24 ธ.ค. 2022 เวลา 08:26
ฎีกาที่ 3386/2562
สัญญาประนีประนอมยอมความระหว่างโจทก์ทั้งสามกับจำเลยตามที่กล่าวมาแล้วจะเห็นได้ว่า โจทก์ที่ 1 มีหน้าที่ชำระเงินให้แก่จำเลยและโจทก์ที่ 2 รวมทั้งออกค่าใช้จ่ายในการย้ายเสาไฟฟ้า ส่วนจำเลย โจทก็ที่ 2 และโจทก์ที่ 3 มีหน้าที่จดทะเบียนโอนที่ดินส่วนของตนให้เป็นทางสาธารณะ โจทก์ทั้งสามและจำเลยทุกคนต่างมีหน้าที่ที่จะต้องปฏิบัติร่วมกันตามข้อตกลงเพื่อให้เกิดมีทางผ่านที่ของโจทก์ทั้งสามออกสู่ทางสาธารณะ ข้อตกลงตามสัญญาประนีประนอมยอมความทั้งฉบับจึงมีความเกี่ยวพันกัน
ไม่อาจแยกส่วนพิจารณาความเกี่ยวพันของคู่ความเป็นรายๆแยกต่างหากจากกันดังที่ผู้ร้องฎีกาได้ ทั้งไม่อาจถือได้ว่าข้อตกลงตามสัญญาประนีประนอมยอมความมีเจตนารมณ์เพียงเพื่อให้ที่ดินของโจทก์ที่ 1 เพียงรายเดียวมีทางออกสู่ถนนสาธารณะดังที่ผู้ร้องฎีกามา เพราะหากคู่ความมีเจตนาในการทำสัญญาประนีประนอมยอมความเพื่อให้เฉพาะโจทก์ที่ 1 เป็นผู้ใช้ทางเพียงรายเดียวแล้วนั้น
ในสัญญาประนีประนอมยอมความคู่ความทุกฝ่ายย่อมต้องระบุข้อตกลงเช่นนั้นไว้ในสัญญาประนีประนอมยอมความ แต่ข้อเท็จจริงกลับปรากฏว่าในสัญญาประนีประนอมยอมความมีข้อตกลงชัดเจนว่าให้เส้นทางที่เกิดขึ้นจากข้อตกลงตามสัญญาประนีประนอมยอมความ “เป็นทางสาธารณะ” ย่อมแสดงว่าคู่สัญญาไม่ประสงค์ให้โจทก์ที่ 1 เป็นผู้ใช้และได้ประโยชน์ในทางดังกล่าวเพียงผู้เดียวแต่อย่างใด
โจทก์ที่ 3 จึงเป็นเจ้าหนี้ตามคำพิพากษามีส่วนได้เสียที่จะดำเนินการบังคับคดีเพื่อให้เป็นไปตามข้อตกลงในสัญญาประนีประนอมยอมความเพื่อให้ทางที่เกิดขึ้นตามข้อตกลงเป็นทางสาธารณะได้ แม้โจทก์ที่ 3 จะได้รับการปฏิบัติการชำระหนี้จากผู้ร้องด้วยการได้รับโอนที่ดินพิพาทที่ 4 แล้วก็ตามการดำเนินการบังคับคดีของโจทก์ที่ 3 ชอบแล้ว ไม่เป็นการใช้สิทธิโดยไม่สุจริต อีกทั้งเมื่อผู้ร้องเป็นผู้รับโอนที่ดินโฉนดเลขที่ 21964 และที่ดินพิพาทที่ 1 จากโจทก์ที่ 2 และจำเลย
ภายหลังจากที่โจทก์ที่ 2 และจำเลยได้แสดงเจตนาตามข้อตกลงในสัญญาประนีประนอมยอมความว่ายกให้ที่ดินพิพาทที่ 1 และที่ 2เป็นทางสาธารณะ การแสดงเจตนาดังกล่าวย่อมมีผลให้ที่ดินตกเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดินสำหรับพลเมืองใช้ร่วมกันทันทีที่แสดงเจตนาตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1304 (2) ที่ดินพิพาทที่ 1 และที่ 2 จึงไม่ใช่เป็นที่ดินของจำเลยและโจทก์ที่ 2 อีกต่อไป จำเลยและโจทก์ที่ 2 จึงไม่อาจโอนที่ดินพิพาทที่ 1 และให้แก่ผู้ร้องได้ ผู้ร้องจึงไม่ใช่เจ้าของที่ดินพิพาทที่ 1 และที่ 2
