เมื่อ #วัยทำงาน กดดันตัวเองให้เป็น #Perfectionist ทุกอย่างในชีวิตต้องไม่ผิดพลาด แต่อาจทำใจพังแบบไม่รู้ตัว! นักจิตวิทยาเผย พฤติกรรมนี้จะนำไปสู่การเห็นคุณค่าในตนเองต่ำ วิตกกังวล ซึมเศร้า เครียดสูง และเสี่ยงฆ่าตัวตาย
เมื่อ #วัยทำงาน กดดันตัวเองให้เป็น #Perfectionist
การตั้งเป้าหมายในการทำงานหรือทำสิ่งต่างๆ ในชีวิตว่า “ทุกอย่างต้องออกมาดีที่สุด” เป็นสิ่งที่หลายคนพยายามทำในทุกๆ วัน ดูผิวเผินก็เหมือนจะไม่ใช่เรื่องอันตราย แต่.. ในความเป็นจริง การนิยม “ความสมบูรณ์แบบ” อาจกลายเป็นดาบสองคมที่ทำให้จิตใจของคนๆ นั้นบอบช้ำและซึมเศร้าในระยะยาว
จากข้อมูลของ American Academy of Pediatrics ระบุว่า ผู้ที่เป็น Perfectionist (นิยมความสมบูรณ์แบบ) มีลักษณะพฤติกรรมแบบนี้มาแต่กำเนิด โดยพวกเขามักจะแสดงความคิดแบบ “ตายตัว” มากกว่าความคิดแบบ “เติบโต”
ความคิดแบบตายตัว : เชื่อว่าคนเราเกิดมาพร้อมกับพรสวรรค์และความสามารถโดยธรรมชาติ บุคคลเหล่านี้ตั้งมาตรฐานไว้สูงมาก และพยายามหลีกเลี่ยงความล้มเหลวในทุกวิถีทาง ความล้มเหลวอาจทำให้พวกเขามองคุณค่าตัวเองต่ำลง
ความคิดแบบเติบโต : เชื่อในความสามารถในการเรียนรู้และเติบโตเมื่อเวลาผ่านไป พวกเขาสามารถฝ่าฟันความพ่ายแพ้ได้ง่าย ความล้มเหลวไม่ได้ผูกติดอยู่กับความรู้สึกมีคุณค่าในตนเอง พวกเขาเชื่อมั่นว่าคนเราผิดพลาดได้ ล้มเหลวได้ และมีโอกาสประสบความสำเร็จได้เสมอ
นอกจากนี้ นักจิตวิทยายังพบว่ามีพฤติกรรมบางอย่างที่ส่งสัญญาณถึงการเป็น Perfectionist ที่ชัดเจน ได้แก่
📌มุ่งมั่นที่จะบรรลุมาตรฐานระดับสูง
📌ต้องการความเรียบร้อยเสมอ และต้องการมากไปอีก
📌กังวลเกี่ยวกับความผิดพลาด ไม่มีที่ว่างสำหรับความผิดพลาด
📌ความรู้สึกไวต่อการวิจารณ์ของผู้อื่น
📌วิจารณ์ตนเอง
📌เกลียดข้อผิดพลาด ไม่ยอมรับความล้มเหลว (ทั้งๆ ที่สองอย่างนี้เป็นเรื่องธรรมดาในชีวิต)
📌ตั้งมาตรฐานสูงเกินจริงกับคนรักหรือครอบครัว
แม้ว่าพฤติกรรมในลักษณะนิยมความสมบูรณ์แบบจะไม่ใช่ความผิดปกติทางจิตใจ แต่หากพฤติกรรมนี้เกิดขึ้นเป็นประจำจะเชื่อมโยงถึงความเครียด ความวิตกกังวล เนื่องจากพวกเขาเชื่อมโยงคุณค่าในตนเองเข้ากับประสิทธิภาพการทำงาน พวกเขามีแนวโน้มที่จะทำงานแบบสุดโต่ง ซึ่งจะเพิ่มความวิตกกังวลให้ชีวิตประจำวัน
ผลที่ตามมาคือ เมื่อสิ่งต่างๆ ดันเกิดผิดพลาดขึ้นมา เหล่า Perfectionist ก็จะยิ่งหมกหมุ่นอยู่กับความผิดพลาดนั้น และยิ่งกังวลมากขึ้นไปอีก
ขณะที่ ดร.เทรซี เดนนิส ทิวารี (Tracy Dennis-Tiwary) ศาสตราจารย์ด้านจิตวิทยาและประสาทวิทยาในนิวยอร์กซิตี้ สหรัฐอเมริกา ให้ข้อมูลผ่าน Washington Post เกี่ยวกับพฤติกรรมของ Perfectionist ไว้ว่า การนิยมความสมบูรณ์แบบมีข้อดีเพียงเล็กน้อยเท่านั้น แต่กลับมีข้อเสียต่อสุขภาพจิตใจมากมาย ไม่ว่าจะเป็น การมองคุณค่าตนเองต่ำ ซึมเศร้า เมื่อต้องเผชิญกับความผิดพลาดจะมีความเครียดสูง และแม้กระทั่งนำไปสู่การฆ่าตัวตาย
อีกทั้ง ผู้ที่ชอบความสมบูรณ์แบบมักจะบรรลุผลสำเร็จน้อยกว่าที่พวกเขาคาดหวัง เพราะพวกเขายั้งคิด ผัดวันประกันพรุ่ง เหนื่อยหน่าย และเลิกรับความท้าทายไปเลย เพราะพวกเขารู้สึกว่าการไม่เข้าร่วมการแข่งขันเลย ย่อมดีกว่าการแข่งขันแล้วพ่ายแพ้
แต่ทั้งนี้มีวิธีแก้ไขและปรับทัศนคติใหม่ เพื่อให้ “วัยทำงาน” ยังทำงานได้ออกมาได้ดีมีประสิทธิภาพ โดยที่ไม่ต้องกดดันตนเอง โดยเปลี่ยนจาก Perfectionist เป็น Excellencist แทน นั่นคือ การทำงานเพื่อความเป็นเลิศมากกว่าความสมบูรณ์แบบ
แพทริก เกาโดร (Patrick Gaudreau) ศาสตราจารย์ด้านจิตวิทยา มหาวิทยาลัยออตตาวา ประเทศแคนาดา ระบุว่า พฤติกรรมแบบ Excellencist จะเน้นการทำงานที่ยอดเยี่ยมแม้จะไม่สมบูรณ์แบบก็ตาม เน้นเปิดรับประสบการณ์ใหม่ๆ ใช้แนวทางที่ไม่เหมือนใครในการแก้ปัญหา และไม่รู้สึกผิดบาปที่จะทำผิด ตราบใดที่พวกเขาสามารถเรียนรู้จากความผิดพลาดเพื่อมุ่งสู่ความสำเร็จที่ยอดเยี่ยม
สำหรับผู้คนวัยทำงานที่รู้ตัวว่าตนเองเข้าข่าย Perfectionist และอยากปรับเปลี่ยนพฤติกรรม อาจเริ่มได้ง่ายๆ ด้วยการปรับกระบวนการทางความคิด ต้องหัดทำความเข้าใจและยอมรับว่า #ชีวิตเต็มไปด้วยความไม่แน่นอนโดยเนื้อแท้ การใจเย็นและมีสติ จะทำให้คุณยอมรับเหตุการณ์ที่ไม่พึงประสงค์ได้ดีขึ้น อีกทั้งช่วยให้คุณโฟกัสกับความคิดและการทำงานได้ดีขึ้นด้วย
อย่างที่บอกไปข้างต้นว่าพฤติกรรมแบบ Perfectionist เชื่อมโยงเข้ากับปัญหาสุขภาพจิตต่างๆ ทั้ง โรควิตกกังวล โรคย้ำคิดย้ำทำ โรคการกินผิดปกติ ฯลฯ ดังนั้น การนิยมความสมบูรณ์แบบจึงส่งผลเสียต่อสุขภาพจิตของคนๆ หนึ่งอย่างมาก หากรู้จักปล่อยวาง ลดความมาตรฐานสูงลง และยอมปล่อยให้ตัวเองผิดพลาดบ้าง ก็จะช่วยให้มีสุขภาพจิตที่ดีขึ้นได้นั่นเอง
อ้างอิง : Psychologytoday https://bit.ly/3Vzy7yX
WashingtonPost https://wapo.st/3gDjDzu
UMPC Health Beat https://upmc.me/3ing2pn
กราฟิก : รัตนากร หัวเวียง
11ถูกใจ
10แชร์
2.4Kรับชม
แสดงความคิดเห็นของคุณ...
