคือตัวไหนของขันธ์ 5 ไม่รู้
ตัวรูปหรือ ไปทำสมาธิดูลงไปในร่างกาย ร่างกายหายไป ไม่เห็นจิตเลย
หรืออยู่ในเวทนา ความรู้สึกสุขทุกข์ ดูลงไปในเวทนา เวทนาดับก็ไม่เห็นจิต
หรือว่ามันอยู่ในความคิด ในสังขาร ตัวความคิด ตัววิตก อาการที่จิตมันตรึกอารมณ์ ก็เลยจงใจคิด “พุทโธ สุสุทโธ กะรุณามะหัณณะโว” ก็เห็นกระแสความคิดมันขึ้นมาจากกลางอก กระแสความคิดมันไหลออกมา สติระลึกรู้ลงไปมันก็ขาด ตัวรู้มันก็เด่นดวงขึ้นมา
ถึงเอามาบอกพวกเราอยู่เรื่อยๆ ไปทำกรรมฐานมาสักอย่างหนึ่ง
แล้วรู้ทันเวลาจิตมันไหลไปคิด
ไม่ใช่รู้เรื่องที่คิด แต่รู้ว่าจิตคิด ไม่เหมือนกัน
รู้เรื่องที่คิด จิตคิด ถ้ารู้เรื่อง หมามันก็รู้ คิดอะไรมันก็รู้ ทำไมมันไม่ได้ของดีอะไรเลย
ให้เรารู้ว่าจิตคิด ไม่ใช่รู้เรื่องที่จิตคิด
ฉะนั้นเวลาจิตมันไหลไปคิด รู้ทันมัน
จิตคิดจะดับ จิตรู้จะเกิด
ตรงนี้เราเริ่มเข้ามาเห็นตัวจิตได้แล้ว
ฉะนั้นไปทำ ทำกรรมฐานสักอย่างหนึ่ง แล้วจิตไหลไปคิดให้รู้ทัน เช่น เราหายใจเข้าพุท หายใจออกโธ พุทโธอยู่ดีๆ หนีไปคิดเรื่องอื่นลืมพุทโธไปแล้ว
หรือจะไม่หายใจ ใช้บริกรรมพุทโธอย่างเดียว พุทโธๆ ไปเรื่อยๆ แล้วจิตมันหนีไปคิดเรื่องอื่นแล้ว มันลืมพุทโธ เราก็รู้ทันว่าตอนนี้จิตมันไหลไปคิดแล้ว
ทันทีที่เรารู้ว่าจิตมันไหลไป อาการที่จิตไหลไปจะดับ
จะเกิดจิตที่ตั้งมั่นขึ้นมาแทน
อย่างเราเห็นจิตมันไหล เราดูท้องพองยุบ
เราเห็นจิตมันไหลจมลงไปที่ท้อง
อาการที่จิตไหลลงไปก็จะดับ
จิตรู้ก็จะเกิดเหมือนกัน
เพราะฉะนั้นถ้าเรารู้ทันจิตที่ไหลไป
จิตไหลไปจะดับ จะเกิดจิตที่รู้
จิตที่ไหลไป คือจิตอะไร
คือจิตที่มีอุทธัจจะ จิตฟุ้งซ่านนั่นเอง
จิตที่ฟุ้งซ่านก็จะฟุ้งซ่านไปทางทวารทั้ง 6
หลงไปดู หลงไปฟัง หลงไปดมกลิ่น หลงไปลิ้มรส
หลงไปรู้สัมผัสทางกาย หลงไปคิดนึกทางใจ
นี่อาการที่จิตมันฟุ้งซ่าน
จิตที่ฟุ้งซ่านเป็นจิตที่เป็น โมหมูลจิต
ความฟุ้งซ่าน อุทธัจจะ อยู่ในกลุ่มกิเลสของโมหะ
เป็นโมหะชนิดหนึ่ง
แล้วการที่เรารู้ทันว่าจิตฟุ้งซ่าน คือเรามีสติ สติเป็นตัวรู้ทัน เพราะฉะนั้นอย่างใจเราไหลไปอยู่ในโลกของความคิด เรารู้ทัน สติเกิดแล้ว
มันมีกฎของธรรมะอยู่ข้อหนึ่ง “เมื่อไรมีสติ เมื่อนั้นไม่มีกิเลส เมื่อไรมีกิเลส เมื่อนั้นไม่มีสติ”
เพราะฉะนั้นเวลาจิตมันฟุ้งซ่าน ไปอยู่ในโลกของความคิด พอสติรู้ทันเท่านั้น ความฟุ้งซ่านดับทันทีเลย พร้อมๆ กับที่สติเกิด ดับอัตโนมัติ ไม่ต้องไปดับมัน มันดับเอง ทันทีที่สติเกิด
แล้วทันทีที่สติที่แท้จริงอันนี้เกิด
สมาธิที่แท้จริงก็จะเกิดขึ้นด้วย
คือจิตจะตั้งมั่นอัตโนมัติขึ้นมา
เพราะฉะนั้นให้เรารู้ทันจิตที่หลงไปทางตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ส่วนใหญ่ครูบาอาจารย์จะเน้นจิตหลงไปคิด คือจิตหลงทางใจ
ทำไมท่านมาเน้นที่จิตหลงไปคิด เพราะจิตหลงคิดเป็นจิตหลงที่เกิดบ่อยที่สุด วันๆ หนึ่งหลงคิดนับครั้งไม่ถ้วน
อย่างเราอยู่ในบ้านเราไม่มีอะไรให้ดู มันไม่ได้หลงไปดู อยู่ในบ้านเราเงียบๆ ไม่มีอะไรฟัง มันไม่หลงไปฟัง ไม่มีกลิ่นอะไรที่ผิดปกติขึ้นมา ก็ไม่หลงไปดมกลิ่น อยู่เฉยๆ อยู่ว่างๆ อยู่คนเดียว ก็ยังหลงคิดอยู่
เพราะฉะนั้นจิตหลงคิดเป็นจิตที่เกิดบ่อยที่สุด ท่านเลยเลือกสอนเรา “จิตหลงคิดแล้วรู้ๆ”
เรียนจากของที่เกิดบ่อยๆ อย่างหลงไปดมกลิ่น มันน้อย จะรอให้หลงไปดมกลิ่นทีหนึ่งแล้วจะรู้ มันนานๆ จะรู้ทีหนึ่ง
แต่ถ้าหลงคิดแล้วรู้ หลงคิดแล้วรู้
โอ๊ย มันจะถี่ยิบเลย
นาทีหนึ่งหลงตั้งหลายรอบ มันจะดูได้บ่อย
การที่เราดูได้บ่อย เห็นซ้ำๆๆ ไปเรื่อย สติมันจะยิ่งแข็งแรงขึ้น เพราะสตินั้นเกิดจากถิรสัญญา
การที่จิตจำสภาวะได้แม่น อย่างเราเห็นสภาวะที่จิตหลง จิตหลงไปคิดแล้วรู้ หลงไปคิดแล้วรู้ จิตมันจำสภาวะที่หลงคิดได้ ต่อไปพอหลงคิดปุ๊บ สติจะเกิดเอง สติอัตโนมัติจะเกิด
พอสติอัตโนมัติเกิด สมาธิอัตโนมัติก็เกิด
สมาธิไม่ใช่สมาธิชนิดสงบ
ไปนิ่งๆ แช่ๆ อยู่ในอารมณ์อันเดียว
อย่างนั้นก็ดีได้พักผ่อน แต่ไม่ได้ทำให้เกิดปัญญา
ฝึกให้ได้สติอัตโนมัติ
แล้วเราจะได้สมาธิอัตโนมัติขึ้นมาด้วย
สมาธิที่ทำให้เกิดปัญญา เรียกสัมมาสมาธิ
เป็นความตั้งมั่นของจิต
วิธีที่มันเกิด อาศัยสติรู้ทันจิตหลงคิดแล้วรู้
หลงคิดแล้วรู้นั่นล่ะ จิตจะค่อยๆ มีกำลังตั้งมั่นเด่นดวงขึ้นมา
ถัดจากนี้เราก็จะเจริญปัญญาได้แล้ว
เราจะเจริญปัญญาด้วยการดูกายก็ได้
ถนัดดูกาย เราก็ดูกาย
ถนัดใช้เวทนา ถนัดดูเวทนา เราก็ดูเวทนา
ถนัดดูจิตสังขาร กุศลอกุศลทั้งหลาย เราก็ดู ดูจิตไป
เลือกที่เราถนัด ไม่ต้องเลียนแบบคนอื่น
อย่างได้ยินว่าหลวงพ่อดูจิต แล้วเราอยู่ๆ ก็จะมาดูจิต บางคนมันไม่ได้เหมาะ
ลูกศิษย์หลวงปู่ดูลย์ที่ดูจิตมีไม่มากหรอก
ส่วนใหญ่ท่านก็ให้ดูกายไปก่อน
พอดูกายจนจิตมันมีกำลังพอ มันจะเข้ามาดูจิตได้
ฉะนั้นอย่างพวกเราจะเริ่มต้น ไม่จำเป็นว่า ได้ยินว่าหลวงพ่อดูจิตแล้วเราจะต้องดูจิต เราดูตัวเองว่า เรารู้อะไรแล้วสติเกิดบ่อย เราเอาอันนั้น
ถ้าดูจิต จิตเป็นกุศลก็รู้ อกุศลก็รู้
จิตโลภ โกรธ หลงอะไรขึ้นมาก็รู้
ถ้ารู้ได้เรื่อยๆ เราก็ใช้จิตเป็นวิหารธรรม
หรือถ้าจิตสุขก็รู้ จิตทุกข์ก็รู้
ร่างกายมีความสุขก็รู้ ร่างกายมีความทุกข์ก็รู้
ชำนาญในการรู้เวทนา รู้ได้บ่อย
เราก็ใช้เวทนาเป็นวิหารธรรม
ถ้าหาอะไรไม่ได้ ของง่ายเลย กาย
กายนี้อยู่กับเราทั้งวัน แต่จิตไม่ค่อยอยู่กับเราหรอก
จิตหนีไปเที่ยวทั้งวัน
ฉะนั้นถ้ากำลังของเราไม่พอ รู้สึกกายไป
ร่างกายไม่เคยหนีไปไหน
ฉะนั้นต่อไปนี้ร่างกายหายใจออก รู้สึก
ร่างกายหายใจเข้า รู้สึก
ร่างกายยืน เดิน นั่ง นอน รู้สึก
ร่างกายเคลื่อนไหว รู้สึก
ร่างกายหยุดนิ่ง รู้สึก
หัดรู้สึกไปเรื่อยๆ
แล้วต่อไปพอร่างกายมันขยับ สติมันเกิดเอง
พอสติมันเกิดปุ๊บ สมาธิที่ถูกต้องก็จะเกิดอัตโนมัติขึ้นมา
เพราะฉะนั้นเราต้องฝึกให้ได้สติอัตโนมัติ
แล้วเราจะได้สมาธิอัตโนมัติขึ้นมาด้วย
วิธีการก็คือดูกาย เวทนา หรือดูจิตใจของเรานี้ล่ะ ดูเรื่อยๆ ไป
แล้วต่อไปพอมีอะไรเคลื่อนไหวเปลี่ยนแปลงในกาย สติมันรู้สึก
มีอะไรเปลี่ยนแปลงทางเวทนา สติมันก็รู้สึก
กุศล อกุศลเกิดขึ้นที่จิต สติมันก็รู้สึก
อย่างหงุดหงิดขึ้นมาสติรู้สึก อย่างหลวงพ่อใช้เข้ามาที่จิตเลย หลวงปู่ดูลย์ให้ดูจิต ก็จะเห็นจิตโกรธก็รู้ จิตไม่โกรธก็รู้ จิตโลภก็รู้ จิตไม่โลภก็รู้ จิตหลงก็รู้ จิตไม่หลงก็รู้ ดูอย่างนี้เรื่อยๆ จิตฟุ้งซ่านก็รู้ จิตเซื่องซึมก็รู้
เฝ้ารู้เฝ้าดูไปเรื่อย ต่อไปพอจิตมันมีความเปลี่ยนแปลงเล็กน้อยขึ้นมา มันก็เห็น
อย่างแต่เดิมต้องโกรธแรงๆ แล้วถึงจะเห็น
ต่อไปขัดใจเล็กๆ ก็เห็นแล้ว
สติมันแหลมคมมากขึ้นๆ
จะเห็นสภาวะได้ชัดเจนว่องไว
อย่างกิเลสตัวใหญ่ๆ ก่อนที่มันจะตัวใหญ่ มันก็ตัวเล็กมาก่อน ถ้าสติเราไว เราเห็นตั้งแต่กิเลสตัวเล็กๆ กำลังงอกขึ้นมาแล้วขาดสะบั้นตรงนั้น กิเลสตัวใหญ่ๆ มันก็ไม่เกิด
ถ้าเราดูจิตไม่ได้ เราก็ดูกายไป
เห็นร่างกายหายใจออก เห็นร่างกายหายใจเข้าไป
เห็นร่างกายยืน เดิน นั่ง นอน
เห็นร่างกายคู้ ร่างกายเหยียด
รู้สึกๆๆ ไปเรื่อย ต่อไปพอเราเผลอขาดสติ
ถ้าร่างกายเกิดขยับขึ้นมา สติจะเกิดเอง
เพราะเราเคยฝึกตัวเอง
ร่างกายเคลื่อนไหว รู้สึก ร่างกายหยุดนิ่ง รู้สึก
ฝึกเรื่อยๆ แล้วต่อไปเวลาเราขาดสติ
แล้วร่างกายเกิดขยับขึ้นมา มันรู้สึกเองเลย
ไม่ใช่เรื่องประหลาดอะไร
อย่างหลวงพ่อดูจิตมา ดูๆ ไปเรื่อย
หลวงปู่ดูลย์ท่านบอกช่วยตัวเองได้แล้ว
หลวงพ่อก็ออกไปดูครูบาอาจารย์ที่อื่น
ไปดูแต่ละสำนักๆ ครูบาอาจารย์
นานาชนิดเลยกรรมฐานเที่ยวไปดูเขา
มีคราวหนึ่งไปดูหลวงพ่อเทียน อยู่วัดสนามใน หลวงพ่อเทียนท่านสอนขยับ 14 จังหวะ นี่เจ็ด สองข้างรวมกันแล้วสิบสี่ หลวงพ่อไปเห็นท่านสอน ท่านสอนไป คนเรียน ตอนนั้นศาลาที่ไปเห็น มันเป็นศาลาไม้ยาวๆ แคบๆ แต่ยาวๆ หลวงพ่อเทียนก็สอนๆ ญาติโยมก็ขยับกันใหญ่
เราก็สังเกต โอ้ หลวงพ่อเทียนท่านสอนไป พูดไป ขยับไป ท่านไม่หลง ท่านรู้เนื้อรู้ตัวอยู่ วิธีของท่านก็น่าสนใจ ก็เลยพอดูจำวิธีท่านได้
ก็ไปนั่งใต้ต้นไม้ในวัดท่าน นั่งขยับบ้าง ขยับไป 14 จังหวะ ยังไม่ชิน ขยับแล้วรำคาญ มันเยอะไป ไม่ถูกจริต เพราะหลวงพ่อเป็นพวกโทสจริต อะไรที่ซับซ้อนวุ่นวาย ไม่ชอบ ก็เลยขยับแค่นี้ จาก 14 จังหวะ เหลือ 2 จังหวะ ย่นลงมาเหลือแค่นี้
เล่นอยู่พักหนึ่งก็กลับบ้าน แล้วก็นึกขึ้นได้ก็ขยับเล่น ขยับแล้วรู้สึกๆ ขยับไปจิตหนีไปเรารู้ ขยับๆ ไปจิตไปเพ่งมือเรารู้ รู้ทันจิตไปเรื่อย
วันหนึ่งเห็นเพื่อนมันเดินอยู่คนละฝั่งถนน เพื่อนคนนี้ไม่เจอนานแล้ว ดีใจจะข้ามถนนไปคุยกับเขา ตอนนั้นดีใจไม่รู้ว่าดีใจ ขาดสติ ก้าวเท้าไปจะข้ามถนน พอเท้าเคลื่อนเท่านั้น สติเกิดเลย ร่างกายเคลื่อนไหว
ตอนซ้อมนี่ซ้อมมือ แต่พอเท้าเราขยับ สติก็เกิดเอง รู้ว่า เฮ้ย นี่หลงไปแล้ว จิตก็ตั้งมั่นขึ้นมา
เออ วิธีของท่านก็ใช้ได้เหมือนกัน แต่ทำให้ถูก
ขยับแล้วรู้สึกตัวไว้ แล้วจิตหนีไปคิดแล้วรู้
จิตไปเพ่งมือแล้วรู้ รู้ทันอย่างนี้
แต่ถ้าขยับแล้วก็เพลินๆ ใช้ไม่ได้
หรือขยับแล้วก็เครียดๆ ใช้ไม่ได้
ต้องมีสติกำกับอยู่
ตัวสำคัญไม่ใช่อยู่ที่กระบวนท่า
ไม่ใช่ขยับท่าไหน เดินท่าไหน นั่งท่าไหน
ตัวสำคัญของการปฏิบัติก็คือตัวมีสติไว้
ถ้าเรามีสติอยู่ ร่างกายเคลื่อนไหวมันจะรู้เอง แล้วจิตมันจะตื่นขึ้นมา
เวทนาเกิดขึ้น สติระลึกรู้ได้เอง แล้วจิตมันก็จะตื่นขึ้นมา
จิตเป็นกุศลหรืออกุศล สติระลึกรู้ได้เองแล้วจิตมันจะตื่นขึ้นมา
เป็นผู้รู้ ผู้ตื่น ผู้เบิกบาน
คือจิตที่ทรงสมาธิที่ถูกต้องขึ้นมา
เมื่อเรามีสัมมาสติที่ถูกต้อง
ไม่ใช่บังคับให้เกิด มันเกิดอัตโนมัติ
แล้วก็มีสัมมาสมาธิอัตโนมัติขึ้นมา
อย่ากลัวว่าจะไม่เกิดปัญญา …”
.
หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
19 พฤศจิกายน 2565
อ่านธรรมบรรยายฉบับเต็มได้ที่ :
Photo by : Unsplash
- 2
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