จึงไม่ถือว่าผู้ร้องเป็นผู้สืบสิทธิตามคำพิพากษาตามสัญญาประนีประนอมยอมความในอันที่จะถือว่าเป็นผู้มีส่วนได้เสียในการบังคับคดีที่จะมีอำนาจมายื่นคำร้องขอให้งดการบังคับคดีในส่วนของโจทก์ที่ 3 และขอเพิกถอนกระบวนการบังคับคดีได้ อย่างที่ศาลอุทธรณ์ภาค 2 วินิจฉัย กรณีเป็นเรื่องอำนาจยื่นคำร้องของผู้ร้องเป็นปัญหาข้อกฎหมายเกี่ยวกับความสงบเรียบร้อยของประชาชน
ที่ศาลอุทธรณ์ภาค 2 และศาลฎีกาลามารถยกขึ้นวินิจฉัยได้เองตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งมาตรา 142 (5) ประกอบมาตรา 246 และมาตรา 142 (5) ประกอบมาตรา 246 และมาตรา 247 (เดิม) ผู้ร้องจะมาฎีกาว่าศาลอุทธรณ์ภาค 2 วินิจฉัยนอกประเด็นไม่ได้ เมื่อเป็นดังนี้ ในส่วนการดำเนินการบังคับคดีเพื่อให้เป็นไปตามคำพิพากษาตามยอมในคดีนี้ในส่วนการดำเนินการที่สำนักงานที่ดินเพื่อให้ที่ดินตามข้อตกลงเป็นทางสาธารณะ
เมื่อข้อตกลงตามสัญญาประนีประนอมยอมความมีข้อตกลงว่า โจทก์ทั้งสามและจำเลยตกลงดำเนินการตามสัญญาทั้งหมดให้เสร็จสิ้นภายใน 6 เดือน นับแต่วันทำสัญญาประนีประนอมยอมความ ถ้าโจทก์ทั้งสามและจำเลยไม่ดำเนินการให้ถือคำพิพากษาตามสัญญาประนีประนอมยอมความเป็นการแสดงเจตนา
โจทก์ที่ 3 ซึ่งเป็นเจ้าหนี้ตามคำพิพากษาและผู้มีส่วนได้เสียในการดำเนินการตามข้อตกลงในสัญญาประนีประนอมยอมความย่อมมีสิทธิขอให้เจ้าพนักงานที่ดินสำนักงานที่ดินจังหวัดชลบุรี สาขาบางละมุง ดำเนินการตามคำพิพากษาตามสัญญาประนีประนอมยอมความโดยให้ถือคำพิพากษาตามยอมเป็นการแสดงเจตนาของโจทก์ที่ 2 และจำเลยในการดำเนินการบังคับคดีเพื่อให้เป็นไปตามข้อตกลงเป็นทางสาธารณประโยชน์ได้
และการดำเนินการบังคับคดีด้วยวิธีการดังกล่าวเป็นการดำเนินการทางเจ้าพนักงานที่ดินของผู้มีส่วนได้เสียในการบังคับคดี กรณีจึงมิใช่การบังคับคดีโดยเจ้าพนักงานบังคับคดี จึงไม่จำต้องดำเนินการร้องขอให้ศาลออกหมายบังคับคดี ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 275 (เดิม) แต่อย่างใด เมื่อในหน้าปกสำนวนศาลได้ออกคำบังคับแก่โจทก์ทั้งสามและจำเลยซึ่งได้ลงลายมือชื่อไว้ในคำบังคับแล้ว ส่วนผู้ร้องเมื่อไม่ใช่เป็นผู้สืบสิทธิตามคำพิพากษาตามสัญญาประนีประนอมยอมความศาลจึงไม่จำเป็นต้องส่งคำบังคับให้
การที่ศาลไม่มีหมายบังคับคดีแก่โจทก์ที่ 2 จำเลยและผู้ร้อง จึงไม่ทำให้การดำเนินการของโจทก์ที่ 3 ไม่ชอบแต่อย่างใด ที่ศาลอุทธรณ์ภาค 2 ยกคำร้องของผู้ร้องจึงชอบแล้ว ศาลฎีกาเห็นพ้องด้วย

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา