21 ก.พ. 2023 เวลา 12:14 • การเกษตร

“ลำแพน” ไม้ป่าชายเลน สวยด้วยรากอากาศ

จำได้ว่าผมคิดจะปลูก #ต้นลำแพน หลังเหตุการณ์น้ำท่วมใหญ่ปี 2554 เพราะต้นไม้ที่ปลูกไว้ทั้งหมด หลังต้องแช่น้ำท่วมสูงเมตรกว่านานเกือบ 2 เดือน ก็พากันตายเรียบ (ยกเว้นมะม่วงต้นใหญ่ ที่อยู่ติดบ้านมาตั้งแต่ก่อนผมย้ายมาเช่า ที่ยังรอดอยู่ยงคงกระพันจนถึงวันนี้)
ตอนนั้นคิดแค่ว่า ขอเอาต้นไม้ที่มันทนน้ำท่วมได้น่าจะดีกว่า (ถ้าเกิดมาอีกรอบ) และเราต้องชอบด้วย เลยเลือกต้นลำแพน (ตระกูลเดียวกับ #ต้นลำพู ที่หิ่งห้อยชอบมาอาศัยนั่นแหละครับ) เพราะมีรากอากาศที่สวยงาม ชูตั้งขึ้นสูงขึ้นเหนือพื้นดิน (จริงๆ ยังได้มาอีกต้นคือ #ต้นฝาดแดง เป็นไม้ชายเลนเหมือนกัน ออกดอกสีแดงเกสรเป็นพู่สวยงาม) เพราะไม้ตระกูลพวกนี้จะทนน้ำท่วมได้ระดับหนึ่ง และยังสามารถขึ้นในน้ำกร่อยที่ไม่เค็มมากได้อีก
ผมซื้อต้นลำแพนมาจาก #ตลาดนัดจตุจักร (ไปเดินวันพุธครับ เพราะเป็นวันที่ตลาดเปิดขายส่งต้นไม้เป็นหลัก) ได้มาตั้งแต่ยังต้นน้อยๆ ผมปลูกในอ่างบัว (ลำแพนต้องแช่อยู่ในน้ำ) และใส่ดินปลูกลงไป ต้นลำแพนก็เติบใหญ่มาเรื่อยๆ เปลี่ยนกระถางหลายรอบ จนกลายเป็นอ่างบัวทรงสูงไซส์ใหญ่สุดเท่าที่หาได้ พอเวลาผ่านไปนานเป็น 10 ปี รากมันก็ขึ้นแน่นจนเต็มกระถางเลยครับ สงสารน้องอยู่...เพราะแน่นจนไม่มีที่จะไปละ แต่ต้นยังไม่ตาย เพราะผมพยายามใส่ปุ๋ย (ปุ๋ยหมักทำเอง) ลงไปเรื่อยๆ
ถ้าจะเปลี่ยนกระถางใหม่จะต้องใหญ่กว่านี้ (ซึ่งคงหายากแล้ว) แต่ก็ต้องทุบอ่างบัวเดิมนี้ทิ้งด้วย เพราะแน่นจนถอนต้นไม่ออกแล้ว คิดว่าต่อไปถ้าจะย้าย น่าจะปลูกในวงบ่อซีเมนต์ (วงส้วมนั่นแหละ) เพราะมันใหญ่กว่าอ่างบัวมาก
รากอากาศของต้นลำแพนที่ปลูกในอ่างบัวทรงสูง ปลูกมานานเกิน 10 ปี ทำให้รากแน่นจนไม่มีที่จะไปแล้ว ถ้าปลูกในกระถางใหญ่กว่านี้ รากอากาศจะแช่อยู่ในน้ำ สามารถเลี้ยงปลาเล็กๆ ได้ จะยิ่งดูสวยงามขึ้น
แต่.....ปัญหาคือ บ้านแคบจนไม่มีที่แล้วครับ ก็ต้องทำใจปลูกแบบนี้ไปก่อน จนกว่า....เอิ่ม จะสบโอกาสวันไหนร่ำรวย ได้ย้ายบ้านใหม่จริงๆ จนมีที่ทางปลูกได้นั่นแหละ แต่ไม่รู้ว่า....น้องจะทนต่อไปได้อีกนานหรือเปล่า ตอนนี้ต้นตอเก่าของเดิม กิ่งสูงๆ ก็แห้งตายหมดแล้ว เหลือแต่กิ่งเตี้ยๆ ตรงโคนต้น ที่ยังคงแตกใบใหม่ และสำคัญคือ....ยังติดผลให้เชยชมด้วยแหละ
คุณลุงช่างนวดแผนโบราณอยู่ถัดจากซอยผมไปอีกซอยหนึ่ง เคยเดินผ่านมาเห็น...แกทักว่า #ลูกลำแพน กินได้นะ แกเป็นคนใต้เคยกินบ่อยๆ ผมก็ว่า...เอ๋ เหรอครับ? เพราะไม่เคยรู้มาก่อน นึกว่าเป็นแค่ไม้ประดับปลูกชมรากอากาศสวยงามเฉยๆ
เสิร์ชในยูทูป เจอคลิปทำ #ลูกลำแพนกวน 4 รส น่าสนใจดีครับ : https://youtu.be/GKIoXQoX76o
ในคลิปลำแพนต้นใหญ่มากเพราะปลูกกับดินธรรมชาติ ผลเลยออกมาใหญ่ตามไปด้วย (ประมาณอุ้งมือ) หันมาดูของผม ที่ปลูกในกระถางผลยังเล็กกว่ามะนาวอีก (ฮา) ผลลำแพนน่าจะทำเป็นอาหารกินได้หลายอย่าง อย่างลำแพนกวน (ข้อมูลว่าเป็นขนมพื้นบ้านของ อ.บ้านแหลม จ.เพชรบุรี) ในคลิปเป็นของหวานทานเล่น แต่จำที่ลุงช่างนวดแกบอกได้ว่า แกเอามาจิ้มกินกับน้ำพริกเป็นของคาวได้ด้วยแฮะ
#เกษตรคนเมือง #คนเมืองชอบปลูกต้นไม้ #ไม้ป่าชายเลน
จิด.ตระ.ธานี : #เล่าสู่กันฟังนะครับ
#Jitdrathanee

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา